қандағы белок молекуласына қатысты мөлшері (Оncley)
ШКАЛА
Белоктың жартылай ыдырау кезеңі бойынша нені болжайды және анализдерді орындау жиілігі қалай әсер етеді?
-1-антитрипсин 4д
С-реактивті ақуыз 12-24 ч
Комплемент С3 0.5-1д
Комплемент С4 0.5-1д
Дефицитті-көмірсулы трансферрин 16± 6д
-1-фетопротеин 4д
Фибриноген 3д
Гаптоглобин 2-4д
IgG 21д(17-35д)
IgA 6д(6-8д)
IgM 5д
IgD 3д
IgE 2д
Миоглобин 15мин
Тиреоглобулин 3н
Трансферрин 7-10д
Преальбумин -молекулярлық массасы50-60 кДа, изолектрлік нүктесі pI=4,7. Преальбумин127 аминоқышқыдық қалдығы бар 4 полипептидтік тізбектен тұрады. Қан плазмасындағы концентрациясы-0,25г/л, жартылай ыдырау уақыты- 2-3 күн. Преальбуминнің тироксинмен байланысы оның маңызды функциясының бірі болып табылады.Қазіргі уақытқа дейін преальбуминнің туа біткен жетіспеушілігі жағдайы анықталмады, бірақ оның деңгейі бауыр ауруларында, созылмалы бүйректік жетіспеушілік, белокты ашығуда айтарлықтай төмендейді..
Ретинолбайланыстырушыбелок (дәрумен-А-тасымалдаушы белок) – молекулалық массасы21-22 кДа, изоэлектрлік нүктесі pI=4,4-4,8. Ретинолбайланыстырушы белоктың құрамында көмірсулар жоқ , дикарбонды аминқышқылдарға бай.Қанда А дәруменмен байланысқан және бос күйде болуы мүмкін. Белоктың әр молекуласы тек ретинолдың бір молекуласымен байланысады. Ерлерде қандағы концентрациясы ~ 47 мг/л, әйелдерде ~ 42 мг/л (жасына байланысты айтарлықтай жоғарылайды) құрайды.
Ретинолбайланыстырушы белок бауырда синтезделеді және А дәруменмен байлансықан турде қанға түседі.А гиповитаминозы кезінде қан сарысуында белок мөлшері төмендейді. При гипервитаминозда оның дейгейі өзгермейді.
Альбумин – қан плазмасы белоктарының ішінде ең жақсы зерттелгендердің бірі молекулярлық массасы 66 кДа, изоэлектрлік нүктесі рI=4,7-5,5. Альбумин қан плазмасында жақсы ерігіш белок болып табылады,молекула беткейінде иондалған топтардың мөлшерінің көп болуымен түсіндіріледі . Изоэлектрлік нүктелердің шамаларының ауытқуы, бірінші кезекте,альбуминмен байланысқан май қышқылдарының мөлшеріне байланысты. Басқа қан плазмасы белоктарына қарағанда альбуминнің құрамына көмірсулар кірмейді.Альбумин молекуласы құрамы17-дисульфидті көпірлерден құралады, нәтижесінде олардың көмегімен тігілетін димер және полимер түзеді.
Альбуминнің маңызды ерекшеліктерінің бірі болып оның әртүрлі қосылыстармен байланысу қабілеті: олардың ішінде май қышқылдары, стероидтар, билирубин,гемин,органикалық бояулар
, дәрілік препараттар (салицилаттар,сульфаниламидтер барбитураттар, антибиотиктер) кальций ионы, мыс және т.б. Организмде альбуминнің 3 негізгі функциясы:
транспортты; коллоиднты-осмостық қысымды реттеу плаза қысымы; организмдегі белоктың резерві.
