ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Плаундар бөлімі.Плаундар тұқымдасы (1 сағат).

Тапсырма:

1.Гербарийде берілген плауындардың бірнеше түрін пайдалана отырып, морфологиялық құрлыстарымен танысыңыз.

2. Плауын тәрізділердің споралы масақтарының құрлысын (спорофилл, спорангий, спора) лупа арқылы қарап , сүретін салыңыз. Тең және әртүрлі споралық қасиеттеріне көңіл бөлу қажет.

3. Түйреуіш тәрізді плауын мен селагинелла даму циклін схема түрінде көрсетіңіз.

4. Гербарийде берілген плауындар түрлерін анықтаңыз

1. 
   Плауынтәрізділердің анатомиялық және морфологиялық құрлыстары.
   
2. 
   Түйреуіш тәрізді плауын мен селагинелланың даму циклін салыстырыңыз.
   
3. 
   Споралы масақтарының құрлысы.
   
4. 
   Плауынның сабағының құрлысы.
   
5. 
   Плауындардың аталық және аналық өскіншесінің құрлысы. Селагинелланың аталық өскіншесінің құрлысы.
   
6. 
   Селагинелланың даму циклі.
   
7. 
   Плауындардың мүктерден негізгі айырмашылықтарын атаңыз.
   
8. 
   Плауындардың классификациясы.
   

Тапсырма:

1. Еркек папоротниктің жалпы құрлысы (жапырағы, тамырсабағы, тамыры, сорустары).

2.Тұрақты немесе уақытша препараттан еркек папортниктің сорустары мен спорангияларының құрлысын микроскоп арқылы қарап, сүретін салыңыз.

3. Сальвинияның жалпы құрлысы. Мегаспорангий және микроспорангийлерінің ұзындығынан кесіндісін микроскоп арқылы қарап, суретін салыңыз.

4. Сальвиния мен еркек папоротниктің даму циклін схема түрінде көрсетіңіз.

5.Гербарийде берілген папоротниктердің бірнеше түрлерін анықтаңыз.

Тақырып бойынша қайталау сұрақтары:

1. 
   Папоротниктің спорофитінің құрлысы және экологиясы.
   
2. 
   Гаметофитінің құрлысы.
   
3. 
   Жүзгіш сальвинияның негізгі ерекшеліктері және көбейу жолдары.
   
4. 
   Сорустарының құрлысы.
   
5. 
   Сабағының анатомиялық құрлысы.
   
6. 
   Тең және әртүрлі споралы папоротниктердің даму циклі.
   
7. 
   Орляқ,костенец, адиантум, щитовник сияқты туыстарға қысқаша сипаттама
   
8. 
   Сальвинияның микро-мегасорустарының құрлысы.
   
9. 
   Папоротниктің гаметофитінің құрлысы.
   

Тапсырма:

1. 
   Кәдімгі қарағайдың спиртте фиксацияланған аталық бүрінің ұзындығынан кесіндісін жасап, микроскоп арқылы микроспорофилде орналасқан микроспорангийді қарап суретін салыңыз.
   
2. 
   Аталық тозаңның тұрақты немесе уақытша жасалған препарат арқылы құрлысымен танысыңыз. Микроскоптың үлкен обьектісі арқылы тозаңның екі ауа толған қапшығы, интин және экзин қабаттарына көңіл бөліңіз.
   
3. 
   Тұрақты препартты қолдана отырып кәдімгі қарағайдың тұқым бүршігінің құрлысымен танысыңыз. Тұқым бүршігінің интегумент, нуцеллус, микропиле, эндосперм, және архегонияларының суретін салып белгілеу қажет.
   
4. 
   Кәдімгі қарағайдың спиртте фиксацияланған аналық бүрінің ұзындығынан кесіндісін жасап, микроскоп арқылы микроспорофилдерде орналасқан тұқым бүршігін иненің ұшымен жекелеп алып қарау қажет.
   
5. 
   Гербарийде берілген эфедраның құрлысымен танысыңыз(аталық және аналық өркендері, микроспорангиялары).
   
6. 
   Жергілікті флорада кездесетін шырша, қарағай, арша, қылша, самырсын т. б. гербарийде берілген өсімдіктердің төменде көрсетілген белгілеріне көңіл аударыңыздар: а) жапырақтарының орналасуы; б) бүрлерінің құрлысы, жабынды және тұқымды қабыршақтарының формалары; в) бүрлердің орналасуы, мөлшері.
   

1. 
   Жалаңаш тұқымдыларға тән қасиеттер.
   
2. 
   Кәдімгі қарағайдың аталық және аналық бүрінің құрлысы.
   
3. 
   Жалаңаш тұқымдылардың классификациясы
   
4. 
   Жалаңаш тұқымдылардың тұқым бүршігінің құрлысы.
   
5. 
   Жалаңаш тұқымдылардың тозаңдануы және ұрықтануы қалай жүреді.
   
6. 
   Неге қылқан жапырақтыларды жалаңаш тұқымдыларға жатқызамыз.
   
7. 
   Қылқан жапырақтылардың морфологиялық және анатомиялық ерекшеліктері.
   
8. 
   Жалаңаш тұқымдылардың негізі тұқымдастары және олардың географиялық таралуы және халық шаруашылығында маңызы.
   
9. 
   Гнетталықтар класының негізгі қасиеттері.
   

11.Саговниктер тұқымдастарының ерекшеліктері ( замия, цикас, бовения)

12. Араукария тұқымдасының ерекшеліктері (агатис, араукария)

13. Тисстер тұқымдасының ерекшеліктері ( тисс, торрия)

14.Қарағайлар тұқымдасының ерекшеліктері ( Тсуга, қарағай, самырсын, шырша, кедр, балқарағай ).

15. Кипаристер тұқымдастары (кипарис, туя арша)

16.Таксоидтар тұқымдасының ерекшеліктері (секвоия, метосеквоия. . 17.Араукария (Araucaria), агатис (Agathis), подокарпус ( Podocarpus), торрея (Torreya), тсуга (Tsuga), секвойя (Sequoia ), криптомерия ( Cryptomeria), шырша –ель ( Picea), балқарағай- лиственница (Larix), кедр (Cedrus) самырсын- пихта (Avies) т. б. түрлерінің латынша, қазақша атауларын білу керек.

Лабораториялық жұмыс

Тақырыбы:

Жабық тұқымды өсімдіктер

Қос жарнақтылар (Dicotyledoneae ) класы (3 сағат).

Ранункулидтер ( Ranunculidae ) класс тармағы.

Сарғалдақтар ( Лютиковые- Ranunculaceae) тұқымдасы.

Гүлінің формуласы: *СА5 СО5 А~ G~

Тапсырма:

1. Сарғалдақтар тұқымдасының гүлсерігі қарапайым( калужница, ломонос, василистник); гүлсерігі қосарланған(сарғалдақ туыстары) және гүлі зигоморфты( живокость) өсімдіктердің құрлыстарына қысқаша сипаттама беріңіз

2.Сарғалдақтар тұқымдасының бір түрінің гүлінің диаграммасын көрсетіңіз.

3.Гербарийде берілген өсімдіктерді анықтаңыз. Олардың қазақша, орысша және латынша атауларын көрсетіңіз.
Тақырып бойынша қайталау сұрақтары.;

1.Сарғалдақтар тұқымдасының экологиясы және биологиясы.

2.Сарғалдақтар тұқымдасын неге қос жарнақтылар арасындағы қарапайым формадағы өсімдіктер деп қарайды.

3.Екі тұқымдас тармағының арасындағы айырмашылықтарға қандай белгілер жатады.

4.Улы түрлерін атаңыз.

5.Жеміс және гүлшоғырларының түрлері

6.Қазақстан флорасында кездесетін түрлері.

Бұл тұқымдасқа: азия күнгелдісі (купальница азиятская- Trollius asiaticus ), егістік соданасы (чернушка полевая- Nigella sativa ),биік тегеурінгүл ( живокость высокая- Delphinium elatum), көктемгі жанаргүл( горицвет весенний – Adonis vernalis), күйдіргіш сарғалдақ (лютик жгучий -Ranunculus flammula), улы сарғалдақ ( лютик ядовитый -R. scleratus), тілік құндызшөп ( сон трава ,немесе прострел многонадрезеанный-Pulsatilla multirida), кәдімгі таушымылдығы ( пион немесе марьин корень (Paеonia anomala) т. б. түрлерін білу қажет.

