Бейорганикалық химия

Қосымша әдебиеттер 
Л.Б.Бабич, С.А.Балезин. Практикум по неорганической химии. М,1991 г. 
А.И.Врублевский 1000 задач по химии. Минск, 2003 т. 
С.К.Мырзалиева, Ж.Ы.Сабыралиева. “Жалпы және бейорганикалық химия практикумы”, 
Алматы, “Prints”, 2005 ж. 
Қ.Ә.Дүйсебаев, К.М.Нарманова. Бейорганикалық химия. 300 есеп. Алматы, “Мектеп” 2004 
ж. 
Глинка.Н.Л. Задачи и упражнения по общей химии. Л.Химия.1988. 
Угай Я.А. Общая химия. –М: Высшая школа, 1989. 
Ерыгин В.П. Методика решения задач по химии. М: Просвещение. 1992. 
К.А. Аханбаев. “Жалпы және бейорганикалық химия”. Алматы “Сана”, 1999 ж. 
Ю.М.Ерохин. Химия в вопросах и ответах (учеб. пособие). Москва, Проспект-2010г. (144 
стр.) 
Ж. Шоқыбаев. “Бейорганикалық және аналитикалық химия”. Алматы “Білім”, 2003ж. 
Өтелбаева А., Өтелбаев Б. Химия 1-2-3-4-5-6 том. Шымкент. 2002 ж. 
Қ. Бекішев. Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Алматы, АОМКДИ-2009. 
Қ. Бекішев, Р. Рысқалиева, Солтанбекова. Жалпы химия есептері мен жаттығулары. Оқу 
құралы. Қазақ Ұлттық Университеті, Алматы – 2009.
Қ. Бекішев. Бейорганикалық реакциялар тізбектері. Алматы, АОМКДИ-2009. 
 
Органикалық химия 
 
А.М. Бутлеров теориясының негізгі қағидалары. Атомдардың электрондық құрылысы 
тұрғысынан органикалық молекулалардың құрылыс теориясы.
Қаныққан көмірсутектер. Гомологтік қатары. Изомериясы. Номенклатурасы (тарихи, 
рационалды, халықаралық). Көмірсутек радикалдары. Алкандардың алыну әдістері: 
көміртек тізбегі өзгермей жүретін, көміртек тізбегінің ұзаруы және қысқаруы арқылы 
жүретін әдістер.Метан және этан молекулаларының кеңістік және электрондық құрылысы. 
Алкандардың қасиеттері. Орынбасу реакциялары (галогендеу, нитрлеу, сульфохлорлау.) 
Радикалды 
механизм. 
Көмірсутектердің 
галогентуындылары. 
Изомериясы, 
номенклатурасы. Алкандардан, спирттерден, этиленді және ацетиленді көмірсутектерден 
алу жолдары.Көмірсутектердің галогентуындылары. Химиялық қасиеттері. Орынбасу 
реакциялары. Нуклеофильді орынбасу реакцияларының механизмі. Мысалдар. Бөліну 
реакциялары. Зайзев ережесі. 
Алифатты қатардың аминдері. Изомериясы, номенклатурасы. Біріншілік, екіншілік 
және үшіншілік аминдер. Төртіншілік аммоний тұздары. Аминдердің алынуы 
(галогеналкандардан, нитроқосылыстар және нитриттерді тотықсыздандыру). Аминдердің 
қышқыл – негіздік қасиеттері. 
Алкендер. Гомологтік қатары, изомериясы, номенклатурасы.
Диенді көмірсутектер. Изомериясы, номенклатурасы.1,3 - бутадиеннің электрондық
құрылысы (π,π - қосарлану).
Бір атомды спирттер. Гомологтік қатары, изомериясы және номенклатурасы. Этил 
спиртінің электрондық құрылысы.
Альдегидтер мен кетондардың химиялық қасиеттері. Нуклеофильді қосылу: сутегінің, 
цианды сутек қышқылының, магний органикалық қосылыстардың, спирттердің, аммиак 
және оның туындыларының қосылуы.
Карбон қышқылдарының туындылары. Этерификациялану реакциялары бойынша 
карбон қышқылдарының күрделі эфирлерін алу, оның механизмі ( қышқылдық катализ).
Оксиқышқылдарды 
альдегидтер 
мен 
кетондардан 
оксинитрилдер 
арқылы, 
қышқылдардың 
галогентуындыларын 
гидролиздеу, 
қанықпаған 
қышқылдарды 
гидратациялау арқылы алу.Оксикарбон қышқылдарының буфункционалды қосылыс 
түріндегі химиялық қасиеттері. α, β, γ – оксиқышқылдарының қыздыруға 
қатнасы.Оксиқышқылдарының (сүт, шарап, алма) оптикалық изомериясы. Оптикалық 

активтілік, оптикалық антиподтар, рацематтар, диастереомерлер, мезоформалар, бұру 
таңбасы. Фишердің проекциялық формулалары. L, D – қатарлар.Энантиомерлердің, 
рацематтардың, 
диастереомерлердің 
физикалық 
және 
химиялық 
қасиеттері.
Аминқышқылдары, изомериясы және номенклатурасы. Аминқышқылдарын алу: α – 
галогенқышқылдарды аминдеу, албдегидтер мен кетондардан, белоктарды гидролиздеу 
арқылы алу. Химиялық қасиеттері. Амфотерлік. Мыс (II) иондарымен беретін комплексті 
тұздар.
Циклоалкандар. Циклдегі көміртегі атомдарының санына қарай, бүйір тізбектің 
құрылысына және циклдегі орынбасушылардың орналасу жағдайына қарай болатын 
изомерия түрлері.
Бензол және оның туындыларын сульфирлеу. Бензолсульфоқышқылының электрондық 
құрылысы. Химиялық қасиеттері. Сульфотопшаның реакциялары (қышқылдық қасиеттері, 
сульфохлоридтер мен сульфоамидтердің алынуы).
Нафталин, изомериясы және алынуы. Нафталиннің құрылысы. Квазиароматтық 
қасиеттері. Орынбасу, қосылу реакциялары және нафталиннің тотығуы. 1,4-нафтохинон 
туындыларының биологиялық маңызы, К витамині. Антрацен, ароматтық және 
қанықпағандық сипаты (квазиароматтық). Орынбасу, қосылу реакциялары, диендік синтез. 
Антраценнің тотығуы. Бензолдың, нафталиннің және антраценнің ароматтық қасиеттерін 
салыстыру. Фенантрен, табиғи қосылыстардағы фенантрендік цикл. Тас көмір 
шайырындағы канцерогендік көмірсутектер (3,4-бензопирен және т.б.).Бес мүшелі 
гетероциклдер (фуран, тиофен, пиррол) және олардың электрондық құрылысы. 
Гетероциклдердің квазиароматтық қасиеттері. Қосылу (гидрогендеу, диендік синтез) және
электрофильді орынбасу (нитрлеу, сульфирлеу, ацилдеу) реакциялары. Пиррол, фуран, 
тиофен, бензол және нафталиннің электрофильді орынбасу реакцияларындағы реакциялық 
қабілеттігін салыстыру.Алты мүшелі гетероциклдер (пиридин, пиримидин, пурин). 
Пиридиннің электрондық құрылысы. Придиннің, бензолдың, бес мүшелі гетероциклдердің 
реакциялық қабілеттіліктерін салыстыру. Пиридин ядросындағы нуклеофильді орынбасу 
реакциялары. Пиридиннің негіздік қасиеттері және оны пиперидиннің, пирролдың, 
анилиннің негіздік қасиеттерімен салыстыру. Пурин және пиримидин негіздері, олардың 
құрылысы, қасиеттері. 

жүктеу/скачать 0,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: