«Биология» мамандығы үшін Құрастырғандар
Нерв функцияларының жайылуы
жүктеу/скачать 400 Kb.
|
af6d7366-3365-11e3-9d7d-f6d299da70eeБала өмірінің режимі және оны ұйымдастыру 2
| Нерв функцияларының жайылуы. Неғұрлым кұрделі нерв функциялары нерв системасының жоғары және кеш жетілетін бөлімін – үлкен ми сыңарлары қыртысына өтетін нерв функцияларының жайылуы (кортикализациялануы) деп атайды. Әр түрлі жануарлардың ми сыңарларын немесе олардың қыртысын алып тастау жөніндегі тәжірибелер осы айтылған фактині дәлелдейді. Мұндай жағдайда балық пен бақаның көру қызметі бұзылған жоқ, ал ит соқыр болып қалды. Ми қыртысын алып тастаған соң бақа мен тасбақада шартты рефлекстер қалыптастыруға болады, ал иттің бұрын қалыптасқан рефлекстерінің бәрі жойылып кетеді және аралық ми болғанда шартты рефлекстер қалыптасады, ал иттерде бұл мақсат үшін үлкен ми сыңарлары қыртысының функциясы бұзылмауы тиіс.
Адамның ми қыртысы зақымдануының аса ауыр зардаптары болады. (ол ми қыртысының қай учаскесі және қаншалықты зақымдануына байланысты). Мысалы, күрделі қимыл актілері ішінара немесе толығымен жойылады, жатталған өлеңдер, зартап шеккен адам қатысқан оқиғалар естен шығып қалады. Бұл адам организмі функциясының ми қыртысына тәуелді екенін дәлелдей түседі. Ми сыңарларынсыз туған балалар (анэнцефалдар) өмірге келе салысымен немесе көп кешікпей қайтыс болатынын бақылаулар көрсетуде. 1913 жылы мұндай кемтар бала 4 жылдай өмір сүрген ерекше жағдай сипатталады. Ол үнемі дерлік ұйықтаумен болады. Аузына емізік салғанда кәдімгідей дұрыс қимыл жасаған. Дыбыс пен әдеттегі жарық әсер етпеген, ал күшті жарық түсіргенде көзін жұмған. Бала өлген соң сойып қарағанда үлкен ми сыңарларының орнынан жұқа қабырғалы екі көпіршік байқалған. Ми дінінің барлық барлық бөлімдерінде өзгеріс болмаған. Сондықтан анэцефал ему, көзді ашып – жұму сияқты шартсыз рефлекстердің шегінен шықпайтын, қарапайым әсер жасай алатын болған. жүктеу/скачать 400 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|