Тапсырма:

1. Берілген өсімдіктердің - гүл, гүлшоғыры , жемісі және тұқымының құрлысының сүретін салып белгілеңіз.

2. Гербариде берілген өсімдіктерді анықтағыштарды қолдана отырып анықтаңыз.

1.Көкнәр тұқымдасының биологиялық ерекшелігі.

2.Казақстан флорасында кездесетін тұқымдастарға тән түрлер(латынша ,қазқша және орысша атаулары3.Көкнәр тұқымдасының медицинадағы маңызы.

4.Үлкен сүйелшөпке сипаттама.

5.Апиын көкнәрінің құрлысы.

6. Көкнәр тұқымдасының жиі кездесетін түрлеріне: апиын көкнәрі ( мак снотворный -Papaver somniferum), үлкен сүйелшөп ( чистотель майский- Chelidonium maius), сеппелі көкнәр ( мак самосейка- Papaver rhoeas), кәдімгі мүйіз көкнәр (дымянка аптечная- Fumaria officinalis) т.б. түрлері мысалы бола алады.

Тапсырма:

1. Қайыңның аталық сырғасы дихазий гүлшоғырын схема түрде көрсетіңіз.

2.Аналық дихазий гүлшоғырының құрлысымен танысып, ондағы орналасқан гүлдердің саны және жабынды қабықшасын қарап, гүлінің диаграммасын құру қажет.

3. Гүлденген , жеміс түзген, жапырақтары орналасқан бүршіктері бар әртүрлі бұтақтарының морфологиялық сипаттамасы.

4.Гербарийде берілген өсімдіктерді анықтау.

Тақырып бойынша қайталау сұрақтары:

1. 
   Қайыңдар тұқымдасының биологиясы және экологиясы.
   
2. 
   2. Жемістеріне тән қасиеттер. Жемістерінің таралуы.
   
3. 
   Қайыңның гүлдерінің құрлысы
   

6. Қайыңдар тұқымдастарына жататын түрлер: үлкен қайың ( береза пушистая- Betula pubescens, орман жаңғағы (лещина обыкновенная, орешник,орех лесной- Corylus avellana ), граб(граб- Carpinus betulus), қара қандағаш ( ольха черная - Alnus qlutinosa) т. б.

Жемісі қорапша, олар тістер немесе бүтін қақпақшалар арқылы ашылады, сол сияқты жемісі сирек жағдайда жаңғақ, жидек тәрізді. Тапсырма:

1. Қалампыр, аққаңбақ, жұлдызшөп тағы басқа өсімдік гүлдерінің құрлысымен танысып, диаграммасын көрсету керек.

2. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтау қажет.
   

1. 
   Қалампыр тұқымдастарының жалпы биологиялық қасиеттері
   
2. 
   Тұқымдас тармақтары және олардың ерекшеліктері.
   
3. 
   Қалампыр тұқымдастарының гүлінің құрлысы.
   
4. 
   Шаруашылықтағы маңызы.
   

Жемісі жаңғақ, кейде қорабша немесе жидек түрінде болады.

Тапсырма:

1. 
   Кәдімгі алабұта жапырағында түзілген түктер және « түйіншелер» түрінде масақ күрделі гүлшоғырының құрлысымен танысып, схема түрінде көрсетіңіз.
   
2. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтау қажет.
   

1. 
   Алабұталар тұқымдасының жалпы қасиеттері
   
2. 
   Шөл және шөлейтті аймақтарда өсетін туыстастары мен түрлері.
   
3. 
   Шаруашылықта қолданатын түрлер.
   
4. 
   Гүлінің құрлысы , гүлшоғырларының түрлері.
   

Тапсырма:

1.Құлқайыр тұқымдасының гербарийде немесе спиртте фиксацияланған өкілінің гүлі құрлысы және диаграммасын көрсетіңіз.

2.Анықтағыштарды қолдана отырып гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтау қажет.

Қайталау сұрақтары:

1.Құлқайыр тұқымдасының биологиялық және экологиялық ерекшеліктері.

2.Мақта туыстастарының түрлері.

3. Құлқайыр тұқымдасының ауыл шаруашылығында маңызы.

4. Мақта гүлінің құрлысы.

5. Құлқайырлардың жиі кездесетін түрлер қатарына: кәдімгі мақта ( хлопчатник немесе упланд белеющий- Gossypium hirsutum), жюмель мақтасы ( хлопчатник жюмеля- Gossypium iumelianum), кенеп (кенаф- Hibiscus cannabinus), бамия (бамия- Hibiscus esculentus), орман құлқайыры (мальва лесная -Malba silvestris), дәрілік жалбызтікен (алтей лекарственный- Althaea officinalis ) т.б. жатады.

Тапсырма.

1.Циацииге жинақталған гүлдердің диаграммасы көрсетіңіздер.

2.Гербарийде берілген өсімдіктер түрлерін анықтаңыздар.

Қайталау сұрақтары.

1. 
   Сүттегендер тұқымдасының биологиялық ерекшеліктері
   
2. 
   Гүлінің құрлысы, гүлшоғырларының түрлері
   

4.Шаруашылықта қолданатын түрлерін көрсетіңіз.

5. Кейбір түрлері : ұсақ жеміс сүттегені (мелкоплодный молочай-Euphorbia microcarpa), зеравшан сүттегені ( молочай зеравшанский- Euphorbia sclerocyathium), кәдімгі кенедән немесе кастор ағашы( клещевина обыкновенная- Ricinus communis), қиғаш хрозофора( хрозофора косая-Chrozophora sabulosa) .

Асқабақ гүлділер (Cucurbitales ) қатары

Асқабақтар ( тыквенные- Cucrbitaceae) тұқымдасы

Аталық гүлінің формуласы *СА(5) СО(5) А (2)+ (2) G O

Аналық гүлінің формуласы * Са (5) СО(5) А0 G(3)

Тапсырма:

1. 
   Тұрақты немесе уақытша препарттардан аталық және аналық гүлдердің құрлысымен танысып , сүретін салу керек.
   
2. 
   Қияр гүлінің тігінен кесінд і құрлысын схема түрінде көрсетіңіз.
   
3. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтау қажет.
   

1. 
   Асқабақтар тұқымдасына тән қасиеттер.
   
2. 
   Асқабақтар тұқымдастарының өкілдері , таралуы.
   
3. 
   Гүлінің құрлысы,тозаңдануы және жемісі.
   
4. 
   Жабық тұқымдастар системасындағы алатын орны.
   
5. 
   Ауыл шаруашылығындағы маңызды түрлері: сеппелі қияр (огурец посевной – Cucmis sativus), кәдімгі асқабақ ( тыква обыкновенная-C. pepo ), кәдімгі қарбыз( арбуз обыкновеннный- Citrullus vulgaris), қауын ( дыня- Melo sativus) т. б.
   

Тапсырма:

Белгілі бір түрдің гүл және гүлшоғырының құрлысын лупа арқылы қарау қажет. Гүлдің диаграммасын көрсетіңіз.

1. 
   Екі жақтауы арқылы ашылатын; бүтіндей ашылмайтын, көлденең перделер арқылы бір тұқымды бунақтарға бөлінген бұршаққын жемісті түрлер.
   
2. 
   Аралары жіңішке немесе жалпақ перделер арқылы бөлінген және екі жақтаулары арқылы ашылатын, жаңғақша тәрізді ашылмайтын, бунақтанған бұршаққап жемісі тән түрлер.
   
3. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтаңыз.
   

1. 
   Капустаның түрлері және олардың құрлыстары.
   
2. 
   Крестігүлділер тұқымдастарының жалпы қасиеттері
   
3. 
   Гүлдерінің құрлыстары.
   
4. 
   Жемістері қандай белгілеріне байланысты ажыратылады.
   
5. 
   Жиі кездесетін түрлер: кәдімгі жұмыршақ ( пастушья сумка- Capsella bursa pastoris), егістік яруткасы( ярутка полевая- Thlaspi arvense), көк шатырша ( икотник серый –Berteroa incana), кәдімгі сурепка ( сурепка обыкновенная- Barbarea vulgaris) т. б.Тамақ өнеркәсібінде қолданатын түрлері.
   

Гүлдерінің формуласы: аталық гүлі* Р о А2Gо , аналық гүлі *Ро АоG(2)

1.Тал және теректің гүлінің құрлысымен танысып диаграммалары көрсетіңіз.

2.Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтаңыз.

Қайталау сұрақтары:

1.Тал тұқымдасының негізгі биологиялық ерекшеліктері.

2.Терек гүлінің құрлысы.

3.Талдар тұқымдасының шаруашылықтағы маңызы.

4. Олардың кең тараған түрлері: көк Терек ( осина-Populus tremula), қара терек ( тополь черный, осокарь P. niger), ақтал,әулие ағаш, сауыт тал (ива белая,ветла-Salix alba ), көкшіл тал (ива сизая-S. glauca), сабау тал (ива прутовидная-S. viminalis) т. б.

Тұқымдас тармақтарына байланысты аналықтарының саны бірден шексіздікке дейін өзгеріп отырады.

Тапсырма:

1.Әртүрлі тұқымдас тармақтарына жататын (тобылғы,қазтабан, шетен, өрік) өсімдік түрлерінің гүлдерінің құрлыстарын салыстырып гүлдердің диаграммасын көрсетіңіз.

2.Гербарийде берілген раушангүлділер тұқымдасына жататын түрлерді анықтау қажет.

Қайталау сұрақтары:

1.Раушангүлділер тұқымдасының негізгі биологиялық ерекшеліктері.

2.Өріктер тұқымдас тармақтарының ерекшеліктері және өкілдері.

3.Қызыл кітапқа кірген кейбір өкілдеріне қысқаша сипаттама.

4.Раушандар мен алмалар тұқымдас тармақтарының негізгі ерекшеліктері және өкілдері.

5.Жемістерінің түрлері.

6.Сүректі , бұталы түрлері.

7. Жиі кездесетін түрлері: қатарына талжапырақты тобылғы ( спирея иволистная-Spiraea salicifolia), кәдімгі таңқурай ( малина обыкновенная- Rubus idaeus),алтыкүлтелі лабазник (лабазник шестилепестный- Filipendula hexapetala), итмұрын ( роза собачья-Rosa canina), үй алмасы (яблоня домашняя- Malus domestica) дәрі шелнесі (кровохлебка аптечная- Sanguisorba officinalis) т.б.

Бұршақ гүлділер (Leguminosae Fabales) қатары

Бұршақ( Fabaceae,Papilionaceae) тұқымдасы.

Гүлінің формуласы СА(5)СО(5) А5+5G1

Тапсырма.

1.Бұршақ тұқымдасы түрлерінің(беде, қараған,чина) гүлі мен жемісінің құрлысын анықтаңыздар.

2.Берілген өсімдіктер гүлдерінің диаграммасын көрсетіңіз.

3.Гербарийде берілген өсімдіктер түрлерін анықтаңыз.

Қайталау сұрақтары:

1.Бұршақ тұқымдастарының халық шаруашылығындағы маңызы.

2.Бұршақ тұқымдасының биологиясы және экологиясы.

3.Осы тұқымдасқа тән ағаштар мен бұталар түрлері.

4. Қазақстан флорасында жиі кездесетін түрлер: ақ бед (клевер белый- trifolium repens ), дәрі түйежоңышқа (донник лекарственный –Melilotus officinalis), тікенді лотус ( лядвенец рогатый-Lotus corniculatus), бұта қараған( карагана кустарник-Caragana frutex) , ақ шеңгел (шенгил серебристый- Halimodendron halodenndron) , суық астрагал ( астрагал холодный –Astragalus frigidus), тышқан сиыржоңышқа (вика мышиный-Vicia cracca L). т. б.

Тапсырма.

1. 
   Лабораториялық сабақ кезінде берілетін атлас, таблица, анықтағыш т. б. оқу құралдарын қолдана отырып, бірнеше өсімдіктерге толық морфологиялық сипаттама беріңіз.
   
2. 
   Сасық сасыр,аскөк гүлдерінің диаграммасын көрсетіңіз.
   
3. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтаңыз.
   

1. 
   Шатыршагүлділер тұқымдастарының биологиялық ерекшеліктері.
   
2. 
   Сасырлар туыстарына құрлысы және экологиясы.
   
3. 
   Гүл, гүлшоғыры және жемісінің құрлысы.
   

5. Жиі кездесетін түрлерге: ірітостағаншалы көкбас ( синегоовник крупночашечный –Eryngium macrocalyx), қысқасабақты аюбалдырған (дягель короткостебельный-Archangelica brevicaulis),сары володушка ( володушка золотистая –Bupleurum aureum), кәдімгі тмин ( тмин обыкновенный-Carum carvi), кәдімгі петрушка (петрушка обыкновенная-Petroselinum crispum),ербиген тырнашөп ( жабрица торчащая-Seseli strictum) сасық сасыр ( ферула вонючая-Ferula assa-foetida) т. б.

Тапсырма.

1. 
   Бірнеше өсімдік түрлерінің гүлдерінің құрлысымен танысу қажет.
   
2. 
   Гүлдің диаграммасын көрсетіңіз.
   
3. 
   Гербарийде берілген өсімдіктерді анықтау қажет.
   

1. 
   Айлауық тұқымдастарының жалпы биологиялық ерекшеліктері.
   

3. Гүл және жемісінің құрлысы.

4.Тастанды жерлерде өсетін түрлерін атаңыз.

5. Айлауық тұқымдасы өкілдеріне: дәрілік қаратамыр чернокорень лекарственный-Cynoglossum officinale), дала ботакөзі ( незабудка полевая-Myosotis arvensis), қарақоңыр ноннеасы ( ноннеа темно—бурая- Nonnea pulla), кәдімгі көкбасгүл (синяк обыкновенный-Echium vulgare), дәрілік анхуза( анхуза лекарственная-Anchusa officinalis) т. б.

Тапсырма:

1.Гербарийде берілген бірнеше өсімдік түрлерінің вегетативтік органдарына қысқаша сипаттама беріңіз

2.Картоп және темекі гүлдерінің диаграммасын көрсетіңіз.

3.Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтаңыз.

Қайталау сұрақтары:

1.Алқалылар тұқымдасының биологиялық ерекшеліктері.

2.Гүлінің құрлысы.

3.Дәрілік өсімдіктер түрлері.

4. Темекі туысы,түрлері.

5.Қазақстан флорасында жиі кездесетін жабайы өсімдіктер түрлерге: қара меңдуана (белена черная -Hyoscyamus niger), сасық меңдуана (дурман обыкновенный-Datura stramonium) т. б.

Сабынкөктер(Scrophulariales) қатары

Сабынкөктер(Scrophulariaceae) тұқымдасы.

Гүлінің формуласы: ./. Са(5,4) Со(5,4) А 4,5,2G(2)

Тапсырма:

1. Бірнеше өсімдік түрлерінің вегетативтік органдарына қысқаша сипаттама беріңіз

1. Сабынкөктер тұқымдасының биологиялық ерекшеліктері.

2.Гүлінің құрлысы.

3. Жиі кездесетін түрлеріне қысқаша сипаттама

4. Қазақстан флорасында жиі кездесетін түрлері: кәдімгі аюқұлақ (коровяк обыкновеный -Verbascum thapsus), кәдімгі сиякөк (льнянка обыкновенная-Linaria vulgaris), шығыс текесақалы (додарция восточная-Dodartia orientalis), масақты бөденешөп (вероника колосистая-Veronica spicata), тарбағатай қандыгүлі (мытник табагатайский-Pedicularis tarbagataica), дәрі авраны (авран аптечный-Gratiola officinalis) т. б.

Тауқалақай гүлділер (Lamiales ) қатары

Еріндігүлділер (Labiatae немесе Lamiaceae) тұқымдасы.

Зигоморфты гүлінің формуласы: Са(5)Со(5) А4 G(2 )

Тапсырма.

1.Фиксацияланған бірнеше өсімдік түрлерінің құрлысымен танысып,гүлдің диаграммасын көрсету қажет.

2.Гербарийде берілген бірнеше өсімдіктерге морфологиялық қысқаша сипаттама жасаңыз.

3.Осы тұқымдасқа жататын өсімдіктер түрлерін анықтаңыз.

Қайталау сұрақтары:

1. 
   Еріндігүлділер тұқамдастарының негізгі ерекшелігі қандай.
   
2. 
   Гүл құрлыстарына тән қасиеттер.
   
3. 
   Сабағы, жапырағы тағы да басқа органдарының морфологиялық құрлысындағы ерекшеліктер.
   

Тапсырма:

1.Бақбақ, жусан,гүлкекіре туыс түрлерінің гүл,гүлшоғыры, жапырағы және жемісінің морфологиялық құрлыстарының ерекшеліктері.

4. 
   Қос және дара жынысты өсімдіктерде түтік, воронка, тіл және тілше тәрізді гүлділердің орналасу ерекшеліктеріне көңіл бөле отырып, бірнеше гүлдердің диаграммасын көрсетіңіздер.
   
5. 
   Гербарийде берілген өсімдіктерді анықтаңыздар.
   

1. 
   Астыралықтардың биологиялық ерекшеліктері.
   
2. 
   Тұқымдас тармақтары және олардың арасындағы айырмашылықтар.
   
3. 
   Гүлдерінің құрлыстарындағы ерекшеліктері қандай.
   
4. 
   Астыралықтарға жататын дәрілік өсімдіктер түрлері.
   
5. 
   Күрделігүлділер тұқымдастарының ауыл шаруашылығындағы маңызы.
   
6. 
   Кейбір өкілдері: күнбағыс (подсолнечник-Helianthus annus), топинамбур (топинамбур-Helianthus tuberosus), тархун жусан (тархун полынь-Artemisia dracunculus), канада майдажелкені (мелколепесник канадский- Erigeron canadensis), кәдімгі сарсояу (дурнишник обыкновенный-Xantnium strumarium), қылшықты сарқалуені (бодяк щетинистый-Cirsium setosum ), жатаған укекіре (горчак ползучий-Acroptilon repens), егістік қалуені (осот огородный- Sonchus oleraceus) т. б. түрлері жатады.
   
7. 
   Жиі кездесетін дәрілік өсімдіктер: құмдық салаубас (цимин песчанный-Helichrysum arenarium),дәрілік ромашка ( ромашка лекарственная-Matricaria recutita), кәдімгі түймешетен (пижма обыкновенная-Tanacetum vulgare) кәдімгі өгейшөп (мать-и-мачеха обыкновенная-Tussilago farfara) т. б.
   

Тапсырма.

1. 
   Жуа,қасқыржем түрлерінің гүлінің құрлысымен танысып диаграммасын көрсетіңіз.
   
2. 
   Гербарийде берілген өсімдік түрлерін анықтаңыздар.
   

1.Лалагүлділер тұқымдасының негізгі биологиялық ерекшеліктері.

2. Қорапшалары және гүлдерінің құрлысы.

3.Тұқымдас тармақтарының құрлыстары.

4. Жиі кездесетін түрлері және олардың ерекшеліктері.

5.Практикалық маңызы бар түрлер және олардың экологиясы.

6. Дара жарнақтылардың негізгі ерекшеліктері қандай.

8. 
   Дара жарнақтылардың классификациясы.
   
9. 
   Жиі кездесетін туыстарына: ландыш (ландыш- Convallaria), қырлышөп немесе сүлейменнің мөрі ( купена-Polygonatum), қоянжем (майник-Majanthemum), қаракөз ( вороний глаз-Paris), қасқыржем (спаржа-Asparagus) т. б.
   

Тапсырма.

1.Сүйсіндер тұқымдас түрлері табиғатта өте сирек кездесуіне және қорғауды қажет етуіне байланысты, таблицада немесе кітапта берілген сүреттерін қарап гүлінің құрлысымен танысу қажет.

2.Гүлсеріктерінің сыртқы және ішкі шеңберінің құрлысы.

3. 
   Поллинариидің (шырышы,аяқшалары, поллиниилері) бөліктері,жатыны,жемісінің құрлысы.
   
4. 
   Гүлінің диаграммасынның көрсетің
   

1. 
   Сүйсіндер тұқымдасының негізгі ерекшеліктері.
   
2. 
   Гиностемийде құбылысын қалай түзіледі.
   
3. 
   Поллинарии қандай бөліктерден тұрады.
   
4. 
   Гүлінің құрлыстарындағы өзгешеліктерге не жатады.
   

Тапсырма.

1.Сәлемшөп,өлеңшөп туыстарына жататын түрлердің вегетативті және генеративті органдарының құрлыстарымен танысу қажет.Схема түрінде жапырақтардың орналасу,гүл және гүлшоғырларының сүретін салыңыз.

2.Гербарийде берілген өсімдіктер түрлерін анықтаңыздар.

Қайталау сұрақтары:

1. 
   Қияқөлеңдер тұқымдасының экологиялық ерекшеліктері.
   
2. 
   Қияқөлеңдер тұқымдасының биологиялық қасиеттері.
   
3. 
   Гүлшоғырларының түрлері.
   
4. 
   Сәлемшөптің түрлері және ерекшеліктері.
   

Тапсырма.

1. 
   Астық тұқымдасына жататын бірнеше өсімдіктер түрлерінің гүлдерінің диаграммасын және формуласын көрсетіңіз.
   
2. 
   Күрделі масақ(бидайық, бидай),сұлтан(шалғындық атқонақ, шалғындық түлкіқұйрық), сыпыртқы(селеу түрлері),масақтәрізді сыпыртқы(колерия) гүлшоғырларын схема түрде сүретін салыңыз.
   
3. 
   Астық тұқымдасының гербарийде берілген 10 астам өсімдік түрлерін анықтаңыз.
   

1.Жабайы өсетін астық тұқымдастарының өкілдері.

2.Астық тұқымдасының гүлінің құрлысы.

3.Жойылуы қиын арам шөптер түрлері

4.Астық тұқымдасының түптену түрлері

4. 
   Қияқөлеңдерден астық тұқымдасының негізгі айырмашылығы.
   

5. 
   Астық тұқымдасына тән кейбір тұқымдас тармақтарының ерекшеліктері
   
6. 
   Жемісінің құрлысы.
   
7. 
   Кең тараған өкілдеріне: ақ тары ( просо посевное- Panicum miliaceum), құнақ ( чумиза-Setaria italica), могар ( могар-Setaria moharium) , қарабас қонақ ( просо куриное-Echinochloa crus-galli ) т. б. жатады.
   
8. 
   Жер бетінде кең тараған туыстарына: бетеге ( типчак-Festuca), қоңырбас (мятлик-Poa), арпабас (костер-Bromus) ,бидай (пшеница-Triticum), бидайық (пырей-Agropyron), қарабидай (рожь-Secale), арпа (ячмень-Hordeum), селеу ( ковыль) т. б. жатады.
   

Әрбір студент пән бойынша жеткілікті рейтинг алуы үшін белгілі балл санын жинуы тиіс. Баллдардың максималды саны:

1-рейтинг нәтижесі бойынша 1-8 апталарда – 300 балл,

2-рейтинг нәтижесі бойынша 9-15 апталарда – 300 балл.

Пән бойынша семестрде максималды балл саны – 600.

Баллдар келесі жұмыс түрлері үшін қойылады:

1. Модульдар бойынша тапсырманы орындағаны үшін (1 және 3 модуль бойынша максимум 150 балл, 2-модуль бойынша – максимум 120 балл)

2. Межелік тестілерді орындағаны үшін (максимум 30 баллдан)

Курстық жұмыс жеке бағаланады.

Пән бойынша баллдардың бөлінуі төменде 5-кестеде берілген.

Бақылау мерзімдері 8-аптаның соңы және 15-аптаның соңы. Уақытында өткізілмеген тапсырма мен тестерді 15-аптада тапсыруға болады, бірақ егер студент себепсіз уақытында орындамаса, оларға айыппұл салынып, баллдың 60% ғана қойылады.
11. Студент білімін бақылау

Студенттің білімін бақылау келесі түрде жүргізіледі:

• 
  ағымдағы бақылау (әр модуль соңында жүргізіледі)
  
• 
  межелік бақылау тестілеу түрінде (8 және 15 апталарда)
  
• 
  қорытынды бақылау – семестр соңында бір рет жүргізіледі (емтихан).
  

Пән бойынша қорытынды баға келесі шкала бойынша анықталады (кесте).

