Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы



Pdf көрінісі
бет233/307
Дата07.02.2022
өлшемі5,8 Mb.
#87851
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   307
Байланысты:
kazybek

АРНАУ С03
Караганды «Болашак» университетшщ гылыми-шыгармашы- 
лыц тобы улт тарихы мен руханиятында ешпес i3 калдырган дала 
перзенттершщ енегел1 
©Mipinc 
арналган тулгалыц энциклопеди- 
ялар шыгаруда ж е м й т ецбек CTin келед1 Солардьщ 6ipi - XVII 
гасырдыц екшпп жартысы мен XVIII гасырдыц алпысыншы жыл­
дары аралыгында гумыр кешкен цазацтьщ ipi перзенп Каз дауысты 
Казыбек Кслд1бскулына арналгантулгалыцэнциклопедия. Келемд1 
ецбекте улы тулга OMip сургсн кезендеп цогамдыц-элеуметпк, та­
рихи, саяси жагдаяттар кещнен Kepimc тапты. 0 л ай болуы занды 
да, ce6e6i, тарихи тулганы ол гумыр кешкен дэ\1рден бел 
in 
алып 
царауга болмайды. Диалектиканыц цалыптасцан цагидасы бойын­
ша белгш-б1р уацыт аясында цогамдыц кажеттЫ ктщ талабына 
сэйкес тарих сахнасына улы тулгалардыц шыгатыны аян. 0 з заман- 
дастары Тэуке, Абылай хан, Теле, Эйтеке билер сияцты Казыбек 
би де тарих сахнасына жогарыда айтылган цогамдыц кажеттЫ ктщ 
нэтижесшде шыццан болатын. Егер улы бабаныц тарихи, саяси, 
элеуметпк цызметш сараласац, ел басына кун туып, «ер етш м ен су 
кешкен, ат ауыздыгымен су 
iuiKCH 
«Ацтабан шубырынды, Алцакел 
сулама» нэубст сол кезенде орын алмаса да, Каз дауысты Казыбек, 
Теле, Эйтеке, т.б. ipi тулгалардыц eni уппн «щ рген снбсп ересен. 
Эйткеш, бул улы тулгалар согыс жэне б е й б т п ш к мэселесшде 
гана емес, халыц санасы, улт 6i рлi ri. улыс тутастыгы тарапын- 
да да тендессгз ецбек ciHiрд1. ¥лттыц сана, мсмлскстпк устаным 
устындарыныц Тем1рказыктай жарцырап, бшктеуше цызмет e n i.
Аталмыш тулгалыц энциклопедияда Каз дауысты Казыбек
б ид in ата-тек шсжчрсст туган, ескен ортасы, ел басына царалы 
кун туган зулмат ксзсндсп кайратксрлп< ецбеп саралаудан 
еткЫ лш, гылыми тургыдан багаланды. Эныц ез замандастары- 
мен 6ipre бул тарапта снцрген снбсп мецгерген ш м -б ш м ш . ис­
лам дш ш деп шаригат зандарын, имандылыц пен инабаттылыцты 
узд1к и гер ген дтн , адам мен цогам арасындагы царым-цатынасца 
уацыт пен кещ епк сияцты философиялыц угымдар тургысынан 
у н ы гс н д т н талгамнан етюзу барысында raicTi алгышарттар 
жасаганын айтцымыз кслсдк
324


Бул орайда Каз дауысты казыбек б ид 
in 
мемлекет тарихында 
аукымды орны бар аса ipi кайраткср. ел шежтреанде ¥ л ы Даланьщ 
аргы-берп мэдснист1 мен еркениетш жэне демократиялыц 
цундылыцтарын болмысына снцрген улы тулга, суцгыла саясаткер, 
шебер дипломат, цара цылды цац жарган эдш цазы, галамат шешен, 
философ, ислам дшше нег1зделген Ы м -бЫ \п аса жогары гулама 
екещцгше б у п н п кун тургысынан талдау жасалды. Аталмыш 
снос кт 

дайындау барысында ел1м1зде жэне таяу, алые шетелдердеп 
цунды жэд1герлер пайдаланылып, айналымга цосылды (Стамбул 
(Туркия), Мэскеу, Омбы, Орынбор (Ресей), Улан-Батор (Монголия) 
т.б.). Сондай-ац ощр1м1здеп 
Typ.ii 
тарихи деректер пайдаланылды. 
Энциклопедияны дайындау барысыньщ соцгы кезещнде 6ip топ 
галымдарымыз О цтуспк ощрдеп танымал перзенттер м эц гш к 
дамылдап жатцан жерлерге барып цайтты. Ибрагим ата, Карашаш 
ана, Арыстан баб, Кожа Ахмет Иассауи басында болды, Абылай 
хан, Каз дауысты Казыбек биге цуран багыштап цайтты.
Осынау ауцымды ецбекп эз1рлеу барысында Каз дауысты 
Казыбек бабамыз гумыр кешкен кезещц, оныц алды-артындагы 
уацыттыц шынайы келбетш корсету уппн кей тустарда кайсыб1р 
деректерге улкен орын беридк ce6e6i, бурында бэлендей мэл1м 
болмаган дуниелерд1 танымдыц тургыдан насихаттауды мацеат 
туттыц. Ал, барынша танымал болып есептелетш тарихи тулгалар 
O M ip i, 
басца да деректер талапца сай цыецаша ocpi.xii. Сондыцтан 
бул жайттарга оцырман цауым тус1шспкпен царайды деген ойда- 
мыз.
Егер б у п н п т э у с л с п д т м п д щ баянды болуы эр цазацетан- 
дыцтыц улы арман-муддсс! десек, Каз дауысты Казыбек биге 
арналган тулгалыц энциклопедия сол улы идеямызга цосылган 
улес деп б и ем п . 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   307




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет