Блиц-тест:
1. Жуан дауысты дыбыстардың ғылыми атауы?
А) лабиаль
В) фарингаль
С) палаталь
Д) гуттураль
Е) фрикатив
2. Қ.Жұбанов жіктеуіндегі келте дауыстылар?
А) а, ә, о, ө
В) ә, і, е, ү
С) а, о, ы, ұ
Д) ә, е, ө, і
Е) ы, і, ұ, ү
3. Жіңішке дауысты дыбыстар қатары?
А) ә, ү, і, ө
В) ы, і, о, ә, и
С) і, е, ү, а, о
Д) а, ы, і, ә, ү
Е) э, і, о, ы, а
4. Қазақ тіліне ғана тән дауысты дыбыстар?
А) ә, б, а, е
В) ә, ө, ұ, ү, і
С) р, л, м
Д) ң, қ, ғ
Е) э, ю, я
5. Жуан қысаң дауысты дыбыстар?
А) ү, ө
В) ы, ө
С) ы, ұ
Д) ғ, у
Е) и, е
6. «Ә» қандай дыбыс?
А) еріндік, жуан, ашық
В) ашық, еріндік, жуан
С) жуан, езулік, қысаң
Д) жіңішке, езулік, ашық
Е) қысаң, езулік
7. Дауыстылардың айтылуындағы физикалық ерекшелік?
А) салдырдан жасалады
В) буын құрай алмайды
С) ауа кедергіге ұшырайды
Д) мұрын жолы арқылы айтылады
Е) ауа қарқынсыз шығады
8. Ғалым Ә.Жүнісбеков дифтонг деп есептеген дауыстылар?
А) ы, і, и
В) о, ө, е
С) и, у, і
Д) а, ә, е
Е) ё, ю, я
9. Дауыстылардың сингармотиптері қанша болады?
А) екі
В) төрт
С) үш
Д) бес
Е) бір
10. Жуан дауысты дыбыстар қатары?
А) а, ө, ұ, ү
В) а, ә, ы, і, е
С) ә, о, ө, и
Д) а, о, ұ, ы
Е) ұ, ү, ы, і, е
11. Дауыстың /тон/ пайда болу себебі?
А) тіл мен тістің қақтығысуынан
В) дауыс шымылдығының дірілінен
С) тіл мен таңдайдың соқтығысуынан
Д) ерін мен еріннің жуысуынан
Е) дауыс шымылдығының дірілінен
12. Дауыстыларға тән ең негізгі белгі?
А) дауыстан тұрады
В) ауа кедергіге ұшырауы
С) буын құрайды
Д) түсіп қалуы
Е) екпін қабылдайды
13. «Шала дауыстылар» терминін қолданған ғалым?
А) Қ.Жұбанов
В) І.Кеңесбаев
С) С.Мырзабеков
Д) А.Байтұрсынов
Е) Ә.Жүнісбеков
14. Жіңішке дауыстылардың ғылыми термині?
А) гуттураль
В) фарингаль
С) лингваль
Д) лабиаль
Е) палаталь
Әдебиеттер:
Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика. А., 2015.
Қазақ тілі. Энциклопедия. А., 2018.
Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика. Грамматика. А., 2020.
Қалиұлы Б. Қазіргі қазақ тілі. А., 2014.
Мырзабеков С. Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы. – Алматы: Дәуір-Кітап, 2013. – 220 б.
Жүнісбек Ә. Қазақ фонетикасы. – Алматы: Арыс, 2019. -312 б.
Садуақас Н.А. Құдайберген Жұбанов және қазақ тілінің дыбыс жүйесі. – Ақтөбе, 2012. -175 б.
Садуақас Н.А. Қазақ тілі фонетикасының зерттелуі (оқу құралы). – Ақтөбе: Литер, 2018. - 273 б.
Садуақас Н.А. Қазіргі қазақ тілі фонетикасы. Оқу құралы. – Ақтөбе: 2016. -194 б.
№9-10 практикалық сабақ тақырыбы: Дауыссыз дыбыстар
Достарыңызбен бөлісу: |