саны*
*Сұрақ
№
Тапсырма
түрі*
*
Уақыт,
мин
*
Балл
саны
Барлық
балл
11.3А
Жасушал
ық
биология
11.4.2.1 - микрофотография қолданып
жасушалардың негізгі компоненттерін
анықтау және сипаттау
Қолдану
1
1(i)
(ii)
ҚЖ
5
2
5
11.4.2.2 - жасушалардың нақты мөлшерін
анықтау
Қолдану
1
2(a)
ТЖ
5
3
11.3В
Биотехн
ология)
11.4.3.2 -грамм оң және грамм теріс
бактерияларды зерттеу
Қолдану
1
3(i)
(ii)
ТЖ/ҚЖ
5
3
11
11.4.3.3
-
рекомбинантты
дезоксирибонуклеин
қышқылы
алу
тәсілдерін түсіндіру
Жоғары деңгей
дағдылары
1
4(a)(i)
(ii)
ТЖ
3
4
11.4.3.4 - ағзаларды клондау тәсілдерін
түсіндіру
Қолдану
1
5
ТЖ
3
2
11.4.3.5 - өсімдіктерді микроклоналды
көбейту тәсілін сипаттау
Қолдану
1
6(i)
(ii)
ҚЖ
4
2
11.3С
Биомеди
цина
және
биоинфо
рматика
11.4.4.2 - гендердің реттілігін бұзбайтын,
гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі
эпигенетиканың маңызын түсіндіру
Қолдану
1
7(i)
(ii)
ҚЖ/ТЖ
5
3
14
11.4.4.4 -экстракорпоральды ұрықтандыру
әдісінің маңызын түсіндіру
Жоғары деңгей
дағдылары
1
8(i)
(ii)
ТЖ
5
6
11.4.4.5 - ауруларды диагностикалау және
емдеуде моноклоналды антиденелерді
қолдануды түсіндіру
Қолдану
1
9(i)
(ii)
ТЖ
5
5
Total
30
22
Тапсырмалар мен балл қою кестесі үлгісі
«Биология» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1.
Суретте электрондық микроскоп арқылы жасалған эукариот жасушасы берілген.
(a) Суретте А әріпімен берілген құрылымды атаңыз
А............................................................................ [1]
(b) В құрылымның қызметін сипаттаңыз
...................................................................................................................................................
...………………………………………………………………………………………………
……………………………………………..............................................................[1]
2 Суретте микроскоптың окуляр микрометрдің объект микрометрге қатысты
өлшемі берілген. Объект микрометрдің бір бөлігінің өлшемі 0.1 mm ге тең.
Объект микрометр орнына өсімдік жасушасының препараты қойылды.
(a)
Өсімдік жасушасының нақты өлшемін есептеңіз. Өз жұмысыңызды
көрсетіңіз.
23
Жауабы................................
[3]
3
Төменде бактериялардың сыртқы мембранасының екі түрлі құрылысы берілген
(a) А бактериясын анықтаңыз
..............................................................................................................................................[1]
(b) В бактериясы мембрана құрылысының А бактерия мембранасынан ерекшелігін
сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
4. Рекомбинантты ДНҚ өнімдерін генетикалық модификацияға ұшыраған клондық
жасушалардан алады. Мысалы бактериялар немесе арнайы ортада өсірілген жануарлар
жасушаларын қолданады.
(а)(і) Генетикалық модификацияланған өнімдерді алу үшін жануарлармен салыстырғанда
бактерияларды қолдануының 2 артықшылығын атаңыз.
..................................................................................................................................................
........................................................................................................................................ [2]
24
(іі) Төменде бактерияларды гендік инженерияда қолдану сызбасы көрсетілген.
R- белгіленген құрылымды атаңыз және маңызын түсіндіріңіз
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
[2]
5.
Клондау генетикалық бір текті ағзаларды жыныссыз жолмен көбейту әдісі
Берілген суретте R әріпімен белгіленген үдерісті атаңыз және қалай жүзеге асатынын
сипаттаңыз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
[2]
25
6. Алматы ғалымдарының жетістігінің бірі микроклондау әдісімен апорттың «жаңа өсімдігі»
алынды.
Сызбада микроклондау әдісін қолданып өсімдік алу кезеңдері көрсетілген.
(a) Каллус деген не?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[1]
(b) суретте көрсетілген әдістің ІІ сатысын сипаттаңыз
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[1]
7. (a) Эпигенетика ұғымына анықтама беріңіз.
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[1]
(b) Қатерлі ісіктің дамуы ДНҚ-ның метилдену деңгейінің шектен тыс аз немесе көп
болуымен тікелей байланысты.
26
Суретте ДНҚ-ның метилденуі көрсетілген.
(a)
Метилденудің маңызын түсіндіріңіз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[2]
8. Кейбір ерлі -зайыптылар табиғи жолмен бала көтере алмаған кезде экстракорпоральды
ұрықтандыру тәсіліне жүгінеді.
Суретте ЭКҰ әдісінің кезеңдері көрсетілген.
(a) Суретте 1 үдерістің сәтті жүруі үшін қосымша қандай әрекеттер жүргізіледі?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(b) Суреттегі 2 үдерісті атаңыз.
…………………………………………………………………………………………………...
...………………………………………………………………………………………….......[1]
ЭКҰ әдісі кезінде анасының құрсағына ұрықтың бір нешеуін енгізеді.
(c) Бірнеше ұрықты енгізудің қандай артықшылығы және кемшілігі барын түсіндіріңіз.
Артықшылығы.............................................................................................................................
Кемшілігі ................................................................................................................................[3]
27
9. Қазіргі кезде ауруларды диагностикалау және емдеуде моноклоналды антиденелерді
қолданады
Сызбада моноклоналды антидене алу сатысы көрсетілген.
(a) Гибридома ұғымына анықтама беріңіз, оның қалай алынатынын түсіндіріңіз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[2]
(b) Кішкентай сүтқоректіні көк бауырын алғанға дейін неге екі аптаға қалдыру себебін
түсіндіріңіз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[3]
|