Болатын теориялық және методологиялық мәселелер қарастырылды


Сатып алу кезінде туындайтын теріс іскерлік репутация



Pdf көрінісі
бет8/169
Дата14.01.2022
өлшемі1,12 Mb.
#129321
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   169
Байланысты:
Karzhylyk-esep-2-Baiboltaeva

Сатып алу кезінде туындайтын теріс іскерлік репутация
 
Нормативтік әдіс 
Сатып  алудың  бастапқы  құны  сәйкестендірілген  сатып 
алынған  активтер  мен  міндеттемелердің  айырбастау  операциясын 
жүзеге  асыру  мерзіміндегі  күйі  бойынша  әділетті  құнынан  төмен 
болған кезде, сатылып алынған ақшалай емес активтердің әділетті 
құ  пропорционалды  түрде  жаңағы  айырмашылықты  жойғанға 
дейін  төмендеуге  тиісті.  Сатылып  алынған  ақшалай  емес 
активтердің  әділетті  құнын  төмендету  арқылы  айырмашылықты 
толық  жою  ықтималдығы  жоқ  болған  кезде,  айырманың 
қалғанытеріс  іскерлік  репутация  деп  аталуға  және  кейінге 
қалдырылған  пайда  ретінде  көрсетілуге  тиісті.  Ол  бес  жылдан 
аспайтын  кезең  ішінде  жүйелі  түрде  кәсіпорынның  пайдасы 
ретінде есепке алынуға тиісті. 
Сатылып  алынған  сәйкестендірілген  таза  активтердің 
әділетті  құны  оларды  сатып  алудың  өзіндік  (бастапқы)  құнынан 
жоғары  болса,  онда  ол  сатылып  алынған  таза  активтердің  іс 
жүзінде жеңілдікпен алынғандығын көрсетеді. 
Тиісінше  сатып  алынған  ақшалай  емес  активтердің  әділетті 
құны олардың бастапқы құнынан жоғары болмау үшін дисконттау 
жолымен  азайтылады.  Осы  активтерге  бөліп  таратылатын 
жеңілдіктің  жиынтық  сомасы  ол  активтерді  сату  кезінде  немесе 
олардан  алынатын  келешек  экономикалық  пайданы  пайдалану 
барысында пайда ретінде іске асырылады. 
Сәйкестендірілген  активтермен  міндеттемелердің  әділетті 
құнының  сатып  алудың    бастапқы  құнынан  артық  шамасы  
қалдырылған  пайда  ретінде  есепке  алынады  және  жүйелі  түрде 
бес жылдан аспайтын кезең ішінде пайда ретінде танылады. 
 
Кәсіпорындардың  бірлестігінің  есебі  –  сатып  алу  әдісі 
бойынша мысал арқылы қарастырайық. 
 
«Асыл» компаниясының балансы (мың.теңгемен) 
 
Активтер 
сомасы 
Капитал 
және 
міндеттемелер 
сомасы 
Негізгі құралдар 
2 500  
Акционерлік капитал 
3 5 0 0  
ТМБ 
1200  
Бөлінбеген табыс 
250 0  
Дебиторлық борыштар 
1000  
Міндеттемелер 
300 0  
Ақша қаражаттары 
4300  
 
 
Жиынтығы 
9000  
Жиынтығы 
900 0  
10 
 


    
«Дәуір» компаниясының балансы (мың. теңгемен) 
 
Активтер 
сомасы 
Капитал 
және 
міндеттемелер 
сомасы 
Негізгі құралдар 
 
1 100  
Акционерлік капитал 
2 5 0 0  
ТМБ 
 
1 000  
Бөлінбеген табыс 
1 5 0 0  
Дебиторлық борыштар 
 
1 700  
Міндеттемелер 
 
Ақша қаражаттары 
 
2 00  
 
 
Жиынтығы 
4 000  
Жиынтығы 
4 0 0 0  
 
«Асыл» 
компаниясының 
бухгалтерлік 
есебінде 
«Дәуір» 
компаниясын  сатып  алу  бойынша  бұл  операция  былайша 
көрсетілді: 
Дт 2410 –  1100 000 тг 
Дт 1310  – 1330– 1000 000 тг 
Дт 1210 – 1280  – 1700 000 тг 
Дт 1010, 1030 – 200 000 тг 
Кт 1030 – 4000 000 тг 
 
«Асыл» компаниясының балансы (біріккеннен кейінгі) 
                                                                               
Мың. теңгемен 
Активтер 
сомасы 
Капитал 
және 
міндеттемелер 
сомасы 
Негізгі құралдар 
 
3 600  
Акционерлік капитал 
3 5 0 0  
ТМБ 
 
2 200  
Бөлінбеген табыс 
2 5 0 0  
Дебиторлық борыштар 
 
2 700  
Міндеттемелер 
3 0 0 0  
Ақша қаражаттары 
 
5 00  
 
 
Жиынтығы 
 
9 000  
Жиынтығы 
9 0 0 0  
 
Егер  «Асыл»  компаниясы  «Дәуір»  компаниясын    4 300 000  теңгеге  сатып 
алған  болса,  онда  300 000  теңге  оң  іскерлік  репутация  (яғни  гудвилл) 
туындайды (4300 - 4000). «Асыл» корпорациясында ол операцияға төмендегі 
бухгалтерлік  жазулар орындалады: 
                 
                
Дт 2710 – 300 000 тг 
                
Дт 2410  - 1100 000 тг 
                
Дт 1310 – 1330  – 1000 000 тг 
                
Дт 1210 – 1280  – 1700 000 тг 
11 
 


                
Дт 1010, 1030 – 200 000 тг 
                
Кт 1030  – 4300 000 тг 
 
Бірігу  операциясы  орындалғаннан  кейінгі  «Асыл»  компаниясының 
балансы төмендегідей болды: 
                                                                                 
Мың теңгемен 
Активтер 
сомасы 
Меншікті 
капитал 
және 
міндеттемелер 
сомасы 
Іскерлік репутация 
 
30 0  
 
 
Негізгі құрал 
 
3 60 0  
Акционерлік капитал 
3 5 0 0  
ТМБ 
 
2 20 0  
Бөлінбеген табыс 
2 5 0 0  
Дебиторлық борыш 
 
2 70 0  
Міндеттемелер 
3 0 0 0  
Ақша қаражаттары 
 
20 0  
 
 
Жиынтығы 
 
9 00 0  
Жиынтығы 
9 0 0 0  
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   169




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет