Д. С. Адаева, А. Т. Унышева, С. Е. Султанбекова, Г. В. Осиненко

37 
 
2.
 
Сібір  қарағайының  басты  белгілері  және  оның  майқарағайдан 
айырмашылығы. 
3.
 
Қылқан  жапырақты  тҧқымдар  қандай  негізгі  белгілермен 
ерекшеленеді? 
4.
 
Сауырағаш  тҧқымдастарының  және  арша  тҧқымдастарының 
ӛздеріне тән ерекшеліктері. 
5.
 
Кәдімгі аршаның казак аршасынан айырмашылығы неде? 
6.
 
Биота және боз аршаның салыстырмалы сипаттамасын беріңіз? 
7.
 
Қылқанжапырақты тҧқымдардың қандай пайдасы бар?
 
 
2.2 Сәндік жапырақты тҧқымдастар 
Жапырақтардың сәндік сапасы
 
Ағаштар  мен  бҧталардың  жалпы  сәндік  келбетіне  жапырақтардың 
бҧтақтардағы  пішіні  (ою-ӛрнек),  шамасы,  тҥсі  және  орналасуы  қатты  әсер 
етеді. 
Жапырақтың  сапасы  барлық  ағаш  ӛсімдігінің  негізгі  сәулеттік 
қасиеттерінің  әсерін  кҥшейтіп  қана  қоймай,  жасыл  желектердің 
композициясында  жетекші  фактор  бола  алады.  Ҧшар  басы  пішінімен  қатар 
жапырақтың  кӛлемі,  оюы  және  тҥсі  ағаш  ӛсімдіктерін  іріктеп  алу  кезінде 
негізгі  мәнге  ие.  Жапырақтарды  бояу  ҧшар  басының  массасының  әсерін, 
оның  мӛлшерін,  тығыздығын  кҥшейтіп  қана  қоймай,  сонымен  қатар  белгілі 
бір  колорит  екпелерінің  («қызыл»,  «алтын»,  «кӛгілдір»)  учаскелерін  қҧру 
кезінде саябақ композицияларында «ауа» перспективасын және қарама-қарсы 
тҥсті  шешімдерді  қҧрудағы  маңызды  сәндік  қҧрал  болып  табылады.  Ақыр 
соңында, жапырақтар тҥсінің маусымдық ӛзгергіштігі бақ-саябақ екпелерінде 
маусымдық  декоративтік  әсерді  кҥшейту  ҥшін  маңызды  қҧрал  болып 
табылады.  Парақтың  кӛрсетілген  сәндік  қасиеттерінің  әрқайсысын  бӛлек 
қарастырайық.  
Келесі пішіндердің ең сәндік жапырақтары: 
- ланцеттік немесе сызықтық (lanceolatus, linearis); 
- жіп тәрізді (filiformis, tenuifolius); 
- кең жапырақты (latifolius); 
- тар жапырақты (angustifolius); 
- кҥрек тәрізді (lobatus); 
- ажыратылған (laciniatus, dissectus); 
- қауырсын тәрізді (pinnatus, plumosus); 
- бҧйра (crispus);
 
Барлық  тҧқым  ӛсімдіктері  жер  бетінде  ҥстемдік  ететін  қҧрылыстың 
бірқатар ерекшеліктеріне ие. Жҥйелендірілген тҧқым бӛлімі осы кезеңде екі 
жҥз  елу  мыңнан  астам  тҥрлерді  қҧрайды.  Ал  олардың  ізашары  – 
жалаңаштҧқымды  ӛсімдік  бӛлімі  –  барлығы  сегіз  жҥз.  Бӛлімнің  негізгі 
белгілері. 
Жабық тҧқымдылар: 

38 
 
- гҥлдің болуы; 
- ҧрықтың қалыптасуы; 
- ҧрық ҧрығының ішінде ҧрықтың дамуы;  
- қос ҧрықтандыру;  
-  ҧрықтың  ҧрығы  қоршалған  болуы.  Барлық  осы  белгілерді  жинақтап, 
бӛлім ӛкілдері арқылы артықшылықтарды анықтайды
. 
 
 

жүктеу/скачать 6,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: