ҚОРЫТЫНДЫ Белгілі бір мамандық иесі болу әр қалыпты тұлғаның өмір жолының басты мәні, мағынасы деу артық болмас. Осы өмір мағынасының "ірі компоненті" десе де болады.
Мамандықтардың сан алуан түрлері бар болғандықтан, соларды әр адамның өзінің қабілетіне не тілегіне қарай таңдауы оңай мәселе емес. Мамандық таңдау тұлғаның кәсіп таңдау жөніндегі ой-көзқарасының пайда болуынан басталады.
Жасөспірімдік жас - бұл мінездің құрылу уақыты. Тек осы кезеңде жақын қоршағандардың ортаның әсері үлкен күшпен айтылады. Мамандық таңдау тұлға дамуының жасөспірімдік кезеңінде басталатындықтан, көп жағдайда жасөспірімдер қандай мамандық жақсы екенін құрбыларының, не үлкендердің айтуына қарай шамалайды.
Жалпы алғанда мектеп Зерттеушілердің көбісі мамандық таңдауда қызығулар болуы керек екенін түсінеді. Инженер, мұнайшы, педагог, заңгер мамандықтарының қоғамдық маңыздылығы жоғары әрі беделді деп ойлайды. Қорыта келгенде, жоғарғы сынып оқушыларының кәсіби бағдар беру процесіндегі кәсіби бағыттылықты қалыптастыру табыстылығы құндылық бағдар жүйесінің және оқушының индивидуалды психологиялық ерекшеліктерімен санаса жүргізілген шараларға байланысты екі факторға тәуелді. Біріншіден, оның тұлғалық кәсіби құндылық бағдар жүйесімен, екіншіден таңдалған мамандықтың қоғамдық маңыздылығымен әлеуметтік беделі жоғары дәрежеде әсер ететініне көз жеткіздік.Математика-статистикалық өңдеу және талдау нәтижесін жоғарғы сынып оқушыларына кәсіби бағдар беру жүйесімен олардың мамандық таңдауы арасында байланыстың бар екенін дәлелденді.