Д. С. Адаева, А. Т. Унышева, С. Е. Султанбекова, Г. В. Осиненко
жүктеу/скачать 6,18 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Ландшафтық дизайн тұжырымдамасының негізгі ережелері
|
Маңызды! Өсімдік ашық топырақта қыстаудан, қатудан қорықпауға болады. Көктемгі аяз түріндегі температураның күрт өзгеруі оған қорқынышты емес. Арена тҧқыммен, қалеммен, бҧтаны бӛлумен кӛбеюде. Ӛсімдік тҧқымдарын отырғызу ҥшін 2 мҥмкін болатын кезең бар: қараша айының соңы – қаңтар айының ортасы. Бҧл тәсілдің ерекшелігі дайындалған топырақта 5 мм тереңдікке тҧқым отырғызады және мҧндай жағдайда жылы ҥй-жайда (+20°С) 2 аптаға жаппай қалдырылады. Содан кейін қҧмыраны полиэтиленнен жасалған пленкамен тығып, далаға шығарады немесе мҧздатқышқа кӛктем басталғанға дейін салады (температура +3°С тӛмен емес және +5°С жоғары емес деңгейде ҧсталуы тиіс). Содан кейін вазонды ҥйге кіргізеді және ӛскінге дейін қаңтар айының соңына қалдырады. Ӛсімдіктің тҧқымдарын топыраққа салады, сыйымдылықты пленкамен орайды, суық жерге 6-7 аптаға апарады, содан кейін жылы ҥй-жайда ӛсуге мҥмкіндік береді. Ӛскін пайда болған кезде қҧмда отырғызады. Вегетативті әдіс сабақтардың кӛбеюін және бҧтаның бӛлінуін қамтамасыз етеді. Аталған бірінші әдіс сирек қолданылады. Ол ҥшін кесінділерді кеседі және оларды тамырдың пайда болғанға дейін сумен ыдысқа салады, содан кейін қайта отырғызады. Маңызды! Бұтаны бөлу арқылы көбейту гүлдену кезеңінде жүргізуге болмайды. Осыған орай, ерте кӛктемде немесе жаздың соңында ӛсімдік айналасындағы жерді суарады, бҧта кҥрекпен мҧқият қазып, тамырына зақым келтірмеуге тырысады. Песчанку бӛліседі және алатын және тҥсіретін әрбір бӛлігін жеке-жеке. Зақым келтірмеу ҥшін остальному растению, қалемшелер турайды аяқталғаннан кейін гҥлдену шілдеде немесе тамызда. Қҧмды ӛсіру барысында мҧндай қиындықтарға тап болуы мҥмкін: ҧзақ уақыт бойы тҧқымдар ӛспейді – кҥту керек, тҧқымның ӛсуі ӛсімдікте баяу жҥреді. Баяу ӛседі-бҧл да тән мәселе. Шағын ӛсуге байланысты оларды арамшӛп пен арамшӛптен алуға болады. Егер аренаридің жанында бір жылдық ӛсімдіктер отырғызылса, ол келесі жылға орын алуы мҥмкін. Егер арамшӛптер жоғалмаса, қҧмдақ толық ӛседі. Артық суарудан ӛледі. Тас – бҧл ӛте танымал сәндік, арнайы кҥтімді қажет етпейтін, кӛп жылдық ӛсімдік, бӛлме және бақша ретінде ӛсірілетін. Ең тиімді тас альпинарийлерде, тас учаскелерінде, альпілік тӛбелерде кӛрінеді, онда басқа 59 ӛсімдіктер ӛседі қиын. Тасбақаның 450-ге жуық тҥрі бар. Ең танымал мысалдарды келтірейік. Құм тас (Saxifraga cespitosa). Тас қҧмырасы – бҧл тас беткейлерін және оның мекендейтін ортасы – Еуразия және Солтҥстік Америка. Ӛсімдік биіктігі 13-20 см. қалың, қабықпен қапталған. Қою жасыл жапырақтары: тӛменгі-бес клементті, саусақты – бӛлек, ҧштары дӛңгелектелген сызықтық пішінді, ал жоғарғы-ҧсақ, тҧтас немесе ҥш бӛлікті. Қылқан жапырақты – қанатты шие, және ҧрық – кӛптеген тҧқымдар бар қосарланған қорапша. Ақ, кҥлгін және қызғылт кӛптеген гҥлдер бар. Маусым айында (25-30 кҥн) тас гҥлі жеткілікті мол және тату, бҧл оның тҧқымына қатысты. Шілденің соңында тҧқым піседі. Тастың сыртқы тҥрі Ауа, бірақ тығыз жастыққа ҧқсайды. Бҧл мәдениетте сирек қолданылады. Арендса ағашты тасы (Saxifraga androsacea) - бҧл кӛпжылдық сәндік шӛп тҧқымдас мәңгі жасыл немесе жартылай мәңгілік жасыл ӛсімдік. Жалынның тастағы жапырақтары жылтыр, бӛлек, қаныққан жасыл тҥсті, розеткаға жиналған. Гҥлдері дӛңгелек, бесік, қоңыраулы, қос тҥсті бояғыш және қара-жасыл кесе, қызыл, қызғылт, сары, кҥлгін, кҥлгін немесе ақ тҥсті. Жемістер-ҥлкен мӛлшерде кішкентай тҧқымдары бар қосарланған қорапша. Ӛсімдік биіктігі 10-20 см артық емес. Ӛсу барысында қалың ӛсімдер қалыптасады, олар ӛздерінің сыртқы белгілері бойынша орман мҥкіне ҧқсайды. Мамыр-маусымда шамамен бір ай жалға алу тастарын гҥлдейді. Солтҥстік ендікте жақсы дамып, ӛседі. Ӛсімдік жартылай ластанған жерлерді ҧнатады, ылғал сҥйгіш, тез жүктеу/скачать 6,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|