31.Денелік және ұрықтық жасушалардың басты ерекшеліктері қандай?
Биологияда қалыптасқан классикалық түсінік бойынша жасушалар денелік жəне
ұрықтық болып бөлінеді.
Ұрықтық жасушаларға аналық жұмыртқасы (яйцеклетка) жəне аталық
ұрықтары (спермии) жатады. Бұлар хромосомалардың жекелеген көшірмелерінен
тұрғандықтан гаплоидты деп аталады.
Денелік жасушалар жоғары дəрежеде дамыған жəне өздерінің атқаратын
қызметтері бойынша жақсы маманданған (дифференциация) болып келеді. Денелік
жасушалардың құрылысы мен құрамында жүретін барлық химиялық үдерістері,
олардың атқаратын қызметтеріне байланысты қалыптасады.
Денелік (сомалық) жасушалардың бірігуі бірнеше кезеңде өтеді. Бастапқыда,
жасушалар бір-біріне жабысады да, олардың қабықтары еріп, цитоплазмалық
көпірше пайда болады. Жасушалардың толықтай бірігуі тұтас бір қабықшаның
пайда болуымен аяқталады. Сөйтіп, бір немесе бірнеше ядролы жасушалар түзіледі.
1960 жылы арнайы қоректік ортада өсіріліп жатқан тышқанның денелік ісік
жасушалары бір-бірімен жабысып, тіршілікке қабілетті гибридтер түзе алатындығы
ашылды
