Д. Б. Абулкасова (қолы) (аты-жөні)


Негізгі сұрақтар мен қысқаша мазмұны



бет70/93
Дата05.02.2022
өлшемі1,19 Mb.
#16438
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   93
Негізгі сұрақтар мен қысқаша мазмұны:

  1. ІІ д.ж. соғыстан кейінгі халықаралық қатынастардағы Таяу Шығыс.

  2. 70-80 ж.ж. Таяу Шығыс мәселесі.

  3. КСРО-ның құлауынан кейінгі геосаяси жағдайы.

ІІ д.ж. соғыстан кейінгі халықаралық қатынастар жүйесіндегі ең маңызды мәселелердің бірі – Таяу Шығыс мәселесі болды. ІІ д.ж. соғыс аяқталғаннан кейін Таяу Шығыста басталған шиеленістің басты орталығы – тәуелсіз палестина мемлекетін құру кезінде қалыптасады. Бұл мәселені екі тәуелсіз – еврей және палестина - мемлекеттерін құру жолымен шешу қарастырылады. Егер Израиль мемлекеті үлгісіндегі еврей мемлекеті 1948ж. құрылса, палестиналықтарға мұндай құқық берілмейді. ІІ д.ж. соғыстан кейін ұлт-азаттық күрестердің өрістеуі жағдайында Англия Палестинаға орнатылған мандаттық жүйеден бас тартып, бұл елдің болашақ тағдыры туралы мәселені БҰҰ-на беруге мәжбүр болады. Бұл мәселені шешу жолындағы ортақ келісімнің болмауы бірнеше араб-израиль соғыстарының басталуына алып келеді. 1948-1949 ж.ж. І араб-израиль соғысында арабтар жеңіліске ұшырайды. АҚШ-ның және басқа империалистік державалардың саяси, дипломатиялық, қаржы-экономикалық көмегінің нәтижесінде халықаралық сионизм БҰҰ-ның Бас Ассамблиясының шешімі бойынша палестиналық араб мемлекетінің құрамына кіруге тиіс Палестина территориясының үлкен бөлігін басып алады. 1956 жылы қазан-қараша айларындағы Египетке қарсы үш жақты – ағылшын-француз-израиль агрессиясы арабтардың ұлт-азаттық қозғалысына соққы беру және Египеттегі прогрессивті режимді жоюды мақсат етеді. 1967 жылы 5 маусымдағы Израиль және араб елдері арасындағы соғыс Таяу Шығыстағы БҰҰ-ның рөлін бәсеңдетеді.
Израильдің аннексиялық саясаты, Палестина арабтарының заңдық құқықтарын мойындауға тиым салу Таяу Шығыс мәселесін саяси реттеуге басты кедергі болып отыр. Израиль шиеленісті шешуге бағытталған барлық шаралардан бас тартып, Суэцк каналының шығыс жағалауына және Голан қыраттарына әскерлерін шоғырландыруды жалғастырады. Осындай жағдайда 1973 жылы 6 қазанда ІҮ араб-израиль соғысы басталады. Бұл соғыста Израиль әскери күші және техникасы жағынан үлкен шығындарға тап болады.
1973 жылы желтоқсанда Женевада КСРО мен АҚШ-тың жетекшілігімен Таяу Шығыс мәселесі бойынша конференция шақырылады. 1974 жылы қарашада Бас Ассамблияның ХХІХ сессиясында алғаш рет «Палестина туралы мәселе» қойылады. Израиль мен Египет арасындағы бейбіт келісімге үш ел басшыларының (Бегин, Садат, Картер) Кэмп-Дэвид қаласындағы (АҚШ, 1978 жылы қыркүйекте) кездесуде қол жеткізіледі, ал келісімге 1979 жылы наурызда Вашингтонда қол қойылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   93




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет