Буканова асель кайратовна
жүктеу/скачать 7,27 Mb.
|
bukanova-a-k-povtor-phd-s-sp
| Бірінші кезең 2018-2019 оқу жылы анықтау кезеңінің негізгі міндеттері:
зерттеудің өзектілігін негіздеу; эксперимент басында білім алушылардың информатика тарихы бойынша білім деңгейін анықтау; Бұл кезеңде болашақ информатика мұғалімдерінің информатика тарихы бойынша білімдерін жетілдіруге бағытталған «Информатика тарихы» курсының әдістемелік жүйесі жасалып, мазмұны жаңартылды. Сонымен қатар эксперимент басында білім алушылардың информатика тарихы бойынша білім деңгейін анықтау үшін сауалнама сұрақтары жасалды. Болашақ информатика мұғалімінің мотивациялық бағыты мен оның тарихи-зерттеу қызметінің өзара байланысын анықтау негізінде информатика мұғалімдерін даярлау бағыты бойынша Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық универсететі, Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті, М.Х. Дулати Тараз өңірлік университетінде зерттеу жүргізілді (Қосымша Б). ЖОО-да болашақ информатика мұғалімдерінен информатика тарихы бойынша білім деңгейін анықтау мақсатында 109 білім алушыдан сауалнама алынды. Сауалнама 10 сұрақтан тұрады, олармен (Қосымша В)-да танысуға болады. Өткізілген сауалнама нәтижесі келесі 3-кестеде берілген. Кесте 3 – Сауалнама нәтижелері
Өткізілген сауалнама нәтижесінде білім алушылардың басым көпшілігінде информатика тарихы бойынша білім деңгейінің төмен екенін байқауға болады. Екінші кезең 2019-2020 оқу жылы қалыптастыру кезеңі: Информатика (В011 (6В015011)) бағыты бойынша білім алушы, 4 курс студенттеріне жүргізілді. Экспериментке барлығы 109 студент қатысты. Студенттер бақылаушы (55 студент) және эксперименталды (54 студент) болып екі топқа бөлінді. Бұл кезеңде эксперименттік топ студенттерінің информатика тарихы бойынша білімдерін жетілдіруге бағытталған жұмыс жүргізілді. Эксперименттік топ арнайы әзірленген «Төңкерілген сынып» моделі негізінде оқытылды, ал бақылау тобы дәстүрлі әдіспен оқытылды. Үшінші кезең 2020-2021 оқу жылы бақылау кезеңінде: – бақылаушы және эксперименталды топтардың информатика тарихы бойынша білім деңгейіне талдау жүргізілді; – эксперименттік және дәстүрлі әдістермен оқу нәтижелері арасындағы айырмашылықтардың статистикалық маңыздылығы туралы болжам тексерілді; – ұсынылып отырған жүйе студенттердің информатика тарихына қызығушылығын және тарихи-зерттеу қызметіне мотивациялық әсер ету туралы субъективті пікірін алу үшін сауалнама жүргізілді. Бақылау-өлшеу материалдары ретінде тест, сауалнамалар қолданылды. Сараптамалық бағалау әдісімен тесттердің сәйкестілік өлшемдері анықталды. Әзірленген әдістемелік жүйенің тиімділігі болашақ информатика мұғалімдерінің информатика тарихы бойынша білім деңгейімен анықталды. Эксперимент барысына нақтырақ тоқталып өтейік. Жоғарыда айтылып өткендей «Информатика тарихы» бітіруші 4 курс студенттеріне 7 семестрге енгізіліп, пән ретінде оқытылды. Білім алушылардың информатика тарихы бойынша білім деңгейін және белгілі бір өзгерістерді анықтау үшін, тест экспериментке дейін және эксперименттен кейін алынды [135]. Экспериментке дейін өткізілген тест 20 сұрақтан құралған. Тестілеу нәтижелері бойынша төмен, орта, жоғары деңгейлерді белгілеп, оларға сәйкес төмен деңгей 10-ға, орта деңгей 15-ке, жоғарғы деңгей -20-ға тең деп анықтап алдық. Онымен 4-кестеде танысуға болады. Кесте 4 – Тест нәтижелері бойынша деңгейлер
БТ және ЭТ экспериментке дейін тест тапсырмасын орындау нәтижелерін төмендегі 5-кестеден көруге болады. Нақтырақ тоқталып өтсек: екі топтың да нәтижелері бердей екені, оның ішінде төменгі деңгей бойынша – 70 студент, орта деңгей бойынша – 30 студент, жоғарғы деңгей бойынша – 9 студент анықталып отыр. Кесте 5 – БТ және ЭТ экспериментке дейінгі жауап беру деңгейлері
Бұл мәліметтерді және жауаптардың жиілігін гистограмма арқылы көруге де болады (26-сурет). Сурет 26 – Білім алушылардың жауаптар жиілігі Мәліметтерді пайыздық көрсеткішпен 6-кестеден көруге болады. Кесте 6 – БТ және ЭТ экспериментке дейінгі жауап беру деңгейлерінің пайыздық көрсеткіштері
Сурет 27 – БТ мен ЭТ экспериментке дейінгі пайыздық көрсеткіштері Өткізілген тестілеу нәтижелерін сараптай келе, студенттердің басым көпшілігінің информатика тарихы бойынша білім деңгейі төмен немесе орташа деңгейде екені анықталып отыр. 2019-2020 оқу жылы арнайы жаңартылған «Информатика тарихы» курсы жасалды. Эксперименталды топқа жаңартылған әдістеме бойынша, ал бақылау тобына дәстүрлі әдіспен сабақ жүргізілді. Курсты жүргізу барысында эксперименталды топ студенттерінің пәнге деген қызығушылықтары байқалып, белсенділіктері артты. Курстың барлық тақырыптары қамтылған соң, білім деңгейлерін тексеру мақсатында БТ және ЭК қайта тест алынды. Тест нәтижелерінің сенімділігін анықтау үшін Вилкоксон-Манн-Уитни өлшем-шарты қолданылды [136]. Өлшем шарты бойынша жасалған есептеулерге нақтырақ тоқталып өтейік. Жүргізілген есептеу бойынша экспериментке дейін ЭТ және БТ бойынша дұрыс жауаптар санын, сонымен қатар әр қатысу үшін дұрыс жауап санына ірітеу жүргізу арқылы Манн-Уитни критериалды эмпирикалық мәні есептелді. Есептеу формуласы (1) төменде берілген: U (1) Кесте 7 – Манн-Уитни критериалды эмпирикалық мәнін есептеу
Экспериментке дейін бұл мән U=1241, ал эксперименттен кейін U=802 тең. Вилкоксон-Манн-Уитни өлшем-шартының (2) формуласы төменде берілген: (2) Осы формулаға сәйкес Wэмп мәнін есептеп, оны W0,05=1,96 және Wэмп≤1,96 салыстыру қажет. Экспериментке дейін W0,05=1,47 тең, ал эксперименттен кейін W0,05=4,13-ке тең, яғни, іріктелген мәндер айырмашылығы 95% пайызды құрап отырғанын анықтадық. Эксперименттен кейінгі тест нәтижелерімен 8-кестеде танысуға болады. жүктеу/скачать 7,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||