Әріптік, баллдық және пайыздық эквиваленттегі бағалар шкаласы

кесте

1. Теориялық білімді практикалык, жұмыстарды жүргізу арқылы бекіту. Өсімдікке дұрыс морфологиялық сипаттама беру.

2. Өсімдіктердің тіршілігіндегі негізгі құбылыстарды бакылау (өсу, даму, гүлдеу, тозандану т.б.)

3. Өсімдіктерден гербарий және колекция жасау әдістерімен танысу.

4. Әр түрлі экологиялық ортадағы кездесетін өсімдіктердің сол ортада бейімделу ерекшеліктерін анықтап, сол ерекшеліктерімен танысу.

5. Далалық жаттығу практикасы кезінде алған білімді келешекте мектепте ботаника пәнінен оқытуда крлданумен байланыстыру.Мектеп программасы бойынша өткізілетін экскурсия түрлері мен және керекті коллекция, гербарий түрлері мен таныстыру.

6. Табиғатты қорғау проблемаларымен таныстыру.

Практиканың мазмұны.

Практика кезінде практика жетекшісі өртүрлі экологиялық орталарда ботаникалық экскурсиялар өткізеді.Эскурсиякезінде мұғалім өсімдік бірлестікгерімен, өсімдік түрлерімен, олардың морфологиялық ерекшеліктері мен таныстырады. Экскурсия кезіңде студенттер сол экосистемадағы өсімдік түрлеріне морфологиялық сипатгама береді.Экскурсия кезінде гербарийжәне коллекцияға қажетті өсімдіктер жиналады.

Жиналған материал кептіріліп, морфологиялык, типтегі гербарийлар даярланады.

Далалық жаттығу практикасы кезінде студенттер өсімдіктердің тіршілік құбылыстарын бақылап,зерттеу жұмыстарын жүргізеді.

Далалык, жаттығу парктикасы кезінде жұмыс күні 4 сағаттан экскурсиядан және 2 сағаттан камералды (лабораториялык)өңдеу, зерттеу жұмыстарынан тұрады.
Далалық жаттығу практикалық сабақтардың тақырыбы.

1. Сүректі өсімдік түрлері, олардың морфологиясы және биологиясы.

1. Карағайлы орман өсімдіктері түрлері, өсу ерекшеліктері.

2. Шалғынды шөптесін өсімдіктер, олардың түрлері, өсу ерекшеліктері.

3. Су өсімдіктері, түрлері, өсу ерекшеліктері.

4. Споралы өсімдіктер.

1. Өсімдікгерге морфологиялық сипаттама беру олардың морфологиялық ерекшеліктерімен таныстыру

1. Тамыр жүйесі.

2. Сабак, пішіні.

3. Сабақтың кеңістікке орналасуы.

4. Жапырақ пішіні.

5. Жапырақ шеті.

6. Жапырақтың орналасуы.

7. Жапырақтың жүйкеленуі.

8. Күрделі жапырақтар.

9. Гүл құрылысы.

10. Гүл шоғыры.

11. Тұқым және жеміс түрлері.

12. Өсімдіктердің вегетативті дене мүшелерінің түр өзгерістері(метаморфозасы)

1. Өсімдік түрлеріне,топтарына биологиялық-экологиялык, сипаттама беру.

2. Экологиялық өсу ортасына көңіл бөлу,экологиялык, топтарды анықтау.

3. Өсімдіктің тіршілік формаларын анықтау. (Серебряков және Раункиер бойынша)

4. Өсімдіктің көбею жолдарын анықгау.

5. Тозаңдану ерекшеліктерін шықтау.

6. Тұқым мен жемістің таралу ерекшеліктерін анықгау.

7. Өсімдік бірлестіктеріндегі доминантты және кодоминантты түрлерді анықтау.

8. Сирек кездесетін,қорғауға алынуға тиісті әсімдік түрлері мен және олардың биологиялық өсу ерекшеліктерімен танысу.

1. Практикаға байланысты топтық есептеме (отчет) тапсырылады.

2. Морфологиялық типтегі гербарийлер тапсырылады.

3. Практика бойынша күнделік.

4. Студентердің өздік ғылыми зерттеу жүмыстарының рефераты. Өсімдікгер анатомиясы жөне морфологиясы пөнінен рейтингі
Курстың негізгі қағидасы:

1. 
   Сабақты босатпау, кешікпей келу.
   
2. 
   Босатылған сабақты келесі сабаққа дейін өздігінен оқу, орындау
   
3. 
   Межелік бақылауға берілген тапсырмаларды уақытында орындау
   
4. 
   Емтиханға жақсы даярланып, уақытында тапсыру
   

базидияларда

аскаларда

имектерде

базидиолдарда

+ гименофораларда

+клейстокарпий

перитеций

апокарпий

жемісті денесі болмайды

Аскоспора бірден мицелийде түзіледі.

қатпарланған

пластинка тәрізді

тікенекті.

+ түтікті

Гименофоралары болмайды

қызыл балдыр

+саңырауқұлақ

жасыл балдыр.

қыналар

жоғары сатыдағы өсімдіктер

клейстокарпий

+перитеций

апотеций

Апотеций және перитеций.

Дикарионды және гаплоидты

клеткаланбаған мицелий

+Гаплоидты және диплоидты фазасы

Дикариондық фазасы

Қысқа фазасы болмайды.

+каулерпа

спирогира

вольвокс

сифондылар

/.СА(5) СО(5) А5 +5 G 1

*СА(5) СО5 А~ G~

*Р(5)тостағанша тәрізді А5 G(2-5)

Р0 А2 G 0 , аналық гүлі Ро АО G(2)

+* СА(5-) СО (5) А 5 G(2)

+Еріндігүлділер

Алқалылар

Раушандар

Лалагүлділер

Шатыршагүлділер

Еріндігүлділер

+Астыралықтар

Алқалылар

Лалагүлділер

Құлқайырлар

Алқалылар

+Лалагүлділер

Сарғалдақтар

Раушангүлділер

Астық тұқымдасы

Подокарптілер

Араукариялар

+Қарағайлар

Кипаристер

таксоидтар

Кипарис

+Арша

Самырсын
Қай қатардағы өсімдіктер жер бетінде мүлдем құрып кеткен өсімдіктер топтарына жатады.

Гинкалықтар және вельвичиялықтар

Қарағайлар және гнетталықтар

Вельвичиялықтар

Саговниктер

+Тұқымды папоротниктер, кордаиттар, беннеттиялықтар, кейтондықтар
Архегониялы өсімдіктер ішінде спорамен емес, тек тұқымы арқылы таралатын өсімдіктерге не жатады.

Қырықбуын

Папоротниктер

+Жалаңаштұқымдылар

Жабықтұқымдылар

Псилоттар

Беде.

+Бақ-бақ

Сасық меңдуана

Итмұрын
Тамырларында түйнек бактериялары тіршілік етеді. Гүлшоғыры шашақ, масақ, шоқпарбас. Жапырағы күрделі. Қай тұқымдасқа жатады.

Раушангүлділер

Шатыршагүлділер

Асқабақгүлділер

Айлауықтар

+Бұршақтылар.
Бүлдірген, малина немесе құлпынайдың гүлтабанының формасы қандай.

+Конус немесе дөңес

Ойыс немесе конус тәрізді

Жалпақ және тегіс

Жалпақ және ойыс

Дұрыс жауабы жоқ

+Грейга қызғалдағы,Ледебург миндалі, Павлов итмурыны

Орыс тікенбұтасы, Алтай сиякөгі

Сібір истоды, Сары жоңышқа

Орман қазтабаны, Жер жаңғағы

Аққаңбақ,Құм ебелегі.

Алабұталылар

Лалагүлділер

+Көкнәрлар

Алқалылар

Күрделігүлділер

Жер бетінде таралуы

Тұқым мен жеміс түзуі

+Споралар түзуі

Қоректенуі және спора түзуі

Қолдануына байланысты

Алқалалар

Еріндігүлділер

Қияқөлеңдер

+Астық тұқымдасы

Раушангүлділер

Құлқайырлар

Астыралықтар

+Қияқөлеңдер

Раушандар

Алқалылар

Жұмыр

Үшқырлы

Екі қырлы

Астралықтар

Айлауықтар

Құртқашаштар

+Алабұталар

Сүйсінділер

Астралықтар

Айлауықтар

Құртқашаштар

+Шатыршагүлділер

Сүйсінділер

Шетен

Таңқурай

Арпа.
Азотқа, калийге, фосфорға бай топырақтарда өсетін арам шөп түрі.

