Дайындаған: Туребаева Г. Б. 2023 1-дәріс. Магнит өрісі Дәріс жоспары



бет25/31
Дата22.09.2023
өлшемі1,29 Mb.
#182008
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31
Байланысты:
Лекционный комплек Ф-2

Қоспалы өткізгіштер
Қоспалармен шартталған өтімділік (бөгде элементер атомдары, жылулық (бос кеңістіктер мен атомның кеңістікаралықтары) және механикалық (дислокациялар мен жырықтар) дэффекттер).
- типті жартылай өткізгіштер (электронды жартылай өткізгіштер) – қоспалары бар негізгі атом валенттілігінен бір сатыға жоғары жартылай өткізгіштер (суреттен қара). Бұл жағдайда германи атомы және бес валентті мырыштың араласуы кезінде бір электрон коваленттік байланыс түзе алмайды. Ол артық болуы мүмкін және жылулық ауытқу кезінде атомның ажырап қалуы мүмкін. Ковалентті байланыс бұзылмаған, себебі бұл жерде тесік түзілмейді. Артық оң заряд қоспалы атоммен байланысады және сондықтан қозғала алмайды. Бұл жағдайда токты тасымалдаушы электрондар болып табылады; Электронды өтімділік пайда болады ( - типті өтімділік).
Зоналық теория бойынша: қоспаны қосқан кезде тордың алаңы қысылады, бұл жағдайда энергетикалық деңгейіндегі рұқсат етілмеген зонада мырыштың валенттік электрондары пайда болады. Олар қоспалы деңгей деп аталынады. Гермнидің жағдайында мырыштың қоспасымен бұл деңгей зона түбінен қашықтықта орналасқан. сондықтан жай температураның өзінде жылулық қозғалыс энергиясы электронды өтімділік зонасынан қоспалы деңгейге сұрыптауға жеткілікті болып табылады. Сонымен қатар мырыш атомымен байланысқан оң зарядтар тудырады және өтімділікке қатыспайды. Қоспалар донор деп аталатын электондардың бастамасы болып табылады, ал энергетикалық деңгейі донорлы деңгей деп аталады.
типті жартылайөткізгіштерде өтімділіктің электронды мечанизмі байқалады (электрондар бастапқы тасымалдаушы болып табылады).
Электрондардың және тесіктердің көмегімен қатар орындалатын өздік өтімділіктен айырмашылығы ұоспалы өтімділік бір мәндегі бастапқы тасымалдаушыда шартталған: электрондар донорлы қоспа жағдайында шартталады.
Асқын өткізгіштік қүбылысы. Ферромагнетиктердің магниттелуі.
Ампер гипотезасына сәйкес барлық денелерде атомдар молекулаларының электрондарының қозғалысының нәтижесінде туындаған микротоқтар болады. Атомда қозғалған электрондардың орбиталық магниттік моментінің модулі:
| | = eυr /2
Орбиталдық моменттен басқа электронның меншікті импульсінің механикалық моменті бар , оны спин деп атайды. Спин электронның заряды мен массасы тәріздес оның бөлінбейтін қасиеті. Электронның спиніне оның меншікті (спиндік) магниттік моменті сәйкес келеді , ал бағыты қарама қарсы
.
g S – шамасы спиндік моменттің гиромагниттік қатынасы делінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет