Билет№1 Тұлғаны зерттеудің негізгі әдістері
Семантикалық дифференциал
жүктеу/скачать 339,39 Kb.
|
пс.прак.билет
| Семантикалық дифференциал әдісін 1955 жылы Чарльз Осгуд бастаған американдық психологтар тобы зерттеу барысында жасаған синестезия механизмдері және қабылдау мен адамның мінез-құлқына байланысты зерттеулерде, әлеуметтік қатынастар мен жеке мағыналарды талдаумен кеңінен қолданылды. Семантикалық дифференциалды әдіс психологияда, әлеуметтануда, шешім теориясында, бұқаралық коммуникация теориясында, жарнама және басқа да бірқатар салаларда қолданылады. Бұл әдіс адамның сана-сезімі мен өзін-өзі тануының когнитивті (когнитивті) аспектілерін зерттеуде де қолдануды табады. Осгудтың пайымдауынша, бұл коннотативті мағыналарды өлшеуге мүмкіндік береді, яғни тітіркендіргіш символының қабылдануын қадағалайтын және міндетті түрде таңбамен мағыналы операциялардың алдында жүретін күйлер. Кеңес психологиясының аппаратынан алынған коннотативті мағынаның ең жақын аналогы - бұл жеке мағыналық ұғым - «субъект үшін мән» (А.Н. Леонтьев, А.А. Леонтьев).
Семантикалық дифференциал әдісі - бұл бақыланатын ассоциациялар мен масштабтау процедураларының әдісі.Өлшенетін объектілер (ұғымдар, бейнелер, жеке кейіпкерлер және басқалары) бірқатар полюстері ауызша антонимдердің көмегімен орнатылған биполярлық біртіндеп (үш, бес, жеті нүктелік) шкала бойынша бағаланады. Тұжырымдамаларды бөлек шкала бойынша бағалау бір-бірімен корреляциялайды және факторлық талдауды қолдану арқылы осындай өзара байланысты шкалалардың бумаларын бөліп, оларды факторларға топтастыруға болады. Мазмұны жағынан факторды факторға кіретін шкалалар мазмұнының мағыналық инварианты ретінде қарастыруға болады. Таразыларды факторларға топтастыру, шкаламен көрсетілген атрибуттарды қолданып объектілерді сипаттаудан, санат-факторлардың кіші жиынтығын пайдаланып, объектінің мазмұнын, оның коннотативті мағынасын ұсына отырып, объектілерді кеңірек сипаттауға көшуге мүмкіндік береді. факторлардың жиынтығы, әртүрлі салмақ коэффициенттері бар деректер. Семантикалық кеңістіктің геометриялық көрінісінде категория-факторлар кейбір n өлшемді семантикалық кеңістіктің координаталық осьтері ретінде әрекет етеді (мұнда кеңістіктің өлшемділігі тәуелсіз, өзара байланыссыз факторлардың санымен анықталады), ал коннотативті мәндер талданған мазмұн аймағы осы кеңістіктегі координаталық нүктелер немесе векторлар ретінде орнатылған. жүктеу/скачать 339,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|