Бибеков қаныш тілеужанұлы қазақ тілінің семантикасы
жүктеу/скачать 464 Kb.
|
БИБЕКОВ ҚАНЫШ ТІЛЕУЖАНҰЛЫ(1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Студенттердің өздік жүмысына арналған тапсырмалар
- Қазақ тілінің семантикасы” пәні бойынша тест сүрақтары
| Тацырып бойынша с\ ракпгар:
Грамматикалық мағынаның лексикалық мағынадан ерекшелігі қандай? Лексикалық мағына мен грамматикалық мағына қалай байланысады? Шындық болмыспен грамматикалық мағына қалай байланысады? Грамматикалық абстракция мен лексикалық абстракцияның ерекшелігі қандай? Грамматикалық мағына сөздердің грамматикалық топтарына тэн болады дегенге қалай қарайсыз? Грамматикалық мағынаның қандай түрлері бар? Жалпы грамматикалық мағына дегеніміз не? Категориялық грамматикалық мағынаның ерекшелігі неде? Қатыстық грамматикалық мағына қалай беріледі? Студенттердің өздік жүмысына арналған тапсырмалар: Семантиканың жалпы теориясы бойынша библиография жасау Жалпы тіл білімінде сөз жэне оның белгілері туралы көзқарастарды конспектілеңіз. М.Оразовтың «Қазақ тілінің семантикасы» кітабы бойынша конспект әзірлеңіз. Сөз - лексикалық бірлік деген тақырыпта реферат эзірлеңіз Қазақ жэне жалпы тіл біліміндегі көзқарастарға сүйене отырып, лексикалық мағына мен грамматикалық мағынаның ерекшелігін көрсетіңіз. «Қазақ тілінің сөзжасамы» жэне «Қазақ тілінің семантикасы» пэндерінен алған білімдеріңізді үштастыра отырып, туынды сөздердің жасалуындағы сөздің ауыспалы мағынада қолданылуының алатын орнын көрсетіңіз. Семантика бойынша алған білімдеріңізді пайдалана отырып, көркем мәтіннендегі сөздердің мағынасына компонентті талдау жасаңыз С.Е.Яхонтевтің сөздерді түрлі қасиетіне қарай ажырата отырып, сөздерді бес топқа бөлген көзқарасына түсініктеме беріп, өз пікіріңізді білдіріңіз. Тілдік деректерді пайдалана отырып, сөздің дыбыстық жағы мен мағыналық жағының байланысын көрсетіңіз. Лексикалық мағынаның қүрылымы туралы көзқарастарды жіктеп, конспект жасаңыз. П.Мэтіннен мысал келтіре отырып, есімдіктердің мағынасының ерекшеліктерін анықтаңыз. Оның мағынасын атауыш сөздер мен көмекші сөздердің мағынасымен салыстырыңыз. Сөздің заттық мағынасының шындық болмыстағы заттар мен қүбылыстармен байланысын мысалдар арқылы дәлелдеңіз Лексикалық мағына мен үғымның ерекшелігін тілдік деректер негізінде түсіндіріңіз. Метонимияның тілдік табиғатын анықтап метафорадан ерекшелігін көрсетіңіз. Сөздің коннотациялық мағыналарына көркем эдебиеттен мысал теріңіз. «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігін» пайдалана отырып, сөздің лексикалық мағынасы компоненттерін саралаңыз. Тілдік жүйе мен сөз мағынасының өзара байланысын анықтаңыз. Тіл семиологиясы мен семасиологияның байланысына түсініктеме беріңіз. Теориялық біліміңізді пайдалана отырып, қазақ тіліндегі сын есімнің лексика-семантикалық топтарын анықтаңыз, нақты мысалдармен көрсетіңіз. Семасиология мен ономасиологияның сөзді зерттеудегі үстанымдарын саралап беріңіз. “Қазақ тілінің семантикасы” пәні бойынша тест сүрақтары 1-нүсқа Сөз қандай бірлік? А) лексикалық бірлік; в) грамматикалық бірлік; с) фонетикалық бірлік; д) фразеологиялық бірлік; е) морфологиялық бірлік. Сөздің 12 белгісін көрсеткен ғалым a) В.В. Виноградов; в) С.Е. Яхонтов; с) М.Д. Степанова; д) Ә.Болғанбаев; е) Н.М. Шанский; С.Е. Яхонтов сөздерді түрлі қасиеттеріне қарай нешеге бөледі? а)2; в) 3; с)4; д) 5; е) 6; Сөздің дыбыс пен буыннан ерекшелігі а) дыбыс тізбегінен тұрады; в) тілдің мағыналық бөлшегі; с) дыбыстық жағы ғана бар; д) грамматикалық мағынасы бар; е) синтаксистік бірлік; Сөздің сөз тіркесінен айырмашылығы а) дыбыс тізбегінен тұрады; в) тілдің мағыналық бөлшегі; с) сөйлеу кезінде өз дербестігін сақтайды; д) дыбыстық жағы ғана бар; е) мағыналық жағы ғана бар; Сөздің морфемадан ерекшелігі а) дыбыс тізбегінен турады; в) тілдің мағыналық бөлшегі; с) сөйлеу барысында жасалады; д) сөйлеу кезінде еркін қолданылады; е) мағыналық жағы ғана бар; Сөздің лексикалық мағынасы - оның жеке түрып та білдіретін өзіне тэн қоғам таныған мағынасы. Анықтаманы қай ғалым берген. a) К. Аханов; в) Т. Қордабаев; с) Р.А. Будагов; д) О.С. Ахманова; е) М. Оразов; “Мағына тілдік категория емес, ол өзінің табиғаты жағынан ойлаудың бір функциясы,” - деген пікір айтқан ғалым а) Ю.М. Лотман; в) Ә. Болғанбаев; с) А.Г. Волков; д) Д.Н. Шмелев; е) М. Оразов. Сөз мағынасын сөйлеу кезінде информация берумен анықтауға әрекет еткен ғалым. а) И.Ф. Вардуль; в) Ю.М. Лотман; с) Д.М. Шмелев; д) А. Байтурсынулы; е) I. Кеңесбаев; “Лексикалық мағына дегеніміз белгілі бір дыбыс не дыбыстар тізбегі мен шартты, тарихи жэне әлеуметтік байланысқа түскен объектив дүниедегі заттардың, амал-әрекеттердің, түрлі қүбылыстардың адам санасындағы жалпыланған, дерексізденген белгісі” - деген анықтама берген ғалым. а) Ә. Болғанбаев; в) Ғ. Мүсабаев; с) I. Кеңесбаев; д) Н. Сауранбаев; е) М. Оразов; жүктеу/скачать 464 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|