+алабұта

шпинат

альча

Асқабақ, колоквинт

Алабұта, көкпек

Қараған,беде

+Меңдуана, бұрыш.

Астра, ферула

столон

гаустрии

септалар
Изоморфты генерациялық алмасу – ол.......

өсімдіктердің даму формаларында ұрпақ алмасуы болмайды

тек қана ядролық алмасу фазасы тән

+екі ұрпақтыңда сыртқы пішініне байланысты айырмашылығы жоқ және даму циклдері бірдей

спорофиті мен гаметофитінің морфологиялық айырмашылықтары бар, гаметофиті басым

спорофиті мен гаметофитінің морфологиялық айырмашылықтары бар, спорофиті басым
Трутовиктерге тән қасиеттер.

+базидиоспоралармен көбейеді

аскоспоралармен көбейеді

Конидия споралар арқылы көбейеді

Аплоноспоралар арқылы көбейеді

зооспоралар арқылы көбейеді.

базидиялардың құрлысы мен жетілу типтеріне.

аскалардың орналасуына (қалта)

жынысты көбейу типтері, талломаларының жетілуі

+жемісті денелердің типтеріне және олардың болу және болмауына

дұрыс жауабы жоқ

эпилитті

эпифитті

эпиксильді

эризифе

+ольпидиум

синхитрий

перноспора

базидиоспоралармен көбейеді.

аскоспоралармен көбейеді

гимения жетілген кезде гимений ашық болады

+базидиоспоралар жетілгенге дейін жемісті денелер тұйық

зооспоралар арқылы көбейеді.

аспергиллез

переноспороз

сапролегниоз

+фитофтора

физариоз
Күз кезінде үй шыбындарының денелерінде паразитті тіршілік ететін саңырауқұлақ түрі

мукор

Тат саңырауқұлағы

+эмпуза

диплоидты

+дикарионды

гаплоидты

даму циклі болмайды

фазасы көрсетілмеген

Даражынысты өскіншілерден

Архегоний мен антерийдилері бар өскіншіден

+Спорогон, спорогон сағағынан

Архегоний мен сорустардан

Антеридий бар протонемалардан.

Тозаңнан

+Жұмыртқа клеткасынан

Антиподтардан

Тозаңқаптан

Щитовник

Тмезиптерис

+Селигинелла

Дұрыс жауабы жоқ.

Алма

Емен

Бидай
Гүлінің формуласы *СА2+2 СО2+2 А2+4 G(2).

Айлауықтар

Құртқашаштар

+Крестігүлділер

Қалампырлар

Астралықтар
Гүлінің формуласы ./.СА(5) СО(5) А5 +5 G 1 болатын қандай тұқымдасқа тән.

Магнолиялықтар

Қалампырлар

+Бұршақ тұқымдасы

Лалагүлділер

Сүйсіндер

Раушангүлділер

Астралар

+Астықтар

Құлқайырлар

алқалылар

Лалагүлділер

Қияқөлеңдер

Көкпектер

+Шатыршагүлділер

Құлқайырлар

Құлқайырлар

Крестігүлділер

+Астық немесе Қоңырбастар

Раушандар

Сабынкөктер

Тұқымша

Жаңғақ

Таптама
Жалаңаштұқымдылардың аталық гаметофиті.

Аналық

+Тозаң

Аналық бүр

Ересек өсімдік.
Қос жарнақтыларға жататын күлтесі түтік тәрізді, жемісі тұқымша, жапырағы қатты тілімшеленген. Құрамындағы эфир майына байланысты өсімдік қатты иіс береді

Қияқ

Картоп

Жуа
Жапырақ тақталыры қатты тілімшеленген, кезектесіп орналасаді. Жапырақтың астыңғы бөлігінде сорустар орналасқан.

Мүктер

Қырықбуындар

Плауындар

Ужовниктер
Қарағайдың шыршадан негізгі айырмашылығы көрсетіңіз

Жарық сүйгіш орман түзеді, діңі қызығылт түсты және қылқан жапырағы екіден қосарланып орналасады.

+Көлеңке сүйгіш орман түзеді, қылқан жапырақтары топталып орналасады.

Көлеңке және жарық сүйгіш орман түзеді, қылқандары белгілі бір мерзімде түсіп отырады.

Қабыршақ жапырақты , жарық сүйгіш орман түзеді.

Жапырақтары топтанып орналасады.

+Повилика, заразиха

Жусан, сасыр

Ебелек,сарсояу

Бақбақ, түймешетен

Сарымсақ, жұмыршақ

Лалагүлділер

Құрқашаштар

Қияқөлеңдер

Астық тұқымдасы

+Астралықтар

Қарағай, балқарағай

Шырша , арша

Самырсын, туя

+Кипарис, секвойя

Арша, аракария

Түймешетен, жусан

Бетеге, беде

Астрагал, ромашка

+Желайдар, бәрпі

Итмұрын, ебелек

Alliaceae

Potamodetonaceae

Alisma

Lamiidae
Қай туыс шатыршагүлділер тұқымдасына жатады.

Шеңгел,чина, астрагал

+Сасыр,тмин, петрушка

Сауыт тал, қара терек, ақтал

Көк шатырша, ақ қыша,яруткасы

Қияр, асқабақ,қарбыз
Алқалылар тұқымдасына жататын туыстар.

Асқабақ, колоквинт

Алабұта, көкпек

Қараған,беде

+Меңдуана, бұрыш.

Астра, ферула

Лалагүлділер

Асқабақтар

Сабынкөктер

+Айлауықтар

Алабұталылар

+Кәдімгі қарағай,айғыр қияқ

Арша, жатаған бидайық

Қара жусан, ақ қайың

Үлкен сүйел шөп, сасыр

Меңдуана, сарымсақ.

Жер бетінде таралуы

+Тұқым мен жеміс түзуі

Споралар түзуі

Қоректенуі және спора түзуі

Қолдануына байланысты

Мүктер және жалаңаш тұқымдылар

Жалаңаштұқымдылар, папоротниктер

Папоротниктер, мүктер

+Жалаңаштұқымдылар, жабықтұқымдылар

Жалаңаштұқымдылар, плауындар

Мүктер және жалаңаш тұқымдылар

Жалаңаштұқымдылар, папоротниктер

+Папоротниктер, мүктер

Жалаңаштұқымдылар, жабықтұқымдылар

Жалаңаштұқымдылар, плауындар

Ұрпақ алмасуы жоқ, тек ядро алмасуы ғана бар

Ұрпақ алмасуы жасырын жүреді, спорофиті басым, гаметофиті спорофитте паразиттік тіршілік етеді.

Спорофиті басым, гаметофиті қос жынысты, дербес тіршілік етеді.

+Спорофиті басым, гаметофиті дара жынысты дербес тіршілік етеді.

Гаметофиті басым, спорофиті гаметофитінің паразиті.

Тек ядролық алмасу тән, ұрпақ алмасуы жоқ.

Спорофиті басым, ұрпақ алмасуы жасырын жүреді. Гаметофиті спорофитте паразиттік тіршілік етеді.

+Спорофиті басым, гаметофиті қос жынысты, дербес тіршілік етеді.

Спорофиті басым, гаметофиті дара жынысты, дербес тіршілік етеді.

Гаметофиті басым, спорофиті гаметофитінде паразиттік тіршілік етеді

Қайыңдар,

+Шамшаттар

Жаңғақ тар

Жыңғылдар

Раушангүлділер

Бір үйлі өсімдік

+Екі үйлі өсімдік

үш үйлі өсімдік

төрт үйлі өсімдік

Кәдімгі маршанция мүгі:

+Алабұталар

Лалагүлділер

Құртқашаштар

Раушандар

Сабындыкөктер

Қырықбуындарда

+Папоротниктерде

Мүктерде

Қарағайларда

Аналық гүлдің формуласы * СА(5) СО(5) А0 G( 3) қай тұқымдасқа жатады.

Қарағайлар

+Асқабақтар

Астралар

Қияқөлеңдер

Бұршақтар
Қай тұқымдастың аталық гүлі Р0 А2 G 0 , аналық гүлі Ро АО G(2) формуласы тән .

Крестігүлділер

Шатыршагүлділер

Қалампырлар

+Талдар

Асқабақтар

Балқарағай

Кедр

Қарағай

Метосеквойя

Гнетум

Эфедра

Гинго
Жалаңаш тұқымдылардың тұқымы қайдан түзіледі.

Интиннен

+Тұқымбүршігінен

Мегоспорофильден

Экзиннен

Құлқайырлар

Алқалар

+Астралықтар

Лалагүлділер

Бұршақтар

+Құлқайырлар

Сабынкөктер

Алқалылар

раушандар

+Илария Эремурусы,Грейга қызғалдағы

Сарыбас жоңышқа, Ақ алабұта

Сеппелі көкнәр, Жауқазын

Астық мортығы, Ақ селеу

Эдельвейс, гүлкекіре.

Жидек

+Ілмекжеміс

Сүйек

Асқабақ
Секвойодендрон, метасеквойя,батпақ кипарисі қандай тұқымдасқа жатады.

Қарағайлар

Тисстар

Подокарптар

+Астық тұқымдасы

Қияқөлеңдер тұқымдасы

Құлқайырлар

Лалагүлділер

Магнолиялықтар

Сарғалдақтар

Магнолиялықтар

Лалагүлділер

+Талдар

Астралықтар

Гаметофиті басым

+Спорофиті басым

Гаметофиті және спорофиті тең дамыған

Гаметофиті спорофитіне қарағанда басым

Тек гаметофиті белгілі.

п

2п

4п

Полиплоидты

+Ақ қалақай, дала жалбызы.

Сасысық сасыр, кәдімгі тмин

Ешкі тал, қара терек

Құтырған қияр, кәдімгі асқабақ

Итмұрын ,долана

Сарғалдақтар

Магнолиялықтар

Лалагүлділер

+Қайыңдар

Астралықтар

Сарғалдақтар

Магнолиялықтар

Лалагүлділер

Қайыңдар

+Құлқайырлар

Сарғалдақтар

Магнолиялықтар

Лалагүлділер

Қайыңдар

+Құлқайырлар

Раушандар

+Бұршақтар

Лалагүлділер

Қайыңдар

Құлқайырлар

Усасыр

Тмезиптерис

+Селигинелла

Дұрыс жауабы жоқ.

Саговниктер

+Қылқандылар

Тұқымды папоротниктер

Гнеталықтар

Гинколықтар

базидия

+архегоний

карпогон

аска (қалта)

+жынысты көбею органдарының көп клеткалылығына және жіпше талломдарының тармақталуына байланысты

ассимилляциялық пигментерінің жиынтығына байланысты

тоқтаусыз өсуіне байланысты

клетка қабығы целлюлозды- каллозды болуына байланысты

бір клеткалы болуына байланысты.

+бірден мицелийде орналасады

клейтотецияның ішінде ретсіз.

Перитецияның төменгі бөлігінде қабатпен немесе топтанып орналасады

апотециянының үстінде ашық орналасады

көбінесе топталып орнасады

целлюлозді, целлюлозді-пектинді

іші целлюлозді, сырты пектинді

+пектинді, муреинді қабаты бар

хитинді

целлюлозды қабағы жоқ, пелликула

улотрикстерге

вольвокстерге

+хараларға

хлорококкалыларға

коньюгаттарға

изогенераттылар

гетерогенераттылар

+циклоспоралылар

Жынысты көбею тән

иго- гетерогенераттылар

жемісті денелердің типтеріне

+базидийлардың құрлысы мен дамуына

қалталардың орналасуына

талломаларының жетілу деңгейі мен жыныс процесінің типіне

конидиялды спора түзуінің формасының әртүрлілігіне

фрагилярия

+спирогира

хлорелла

вошерия
Төменгі сатыдағы ең үлкен өсімдік

фукус

цимбелла

пандорина

строгит
Нителла балдыры қай класқа жатады.

қызыл балдыр

көкжасыл балдыр

жасыл балдыр

+хара балдыры

диатомды балдыр

+эпитека

жақтаулары бірдей

жақтаусыз

гипо- эпитека

пирономицеттер

плектомицеттер

дискомицеттер

+гастромицеттер

гимнемицеттер

+Сыртқы ортамен газ алмасу және қорғаныс қызметін атқарады

фотосинтез қызметін атқарады

аэрациямен қамтамасыз етеді

субстратқа бекіну қызметін атқарады

ассимиляциялық заттарды жинақтайды

+хламидомонада

каулерпа

Хара балдыры

пиннулария

улотрикс
Қыналардың гомеомерлі құрылысы дегеніміз не ?

гототаллисті құбылыс

+микобионттардың гифтарының араларында фикобионт біркелкі орналасқан

қына қатпарланған құрылысты болады (қабығы, өзегі, төменгі қабығы).

Апотециясы леканорлы типті, подециясы жоқ

Апотециясы лицидеялы типті, подециясы жоқ.
Ағаштар мен бұталардың қабықтарында өсетін қыналардың экологиялық топтарын атаңыз.

эпилитті

+эпифитті

эпифильді

эпиксильді

эпилитті

эпифитті

+эпиксильді

+эпилитті

эпигейлі

эпифитті

эпиксильді

Ризокарпон

Леканора

Цетрария

Пармелия
Топырақтың беткі қабатында немесе жерде өсетін қыналар түрлері

эпилитті

+эпигейлі

эпифитті

эпифильді

эпиксильді
Диатомды балдырлардың басқа балдырлар бөлімдерінен негізгі айырмашылығы

Сулы ортада тіршілік етуіне байланысты.

+Клеткасы кремнеземді жақтаулармен қапталған

Денесі тек бір клеткалы болуына байланысты

Тіршілік ортасына байланысты

Жер бетінде қоныстауына және қоректенуіне байланысты

Asteraceae

Agavaceae

Oleacea

Көптеген балдырлардың даму циклдерінде жыныссыз стадия тән. Ол өсімдіктер қалай аталады.

базидия

+спорофит

гаметофит

сапрофит
«Саңырауқұлақтар патшасы» деп аталатын жеуге жарамды хош иісті қалпақты саңырауқұлақ түрі

+Ақ саңырауқұлақ тар (қарағайлы ақ саңырауқұлақ, шыршалы ақ саңырауқұлақ) Шикіқұлақтар ( сыроежка)

Түбіртіктер( жазғы түбіртік, күзгі түбіртік- опенок)

Шыбынжұттар

Майқұлақтар түрлері
Қастауыш саңырауқұлағының аскасы кайда орналасқан

Строманың жіпшесінде

Бірден стромада

Склероцияда орналасады

+Перитецияның түбінде

Аскаспора түзілмейді

2

4

+ 8

Улотрикс

Хара

Табеллярия.

лента

+табақ

жұлдызша
Тағам қалдықтарында тіршілік ететін нағыз сапрофит, жыныс процессі гаметангамия.

+мукорлар

фитофтора

энтомофторалар

агариктер

тат саңырауқұлағы
Саңырауқұлақтардың қандай кластарына төмендегідей қасиеттер тән; мицелийлері жақсы жетілген, клеткаланбаған, зооспорасы екі талшықты. Жыныс процесі оогамий, жынысты жолмен ооспора түзіледі.

базидиомецеттер

+оомицеттер

хитридиомицеттер

аскомицеттер

зигомицеттер

базидиомецеттер

оомицеттер

хитридиомицеттер

аскомицеттер

+зигомицеттер

спермация стадиясы

+уредоспора

эцидоспора

телейтоспора

базидиоспора.

жыныс органы бір клеткалы

+жыныс органдары көп клеткалы

жыныс органдары жоқ

жыныс органдарындарында айырмашылығы аз
Аскомицеттердің аналық гаментангиясы қандай бөліктерден тұрады

аскогеннен

трихогеннен

+ аскоген және трихоген

ешқайсыда жатпайды

жыныс органдары жартылай түзіледі.

Пикноспорамен зақымдалу кезеңінде

Уредоспорамен зақымдалған кезеңде

+Телейтоспорамен зақымдалған кезеңде

Эцидоспорамен зақымдалған кезеңде

Эцидиялармен зақымдалған кезеңде

сыроежка

терекқұлақ

қозықұйрық

трутовик
Агариктерді көбінесе неге пластинкалы саңырауқұлақтар деп атайды.

аскоспоралары арқылы көбейеді

гимнефорасы түтікті

жынысты спорасы-базидиоспора

+гименофорасы пластинка

базидия- даму стадиясы жетілген
Базидиомицеттердің гимений қандай?

Спорангийлерінде спорангияспоралар бар.

Қалталарда аскоспоралары бар

Конидиялар конидиялық тұғырда орналасқан

+Базидияларда базидиоспоралар, парфиздер, және цистидтер бар

Зооспарангияларда зооспоралар орналасқан

көбею жолдары

споралы арқылы

+конидия сағақтары арқылы

тіршілік ететін ортасы арқылы

зооспоралары арқылы

+изогамия

гетерогамия

хологамия

оогамия

коньюгация

Мукорлар

+Қастауыш саңырауқұлағы

Пеницилл

Трутовиктер

+Мүктәрізділер, папоротниктер, плаунтәрізділер, қырықбуындар

Балдырлар, мүктәрізділер,қыналар, қырықбуындар

Жалаңаштұқымдылар, папоротниктер, мүктәрізділер,қыналар

Мүктәрізділер, папоротниктер, қыналар, балдырлар

Мүктәрізөділер, папоротниктер, саңырауқұлақтар, қыналар.

+Жапырақ, сабақ, тамырдан

Жапырақ, тамырсабақ, протенема

Сабақ, жапырақ, ризиналар

Жапырақ, сабақ, ризоидтардан

Тамырсабақ, сорус, ризоидтардан

Тек жаңғақ

Тек бұршаққап

Тек қорабша

+Бұршаққап және бұршаққын

Тек бұршақ

Тобылғы, алма, шие

Түйежоңышқа, астрагал, беде.

+Жанаргул, бәрпі, тегеурінгүл

Ботагөз, көкбасгүл, айлауық

Қарабидай, селеу, бетеге

Тобылғы

Сарғалдақ

Қазтабан

Долана
Қай тұқымдас өкілдерінің гүлсеріктері қайық ескек, желкен деп аталады

+Fabaceae

Posaceae

Crassulaceae

Umbelliferae
Жусан қай тұқымдасқа жатады.

+Asteraceae

Agavaceae

Oleacea

Cannabinaceae

Алқалылар

Лалагүлділер

+Сарғалдақтар

Раушангүлділер

Астық тұқымдасы

Лалагүлділер

Асқабақтар

+Сабынкөктер

Крестігүлділер

Алабұталылар

Қияқөлеңдер

+Қалампырлар

Сабынкөктер

Крестігүлділер

Алабұталылар

Магнолиялықтар

Қалампырлар

+Бұршақ тұқымдасы

Лалагүлділер

Сүйсіндер

+Қияқөлеңдер

Астралар

Лалагүлділер

Құлқайырлар

алқалылар

Астыралар

Күрделігүлділер

Астықтар

Қияқөлеңдер

Сүттегендер

Шатыршагүлділер

+Күрделігүлділер

Лалагүлділер

Раушандар

Шеңгел,чина, астрагал

Сасыр,тмин, петрушка

Сауыт тал, қара терек, ақтал

Көк шатырша, ақ қыша,яруткасы

+Қияр, асқабақ,қарбыз

Алабұталар

Лалагүлділер

+Крестігүлділер

Бұршақтар

Күрделігүлділер

+Көкнәрлар

Талдар

Алабұталар

Сарғалдақтар

Алабұталылар

Қорғасындар

Бұршақтар

+Көкнәрлар

Лалагүлдер.

Элатералардың болуына байланысты.

фелоген мен камбийнің болмауына байланысты.

+Бұтақтарындағы өте айқын метамерия (бунақтық)

Тамырға тән құрлыстарына байланысты

гаметофиттік кезеңі басым болуына байланысты

1. 
   Протонема- гаметофиттің алғашқы даму сатысы.
   
2. 
   Архегоний және антеридий - аналық және аталық жыныс органдар
   
3. 
   Спорофит- жыныссыз ұрпақ
   
4. 
   Гаметофит- жынысты ұрпақ
   
5. 
   Спорофилл- споралы масақтың сыртында орналасқан жапырақтың өзгерген түрі.
   
6. 
   Споракарпий- марсилея су папоротнигінің сорустар орналасқан орган атауы.
   
7. 
   Сорустар- папоротниктер бөлімдеріне тән үйінді
   
8. 
   Архегонияттар – архегония түзетін өсімдіктер бөлімдері жатады
   

9. 
   Гигроскопиялық құбылыс- қуаңшылық жерлерде домаланып шар тәрізді күйдегі өсімдік түрлері ылғалды кезеңде жазылып бастапқы қалпына келеді.
   
10. 
    Мезофильді өсімдіктер- ылғалы мол жерлерде өсетін өсімдіктер.
    
11. 
    Изоспоралар- әртүрлі споралар.
    
12. 
    Актиноморфты- гүл серіктері дұрыс
    
13. 
    Зигоморфты- гүл серіктері бұрыс.
    
14. 
    Тұқым-алғашқы спорофитті (диплоидты) генерация мегаспорангийлердің дамыған және өзгерген түрі.
    
15. 
    Перистома- қорапша жиектерінде түзілген гироскопиялық клеткалар жиынтығы.
    
16. 
    Акрокарпті- жасыл мүктерде архегонийлері мен спорондарының өркеннің ұшында орналасу
    
17. 
    Плеврокарпті- жасыл мүктерде архегонийлері мен спорондарының өркеннің бүйір тармақтарында орналасу
    
18. 
    Вайялар немесе макрофиллалар - папоротник тәрізділердің жапырақтары.
    
19. 
    Филлалар- мүк тәрізділердің жапырақтары.
    
20. 
    Микрофилла немесе филлоидтар- плаундар бөлімінің жапырақтары
    
21. 
    Филогения- топтардың шығу тегіне және эволюциясына сүйене отырып өзара байланысын анықтау.
    
22. 
    Политипті- туыс көп түрден тұрады.
    
23. 
    Олиготипті- туыс бірнеше түрден тұрады
    
24. 
    Монотипті- туыс тек бір ғана түрден тұрады.
    
25. 
    Мұртша- ұзын келген жатаған өркен.
    
26. 
    Псаммофиттер- құмды топырақта өсетін өсімдіктер
    
27. 
    Галофиттер- тұзды топырақта өсетін өсімдіктер топтары.
    
28. 
    Апогамия- антеридий мен архегонийдін түзілуіне қарамастан, спорофит гаметофит немесе ұрықтанбаған жұмыртқа клеткасынан
    

29. 
    Апоспория- гаметофит спорангийдің тағанынан, қабығынан немесе жапырақтарынан дамиды, бірақ спора түзбейді.
    
30. 
    Подария- кактустардың сабақтарында жапырақтарының редукциялану нәтижесінде түзілген жұрнақтар
    
31. 
    Ареолдар- кактустың жапырағының орнына түзілген тікенектер, қылқандар, түктер.П
    
32. 
    Поллиний- сүйсіндер тұқымдасының гүл тозаңдардың өзара желімделіп түйіртпек түзілуі.
    
33. 
    Проторм- сүйсіндер тұқымдасының тұқымынан түзілген алғашқы өскін.
    
34. 
    Лодикула- астық тұқымдасының жоғарғы гүл қабыршақтарынның үсітінде орналасқан ақ жұқа келген пленка.
    
35. 
    Гинобазиальдық аналық мойын- аналық мойын жатын бөлімінің арасындағы қуысқа батыңқы орналасады.
    
36. 
    Терминальді аналық мойын- аналық мойын жатынның жоғарғы бөлігінде шығыңқы орналасады.
    
37. 
    Мирмекохорлы- тұқымдары құмырысқалар арқылы тарайтын өсімдіктер топтары.
    
38. 
    Эндозоохорла- жемістері жануарлар арқылы тарайды
    
39. 
    Эпизоохорлар- жемістері адам мен жануарлар аяқтары арқылы таралады.
    
40. 
    Паппустар- жатынның жоғарғы бөлігінде түзілген қылтанақтар мен түктер немесе оларды айдарлар деп те атайды.