Na2 CO3 2NaOH CO2
Энергетикалық қондырғылардың ішкі қабатының коррозиясын төмендету үшін қондырғыларды коррозияға тиімді материалдардан, латунды қорытпа,аустенитті болаттан, жоғары никельді қорытпадан жасауға тура
келеді. Ал бұл өз кезегінде қондырғалардың қымбаттауына және шығынның көбеюіне алып келеді.
Азот және басқа да газдар химиялық инертті газ болғанымен олар
шықтанбайды, сондықтан жылулық қондырғылардың өнімділігін төмендетеді [18]. Сондықтанда олардың судың құрамында болуы қажет емес болып табылады. Судың құрамында оттегі, көміртегі және басқа да газдардың болуы энергетикалық қондырылардың жұмысына кері әсер етеді. Коррозия процессін тоқтату немесе азайту үшін, арзан конструктивті материалдардан энергетикалық қондырғылар жасау үшін қоректік судың құрамындағы газ тәріздес қоспаларды жою керек. Олардың құрамын азайту немесе жою үшін деаэрация процессі қолданады [3].
Қыздырыштардағы және басқа да жылулық қондырғылардағы қорек су, жылулық желідегі және циклдағы қоспа сулар деаэрация процессінен өтеді. Электр станция және желілердің техникалық пайдалану шарттары бойынша
судағы еріген оттегі мөлшері: қысымы 10 МПа-дан асатын бу қазандардың қорек судағы мөлшері 10 мкг/кг, жылулық желіні қоректендіретін судағы мөлшері 50 мкг/кг құрайды [18]. Деаэрациядан кейін судағы еркін көмірқышқыл газы болмауы тиіс.
Біздің елімізде және шет елдерде термиялық деаэрация процессі кеңінен қолданылады. Термиялық деаэрация – газдың десорбциялануы, яғни сұйықтықтың бумен әсерлескенде газдың бөлінуі. Бұл процесс сұйық пен газ фазаларының тепе-теңдік заңдарына негізделеді [7]. Десорбция кезінде тепе-теңдік Генри заңымен сипатталады:
Мұнда, г судағы еріген газдардың массалық концентрациясы;
газдың тепе-теңдік парциалды қысымы;
пропорционалдық коэффиценті,немесе Генри константасы.
Судағы еріген газдарды азалау үшін су беті бумен толтырылуы керек. Буды суды қайнату арқылы аламыз. Су интенсивті қайнау кезінде су буының парциалды қысымы мен жалпы қысымы тең болады, яғни судың беті су буымен толтырылған болады. Сондықтан термиялық деаэрация кезінде деаэраторлық қондырғының қысымына сәйкес, судың температурасы қанығу температурасына тең немесе жақын болуы тиіс[16].
2.1 Вакуумды деаэрациялық қондырғының сипаттамасы
Вакуумды деаэраторлар жылуэнергетикалық кәсіпорындарда орналасқан және суды коррозияға белсенді газдардан тазалаудың соңғы сатысы болып табылады. Деаэрациядан өткен судың құрамындағы газдардың
мөлшері белгіленген стандарттартдан аспауы тиіс [10]. Деаэрациялық қондырғы:
деаэрацияланбаған су қыздырғыштан;
деаэратордың деаэрациялық бағанадан;
қоректендіретін сорғыдан;
қоректендіретін сорғыларды тіреп тұратын бактан тұрады. Жылулық желіні қоректендіретін деаэрациялық қондырғы жылулық
желіні қоректендіретін желілік судағы коррозиялық газдарда, оттегінен және көміртек оксидінен электростансаның тиімділігін асыру үшін арналған қондырғы. АЖЭО-2-де ДСВ-800 типті деаэратордың 11 данасы, ЭП-3-25/75 ХТГЗ типті буағыншалық эжекторлардың 11 данасы, 11 дана НПТС типті 300Д-90 желіні қоректендіретін сорғы және қоректік су қорын сақтайтын көлемі 3000 м болатын 2 бак орнатылған.
ДСВ-800 типті вакуумды деаэраторды қоректік суды оттегі және көмірқышқыл газынан тазалау үшін қолданады. ДСВ-800 0,75-0,5 кгс/см2 қысымда жұмыс жасайды (деаэрацияланатын су температурасы 40-80ОС аралыын қамтиды). Деарацияға келетін бастапқы су ретінде химиялық тазаланған су пайдаланады. Суды қанығу температурасына дейін қыздыру қыздырушы орта арқылы, яғни қыздырылған су қолданады. Қыздырылан су температурасы 100ОС-дан кем болмауы керек.
2.1. кесте - ДСВ-800 вакуумды деаэратордың техникалық сипаттамасы
Шама атауы
|
|
Мәні
|
Номиналды өндірілугі т/сағ
|
800
|
Өнімділік диапазоны
|
30-120%
|
Абсолютті жұмыстық қысым,МПа
|
0,0016-0,05
|
Деаэрацияланған судың
|
40-80
|
температурасы,
|
С
|
|
Жылутасымалдағыштың
|
70-180
|
температурасы,
|
С
|
|
Эжектор түрі
|
|
ЭП-3-25/75 ХТГЗ
|
ДСВ-800 типті деаэраторда екісатылы сұлбамен жұмыс жасайды, яғни 1-саты–ағыншалы, 2-саты- барботажды. Деаэратор келесідей жұмыс істейді. (2.1 - сурет) Химиялық тазаланған су штуцер 10 арқылы деаэратордың жоғары бөлігіне, бөлгіш коллекторға 9 беріледі, сосын су бірінші тәрелкеге 8 беріледі [16].
1-барботажды бет; 2-шықтанбаған аса қызған бу кірісі;бөлгіш коллектор;
3-Деаэрацияланған суды
|
алу жолы;
|
4-буды
|
айналдыра
|
өткізу
|
құбыры;
|
5-
|
айналдыра өткіщу
|
құбыры
|
6-
|
суды
|
айналдыра
|
өткізу
|
қорабы;
|
7-
|
шықтанбаған буды алып кететін құбыр; 8,11,12- бірінші, екінші, үшінші
|
тәрелке; 13- қыздыратын орта кірісі; 14- жалюзи; 15- қыздырғыш бөлік; 16-бөлгіш қалқа; 17-деаэрациялық бөлік.
2.1.сурет - ДСВ-800 вакуумды деаэратордың құрылысы
Бірінші тәрелке 30 %-ды минималды су шығынына реттелген, егер су шығыны минималды мәнінен асатын болса онда түсірмелі қорап арқылы екінші тәрелкеге беріледі. Бірінші тәрелке - шықтанбаған буды салқындататын функциясының ролін атқарады. Сондықтан ол қажет шықтанбаған буды шықтандыру функциясын атқарады. Екінші тәрелке 11 деаэратордың барлық жүктемеде жұмысын қамтамасыз етіп отыратын негізгі болып табылады. Екінші тәрелке тесіктерінен су үшінші тәрелкеге 12 жіберіледі. Үшінші тәрелкеден соң су барботажды бетке 1 беріледі. Су барботажды бетте өңделгеннен соң, деаэрацияланған су құбыр 3 арқылы ЖЖҚС сорғысы арқылы желіге әкетіледі.
Деаэраторда аса қызған су кіру үшін арнайы саңылау 13 бар. Аса қызған су температурасы 70150ОС аралығын қамтиды. Аса қызған су деэраторға кіргенде қайнайды және жалюзи арқылы су мен бу бөлінеді. Бөлінген бу барботажды бет асты арқылы өтеді, ал шықтанбаған су арнайы құбыр арқылы деаэрацияланған сумен бірге әкетіледі. Бу барботажды беттің тесіктері және су арқылы өтіп суды қанығу температурасына дейін қыздырып тұрақты өңдеп отырады. Шықталмаған бу деаэратордағы тәрелке аралық ортасына барады және тәрелкедегі су ағыншалары арқылы шықтанады. Бөлінген газдар деаэратор корпусының жоғарғы бөлігінде орналасқан эжектро арқылы сорылып алынады [16].
|
Буағыншалы эжектор
|
|
|
|
Бөлінген газдарды сыртқа шығару үшін
|
ЭП-3-25/75 ХТГЗ типті
|
буағыншалы эжектор қолданады.
|
|
|
|
2.2.кесте - ЭП-3-25/75 ХТГЗ эжекторына сипаттама
|
|
|
|
|
|
Сору камерасының абсолютті қысымы
|
0,0273 кгс/см2
|
|
Баған саны
|
3
|
|
|
Соратын бу-ауа қоспасының мөлшері
|
76 кг/сағ
|
|
|
Сорылатын ауа мөлшері
|
25 кг/сағ
|
|
|
Сорылатын бу мөлшері
|
51 кг/сағ
|
|
|
Жұмыстық бу шығыны
|
1000 кг/сағ
|
|
|
Саптама алдындағы бу қысымы
|
5 кгс/см2
|
|
|
Бу температурасы
|
158ОС
|
|
|
Салқындытқыш арқылы өтетін бу шығыны
|
70165 т/сағ
|
|
|
|
|
|
Эжекторға бу 6 кгс/см2 коллектор арқылы беріледі. Эжектор салқындатқышы арқылы өтетін химиялық тазаланған су шығыны, эжектор құбырларының желіну алдын алу үшін, суды химиялық тазартқаннан кейін арнайы ысырмалар орнатады.
300-Д-90 типті ЖЖҚС сипаттамасы
300-Д-90 типті сорғы вакуумды деаэраторда дайындалған деаэрацияланған суды шығырдың желілік су қыздырғыштарына жеткізу қызметін атқарады.
Сорғылар біркорпусты, бірсатылы , ортадан тепкіш типті және екі жақты тарту механизмімен жұмыс жасайды. Сорғы корпусы шойыннан жасалған.
2.3. кесте - Сорғылар сипаттамасы
Өнімділігі
|
9001260 м3/сағ
|
Күшейткіш тегеурін
|
7060 м.в.ст.
|
Қажет қуат
|
250320 кВт
|
Сорғы ПӘК-і
|
8587 %
|
2.2 Деаэрациялық қондырғы сүлбесі
Жылу Электр Орталықтарында деаэратор бу қазандары, бу өзгерткіштер мен қыздырғыштарды қоректендіретін суларды деаэрациялау үшін, сонымен қатар жылулық желілерді қоректендіретін суларды тазалауда қолданады. 2.2-сұлбада ваккумдық деаэратордың бекіту сұлбасы көрсетілген.
1- Деаэрацияланатын су кірісі; 2- шықтанбаған бу салқындатқышы; 3-бу-ауа қоспасының шығысы; 4-бу кірісі; 5-деаэратор; 6-дренаж; 7- қоректік сорғы; 8-эжектор.
2.2. сурет - Вакуумды деаэраторларды бекіту сұлбасы
Химиялық тазаланған су деаэратордың жоғарғы бөлігіне беріледі, ал салқындатқыштан шыққан бу деаэратордың төменгі бөлігіне беріледі. Шықтанбаған бу салқындатқышта салқын судың көмегімен салқындатылды. Шықтаған бу дренаждық бакка құйылады, ал шықтанбаған газдар атмосфераға тасталады [13]. Деаэрацияланған су деаэратордан қоректік сорғылар арқылы айдалады. Ваккумдың деаэраторлардың басқа деаэраторлардың қосылу сұлбасынан айырмашылығы оларда ағындық эжектордың бар болуымен түсіндіруге болады. Эжектор арқылы өтетін бу ағыны деаэратордағы шықтанбаған бумен қоса салқындатқышқа жіберіледі. Онда бу деаэраторға түсетін суды қыздыруға қолданады.
Алматы ЖЭО-2-де деаэрациялық қондырғы сұлбасы төмендегідей сипатта болады:
Алматы ЖЭО-2-нің жылулық сұлбасының ерекшелігі, мұнда жылулық желіні қоектендіретін су желілік су болып табылады. Сондықтан химиялық тазалаудан және деаэрациядан өткен су негізгі желілік қыздырыштарға, шыңдық желілік қыздырғыштарға түсіп артынан қалаға жіберіледі. Қоректік қондырғы 2 кезекте салынған [12]. Бірінші кезекте ДСВ-800 типті 5 вакуумды деаэратор, бес қоректендіруші сорғы және сыйымдылығы 3000 м 3 ие аккумуляторлы бак орналастырылған. Қоректік сорылармен айдалатын су алдымен № 1-3 шығырдың желілік қыздырғыштарына барады, сосын 1 сатылы желілік сорғылар арқылы № 1-4 шыңдық желілік қыздырғыштарға жіберіледі. Сосын желілік сорғылар арқылы қалаға беріледі.
Екінші кезекте 6 выакуумды деаэратор орнатылған. ДВ-800 әрқасысында 15 м3 аралық бак және алты жылулық желіні қоректендіретін сорғы орнатқан. Қоректендіретін сорғылармен айдалатын су алдымен № 5-6 шығырдың негізгі желілік қыздырғыштарына беріледі, артынан шыңдық
қыздырғыштар арқылы диаметрі 1000 мм және 800 мм болатын құбырлар арқылы қалаға жеткізіледі.
2.3 ДСВ-800 деаэрациялық қондырғы есебі
2.4.кесте - ДСВ-800 типті вакуумды деаэратордың негізгі техникалық көрсеткіштері.
Атау, белгіленуі және өлшем бірлігі
|
|
Шамасы
|
Номиналды өнімділігі, т/сағ
|
|
800
|
|
|
|
Жұмыстық абсолютті қысым, МПа
|
|
0,0075-0,05
|
|
|
|
Деаэрацияланатын су температура, °С
|
|
40-80
|
|
|
|
|
Бағана биіктігі, мм
|
|
|
3968
|
|
|
|
Қабырға диаметрі мен қалыңдығы, мм
|
|
3032×516
|
|
|
|
Қыздыратын
|
жылутасымалдағыштың
|
70-180
|
температурасы, °С
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бағана массасы, кг
|
|
|
11700
|
|
|
|
Сумен толтырылған бағана массасы, кг
|
|
40000
|
|
|
Сыналатн абсолютті гидравликалық қысым, МПа
|
0,3
|
|
|
|
Қорғайтын қондырғы
|
жұмыс істеген кездегі
|
0,17
|
рұқсат етілген абсолютті қысым, МПа
|
|
|
|
|
|
2.5.кесте - Есептеулерге бастапқы берілген мәліметтер
|
Атау ,белгіленуі және өлшем бірлігі
|
|
Шамасы
|
Қыздырушы агент
|
|
|
Аса қызған су
|
Деаэратордың номиналды абсолютті қысымы д,
|
0,12
|
кгс/м
|
|
|
|
Номиналды өнімділігі
|
пр, т/ч
|
|
800
|
Деаэрацияланатын су температурасы tдв, °С
|
|
43,7
|
Бастапқы судағы О2 мөлшері СО2 , мг/кг
|
|
8,0
|
Деаэрацияланған судағы О2 мөлшері СдвО2 , мг/кг
|
0,05
|
|
|
|
Бастапқы судағы СО2 мөлшері ССО2 мг/кг
|
|
20,0
|
|
|
|
|
Деаэрацияланатын судағы СО2 мөлшері
|
СО2
|
|
Сдв
|
0
|
мг/кг
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бастапқы су шығыны Gив, т/ч
|
|
700
|
Деаэратор алдындағы су температурасы tив, °С
|
37
|
Қыздыратын орта температурасы tп, °С
|
|
100
|
2.6.кесте - ДСВ-800 типті вакуумды деаэратордың геометриялық сипатаммасы
Шама атауы,өлшем бірлігі
|
Белгіленуі
|
Шама мәні
|
Бу өту
|
үшін
|
арналған
|
деаэратор
|
2r
|
|
880
|
мойнының диаметрі, мм
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Айналдыра
|
өткізетін
|
|
тәрелке
|
αy
|
|
27
|
қимасының орталық бұрышы, мм
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барботаж табағының кірісінің ені, мм
|
a
|
|
940
|
|
|
|
|
|
|
|
Жоғарғы тәрелкенің
|
ішкі
|
бөлігіндегі
|
D2
|
|
2570
|
тесік шекарасы, мм
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Айналдыра
|
өткізетін
|
тәрелке үшін
|
2
|
|
2
|
|
радиустар квадратының айырмасы, м2
|
R
|
-r
|
|
0,998
|
|
|
|
|
|
|
|
Айналдыра
|
өткізетін
|
құбырлардың
|
Fпер
|
2,9
|
жалпы қима ауданы, м2
|
|
|
|
|
|
|
Барботажды табақтың нақты ауданы, м2
|
Fбар
|
5,2
|
|
|
|
Суды әкелетін коллектор диаметрі, мм
|
dхов
|
133×4,5
|
|
|
|
Будың өту үшін қылта диаметрі,м
|
Dгор
|
2,4
|
|
|
|
|
|
|
2.3.1 ДСВ-800
|
типті
|
вакуумды деаратордың
|
жылулық балансын
|
есептеу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Деаэратордың жылулық баланс теңдеуі, деаэрацияға қажет болған немесе жұмсалған бу шығынын анықтау үшін есептеледі.
Жалпы деаэратордың жылулық баланс теңдеуі деаэраторға кірген және шыққан жылу теңдігі түрінде жазылады:
|
|
|
Q1+Q2+Q3+Q4=Q5+Q6+Q7
|
(2.3.1.1)
|
|
мұнда, Q1
|
– негізгі қыздыратын
|
бу ағынымен
|
әкелінетін
|
жылу;
|
Q2
|
– судың қайнамаған бөлігімен әкелінген жылу; Q3 – қайнаған су ағынымен
|
әкелінген жылу;
|
Q4 –
|
өзге де басқа ағындармен
|
әкелінген
|
жылу;
|
Q5
|
– деаэрацияланатын сумен әкелінетін жылу; Q6 – шықтанбаған бу жылуы;
|
Q7
|
– қоршаған ортаға кететін деаэратордың жылуы [7].
|
|
|
|
Жылулық
|
баланс
|
құраушыларын
|
келесі формулалар бойынша
|
анықтайды. Жылулық баланс есептеуін вакуумды деаэратордың үш жұмыстық режимі үшін жүргізу керек, яғни 30% - дық, номиналды жүктеме және 120%- дық жүктеме кездеріне.
Химиялық жұмсартылған сумен әкелінген жылуды төмендегі формула бойынша есептеп табамыз
Достарыңызбен бөлісу: |