Дайындаған: Туребаева Г. Б. 2023 1-дәріс. Магнит өрісі Дәріс жоспары



бет12/31
Дата22.09.2023
өлшемі1,29 Mb.
#182008
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   31
Байланысты:
Лекционный комплек Ф-2

8-дәріс. Толқындар дифракциясы
Дәріс жоспары:
1. Френель–Гюйгенс принципі.
2. Френельдің зоналық әдісі.
3. Френель дифракциясы.
4. Фраунгофер дифракциясы.
5. Бір саңылаудағы және көп саңылаудағы дифракция .
6. Спектрлік жіктелу.
7. Голография

Жарықтың сызықтық тараудан ауытқу құбылысы – дифракция дейді..


Гюгенс принципіне Френельдің қосылуы. Толқындық беттің әрбір нүктесінің айналасында пайда болатын элементар толқындар бірімен - бірі қосылып интерференцияланады. Қортқы сыртқы орауыш бетте толқынның біршама интенсивтілігі байқалады.
Френельдің зоналық схемасы:
Жарық көзінен жарық толқындары таралып, сфералық толқындар түзеді. Сол беттің біреуі п болсын. Енді жарық толқынның С - нүктесіндегі эсерін анықтау үшін Френель пікірі бойынша толқындық бетті бірнеше дөңгелек зонаға бөлеміз. Ол үшін С - нүктесін центр етіп алып, М бетке бірнеше сфера сызамыз. Сонда көршілес сфералар радиустары бір - бірІнен айырымы жарық толқынына, яғни А/2 - ге:





Сонда бұл сфералар толқындық бетті бірнеше сигменттер мен зоналарға бөледі. Көршілес зонаның сэйкес нүктесінен С нүктесіне келген жарық тербелістерінің жолдар айырымы А/2 - ге тең, ягни олар С нүктесіне жеткенде фазалар қарама - қарсы болады. Радиусы ең қысқа шеңбермен шектелген зона ең қысқа зона деп аталады. Оған көршілес бірінші, екінші, үшінші зоналар болып есептелінеді. Жуықтап алғанда барлық зоналардың аудандары бірдей.
Егер жарық бір саңылаудан емес қатарлас бірнеше саңылаудан өткізілсе, онда байқалатьш дифракциялық жолақгар енсіз және. жарығырақ болады. Олай болса, бірдей өзара параллель орналасқан саңылаулар жиынтығы дифракциялық тор деп аталады.
Тордың мөлдір саңылауларының ені:
AB=CD=EF=а мөлдір емес аралықтары: ВС = DЕ =b;
а + b = d;
d- дифракциялық тордың тұрақтысы немесе периоды.



Барлық саңылаулардан бастапқы бағытқа ф бұрыш жасай параллель шоқтарында тұрған линзалардан бас фокус жазықтығының бір Т(-) -де жиналады. Яғни экрандағы Т(-) -нің жарықталынуы сол дифракциялынған шоқтар қосылғандағы интерференция нэтижесіне байланысты.
Фазалар айыпымы көршілес саңылауладан таралған жарық шоқтарының сәйкес екі шеткі сәулесінің жол айырымына байланысты болады.

Толқын ұзындығы А = 10 м немесе ІАмстрем (А°) рентген сәулелері кристалды өткенде дифракциялық құбылыс байқалуы керек. Атомдардың бір-бірінен қашықтығы 1 А° кристал. Бұл жағдайда көлемдік дифракция ток қызметін атқарады. Осы пікірдің математикаиық тркырымын М. Лауэ шығарған болатын.
к = 1,2,3,
Толқын ұзындығы А = 10 м немесе ІАмстрем (А°) рентген сәулелері кристалды өткенде дифракциялық құбылыс байқалуы керек. Атомдардың бір-бірінен қашықтығы 1 А° кристал. Бұл жағдайда көлемдік дифракция ток қызметін атқарады. Осы пікірдің математикаиық тркырымын М. Лауэ шығарған болатын.
к = 1,2,3,




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   31




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет