Бухгалтерлік есеп


жазу төмендегіше болады: Дт Кт Сома Ескерту 2940 — 3350 = 1900000 3 типті операция  А (+) П (+) г)



Pdf көрінісі
бет117/167
Дата19.09.2022
өлшемі2,74 Mb.
#149980
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   167
Байланысты:
Бухгалтерлік есеп

 
жазу төмендегіше болады:
Дт Кт Сома Ескерту
2940 — 3350 = 1900000 3 типті операция 
А (+) П (+)
г)
Берілген аванстар бойынша. Олар бойынша есеп айырысу
№ 2910 «Берілген ұзақ мерзімді аванстар» активті шотында бейне-
ленеді. Олардың келіп шығу көздері ақша қаражаттары болғандықтан, 
шаруашылық операциялардың жазылуы № 2910 активті шоттың 
дебетіне № 1040, 1050, 1070 шоттардың кредитінен жасалады.
Бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:
Дт Кт Құжаттар
2910 1040, 1050, 1070 Төлем тапсырмалары 
Жазудың дұрыстығын тексереміз: кредиттік жағында активті 
шоттар орналасқан. Демек, бұл жағдайда 1 типті «Активті-активті» 
операция орын алады, яғни баланстың активінде тек қана өзгерістер 
болады (бір жағынан берілген аванстар бойынша дебиторлық 
қарыздар көбейеді, ал екінші жағынан сол сомаға кәсіпорынның 
ақша қаражаттары шығыс етіледі). 
Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді.
Мысал 
келтіреміз: кәсіпорында күрделі құрал-жабдықты жасап 
беру үшін 2005 жылы шілде айының 26 жұлдызындағы № 832 төлем 
тапсырмасына сәйкес, 2400000 теңге сомада аванс аударылды. Бұл 
жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:


195
Дт Кт Сома Ескерту
2910 — 1040 = 2400000 1 типті операция 
А (+) А (-) 
Ұзақ мерзімді инвестициялар, негізгі құралдар, 
материалдық емес активтердің көбеюі (келуі)
а)
Жеткізушілерден. Жеткізушілермен есеп айырысу № 4110 
«Жеткізушілерге ұзақ мерзімді кредиторлық берешек» пассивті 
шотында бейнеленеді. Активтер жеткізушілерден келуіне бай-
ланысты шаруашылық операцияның жазылуы № 2020, 2030, 2411-
2417, 2710, 2730 шоттардың дебетіне № 4110 «Жеткізушілерге 
ұзақ мерзімді кредиторлық берешек» кредитінен жасалады. Жазу 
төмендегіше көрсетіледі:
Дт Кт Құжаттар
2020—2030
2441—2417 4110 Шот-фактура
2710, 2730
Жазудың дұрыстығын тексереміз: операцияның үшінші «Активті-
пассивті» типіне сәйкес, бір жағынан кәсіпорын активтерінің, ал 
екінші жағынан бір мезгілде жеткізушіге кредиторлық қарыздың 
көбеюі пайда болады. Бұл жағдай жазудың дұрыс жасалғанын 
білдіреді.
Мысал
келтіреміз: кәсіпорын жеткізушіден 2005 жылы тамыздың 
19 жұлдызында № 619 шот-фактура бойынша 1200000 теңгеге 
машиналар мен жабдықтар алды. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу 
төмендегіше болады: 
Дт Кт Сома Ескерту
2413 — 4110 = 1200000 3 типті операция
А (+) П (+)
ә)
Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер субъектінің 
өзімен құрастырылды. Материалдық емес активтерді, негізгі құрал-
дарды ұйымдастыру көздері: ақша қаражаттары, еңбекақы және 


196
калькуляциялық шығындар болуы мүмкін. Демек, шаруашылық 
операцияның жазылуы төмендегіше болады:
Дт Кт Құжаттар
27010-2713 (1010, 1040, 3350, 8010) жүкқұжаттар, еңбекақы
2412-2417 бойынша есептер, 
калькуляциялар
Негізгі құралдарды ұйымдастыру көздері: құрылыс материалдары, 
еңбекақы, еңбекақыдан бөлінетін қаржылар, үстеме шығыстар, 
аяқталмаған құрылыс. Шаруашылық операцияның жазылуы төмен-
дегіше болады:
Дт Кт Құжаттар
2930 (1317, 2150, 2930, 3150, 3350) № 29 үлгідегі шекті алу
картасы, материалдық есептер, 
жүктелімдер, есептеу ведомосы,
аванстық есеп,
2412 2930 объектіні пайдалануға беру актісі
Жазудың дұрыстығын тексереміз: кредиттік жағында активті 
және пассивті шоттар орналасқан. Активті шот (№ 1010, 1040, 
1317, 2930 және т.б.) болған жағдайда 1 типті операция жүргізіледі, 
баланстың активінде тек қана өзгерістер болады (яғни, ресурстар 
аяқталмаған құрылысқа немесе аяқталмаған құрылыс негізгі 
құралға айналады).
Пассивті шот (№ 3150, 3350 және т.б.) болған жағдайда 3 типті 
операция орын алады, баланстың активі мен пассивінде көбею жа-
ғына өзгерістер болады (яғни, аяқталмаған құрылыстың көлемімен 
қатар, бір мезгілде кредиторлық қарыз көбейеді). Бұл жағдай 
жазудың дұрыстығын білдіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   167




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет