Катализ - химиялық реакциялардың жылдамдығын өзгерту процесі немесе реакцияға қатысатын, реагентпен аралық химиялық әрекеттесуге түсетін, бірақ каталитикалық әрекет аяқталғаннан кейін химиялық құрамын қалпына келтіретін катализатор заттардың қатысуымен оларды қоздыру. Реакция жылдамдығын өзгерту үшін қажет катализатор мөлшері әрқашан өте аз. Әдетте катализатор ұзақ уақыт бойы химиялық реакция жылдамдығын өзгерте отырып, химиялық өзара әрекеттесуге бірнеше рет енеді. Алайда, катализатор шексіз жұмыс істей алмайды. Жанама химиялық реакциялардың, механикалық немесе температуралық әсерлердің және т. б. өтуіне байланысты катализатордың құрамы мен құрылымының өзгеруі нәтижесінде Катализ бұзылуы мүмкін.
Катализ - химиялық реакциялардың жылдамдығын өзгерту процесі немесе реакцияға қатысатын, реагентпен аралық химиялық әрекеттесуге түсетін, бірақ каталитикалық әрекет аяқталғаннан кейін химиялық құрамын қалпына келтіретін катализатор заттардың қатысуымен оларды қоздыру. Реакция жылдамдығын өзгерту үшін қажет катализатор мөлшері әрқашан өте аз. Әдетте катализатор ұзақ уақыт бойы химиялық реакция жылдамдығын өзгерте отырып, химиялық өзара әрекеттесуге бірнеше рет енеді. Алайда, катализатор шексіз жұмыс істей алмайды. Жанама химиялық реакциялардың, механикалық немесе температуралық әсерлердің және т. б. өтуіне байланысты катализатордың құрамы мен құрылымының өзгеруі нәтижесінде Катализ бұзылуы мүмкін.
Катализаторлардың үдеткіш әсері (оң катализ) катализатордың қатысуымен реакция жолының өзгеруі нәтижесінде E химиялық реакциясының активтену энергиясын төмендетуден тұрады.
Катализаторлардың үдеткіш әсері (оң катализ) катализатордың қатысуымен реакция жолының өзгеруі нәтижесінде E химиялық реакциясының активтену энергиясын төмендетуден тұрады.
Мысалы, реакцияны қарастырайық:
Катализатордың қатысуымен берілген реакция келесі қарапайым сатылардан өтуі мүмкін:
- аралық өнімнің (а)түзілуі
- активтендірілген кешеннің пайда болуы (б):
- соңғы өнімдердің түзілуі және катализатордың регенерациясы (в):