Мемлекеттік тіл жəне реси тіл мəртебелері туралы түсінік

Егемендікке қол жеткен, дамудың жаңа жолына түскен қандай да бір үлкенді-кішілімемлекет алдымен өзіндік ішкі сыртқы саясатын айқындап алатыны белгілі. Бұл мəселеосы екі саясатта үш үрлі көрініс береді. Біріншіден, мемлекеттің сыртқы саясатында шетелдермен қарым-қатынаста қолданылатын тіл ресми белгіленеді. Екіншіден, көптілділікжағдайында мемлекеттің ішкі саясат жүйесінде тұрақты тіл саясаты белгіленіп, ондатілдердің мəртебелері мен қолданылу аялары айқындалады. Үшішіден, мемлекеттіңішкі-сыртқы саясаттары сол мемлекет халқының ортақ негізгі тілінде түзіле отырып,жұртшылыққа баянды етіледі. Олай болса, мемлекеттік тіл алдымен «билік тілі» өйткенімемлекет – басқарудың институты мен тетігі (механизмі) десек, мемлекеттік тіл –басқарудың институттанған тілі, биліктің өмір сүру тілі. Сан алуан тілде сөйлейтінадамдардың өз ана тілін жəне өзге тілдерді меңгеру мүддесін қорғау міндетіне жауапберу үшін билік пен тіл тұтастыққа бірігеді. Біріншісі екіншісіне көмектеседі, екіншініңкөмегімен біріншісі қосымша күшке ие болады. Мемлекеттік тілді білудің əлеуметтікқажеттілігі табиғи түрде жүзеге асқанда одан ұтатын тек мемлекет қана емес, солмемлекеттің əрбір азаматы болмақ.

Мемлекеттік тіл – көптілді, сондай-ақ біртілді қоғамның өзі айналып өте алмайтынаса қажетті құылыс. Ол жоғарыда айтып өткеніміздей, əрбір мемлекеттің саясиқұрылымына, өзіндік ұстанған ішкі, сыртқы саяси бағыттарына байланысты əрқалайсипатталады.