Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы
жүктеу/скачать 5,8 Mb. Pdf көрінісі
|
kazybek
| 6 ip a K
тугел ел болып ак кипзге кетермегеннен кешн олардыц децгеш темен. Хан атагы экеден балага калатын мура емес, непзп шарт агадан mire калады. B ip a K , халыкгыц кецш кетш, езше жагымды деп тапса, сол адамына бередт Шарты: Heri3ri езектен - улкен хандардыцтукымынанболуы керек. Хан болатын у\пткср Жаргыныц алдында сыннан етедт Халыктыц непзп oe.iiri катынаскан жиын - “Каз” хан сайлауга руксат бередт Хан болатын ум1ткер: ел арасындагы келюпеу болса - терелш жасап, жаугершшк болса - колбасшыльщ жасап, келюсездер болса - ел намысын коргап, езш жан-жакты керсету1 шарт. Хан атагына ум1ткерд1 ел басшылары толык жиналган соц боз биешц сутше шомылдырып, ак кипзге салып кетередт Ханды колдайтын билер ак кипздщ шетш устап ел жиынын аралайды. Ханды уш рет кетередк Ел ханды кетерген сайын “Хан”, “Хан”, - деп айгайлап дауыстайды. Будан кешн сол жерде адамныц бэр1 жапа-тармагай жабылып ханды кетерген кипзд1 “тэбэрш” деп бел in алады. Ак кипзге кетерген соц хан кшмш (алтынмен окаланган хан шапаны мен айыр калпак) кипзедк Ец жакын-жанашыр деген адамдар ханныц еси кшмш ез-ара бел in алады. Ханды ел алдына алып шыгып таныстырады. Осы жиында ханныц жанына Kcnecmi болатын жактарды сай- лайды, ханныц балаларын тэрбиелейтш, ханныц тапсырмасын 224 аткаратын “атальщ” сайлайды. Казга катыскан ipi рулардьщ б иле pi ханга арналган тарту-таралгыларын тапсырады. Ханньщ туын кетеред1, ту кетерш журетш, соган жауапты батырды белгшещц. Каздан шыккан ел pociM аякталган соц, ханныц менппгшдеп малдыц бэрш “хан талапай” деп колына тускенш айдап кетед1 Bipaic оныц ертещнде оркайсысы ханга еселеп сыбага ж1беред1. Каз жиынына казак елшщ аткамшер, каруы сайлы азаматы тугел катысады. Туркестан мен Ташкенттщ, сол жердеп калалардыц тургындары тугел катыстырылады, гулама моллалар, кожалар “бэтуа” бередк Каз жиынныц соцы кашанда кызьщ-думан той болып аякталады. Ел басшылары оз-ара кел^мге келгеншщ белпа - “аккаска-кеккаска” сойып (курбандьщ шалу), соныц бауыздау канына бармактарын батырып, кокке кетеред1 (уагданы бузсак кок соксын делшед1). Осылай оз-ара серттескеннен кешн хан бшпп ел i mi ндс мойын- далган болып есептелед1 Хан сайлауда болган ел: “ханга карсыльщ - кудайга карсыльщ” деп будан былай оз-ара хан атагын сыйлауга бэтуаласады. Ханга карсыльщ жасаган руларды “Жаргы” жазага тартады. Ханныц ipi рулардан сайланган накгары ез кунлмсн кез-келген к а р с ы л ь щ ты басып отырады, к1нол1 рулардьщ б иле pi тогыздан айыптарын тартады. Хан алдында кшол1 болган жеке адамдарды жаежылдар мойнына курым inin, кара спырга MiHri3in хан ордасын айналдырады. Хан казак елшщ бас жүктеу/скачать 5,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|