Ассемблерлеу тілі (орыс. Язык ассемблирования; ағылш. assembly language) — адрестер мен операцияларға символдық атау қою мумкіндігі бар, нақты бір компьютердің командалар жиынымен тығыз байланысқан бағдарламалау тілі; әдетте, ассемблер коды машиналық бір кодқа ауыстырылады.
Сақталған бағдарламасы бар компьютер енгізілген кезде ассемблер тілдері қол жетімді болмады. Кэтлин Бут 1947 жылы Лондон университетінің Биркбек қаласында Arc2-де жұмыс істеген кезде бастаған теориялық жұмысына сүйене отырып," ассемблер тілін ойлап тапты", Эндрю Буттың (кейінірек күйеуі) математик Джон фон Нейманмен және физик Герман Голдштейнмен кеңескеннен кейін.
1948 жылдың соңында автоматты электронды кідіріс дискісі (EDSAC) калькуляторы ассемблерді ("бастапқы тапсырыстар" деп аталады) өзінің жүктеу бағдарламасына енгізді. Онда Дэвид Уилер жасаған бір әріптен тұратын Мнемотехника қолданылды, оны IEEE компьютерлік қоғамы алғашқы "ассемблерді"жасаушы деп санайды. Edsac есептерінде өрістерді Нұсқаулық сөзіне біріктіру процесі үшін "құрастыру" термині енгізілді. SOAP (Symbolic Optimal Assembly Program) - 1955 жылы Стэн Поли жазған IBM 650 компьютеріне арналған құрастыру тілі.
PHP
PHP (ағылш. PHP: Hypertext Preprocessor — «PHP: еренмәтінді алдын-ала үдірістегіш») — Веб-серверде HTML беттерін құру және дерекқормен жұмыс істеуге арналған скрипті бағдарламалау тілі. Қазіргі күндерде хостинг қызметін ұсынатындардың көпшілігімен қолданады. LAMP веб-торап жасауға арналған стандартты жинақталымына енеді. Тілдің оңайлығы, орындалу жылдамдығы, функциялық байлығы және PHP негізіндеге әуелгі кодтардың кеңге таралуының арқасында PHP тілі Торда программалау саласында ең белгілі тілдердің бірі боп есептелінеді (JSP мен ASP-де қолданылатын тілдермен қатар). Бұл тілдің айрықшылығы ядро мен соған қосылатын модульдарында. Соңғылары дерекқор, сокет, динамикалық графика, криптографиялық кітапханалар, PDF форматты құжаттармен және т.б. жұмыс істеуге арналған. Бұндай модульды қалаған адам дамытып қоса алады. Модульдардың саны бір неше жүз болғанымен, стандарттық жабдықтауға тек жақсы нәтиже көрсеткен бір неше оны ғана кіреді. PHP интерпретаторы веб-серверге не арнайы сол сервер үшін жасалған модуль арқылы (мысалы, Apache әлде IIS), не CGI-қосымшасы ретінде қосылады.
1994 жылы даттық программист Расмус Лердорф HTML-құжаттар үлгілерін өңдейтін онлайн түйіндегі қатысушылардың шығару және енгізу үшін Perl/CGI скриптер жинағын жасады. Лердорф жинақты Personal Home Page (Жеке Үй Беті) деп атады. Уақыт келе, Perl - скрипт интепретаторының жұмыс істеуі және жылдамдығы жеткіліксіз болып, Лердорф Си тілін қолданып үлгелерінің PHP/FI (ағыл. Personal Home Page / Forms Interpreter — «Жеке Үй Беті / Формалардың Интерпретаторы») жаңа интерпретаторын енгізді.
Pascal
Паскаль (ағылш. Pascal) — бағдарламашыларды оқыту курстарында пайдаланылатын жоғары құрылымды бағдарламалау тілі.
Паскаль программалау тілі 1970 жылы Алгол-60 тілінің негізінде құрылды.
Паскаль тілін Никлаус Вирт 1968-1969 жылдары Алгол-68 тіл стандартын әзірлеу комитетінің жұмысына қатысқаннан кейін жасаған. Бұл тіл француз математигі, физигі, жазушысы және философы Блез Паскальдың құрметіне аталған, ол әлемдегі алғашқы екі санды қосатын механикалық машиналардың бірін жасаған. Вирттің тіл туралы алғашқы басылымы 1970 ж. тілді ұсына отырып, автор оны құрудың мақсаты ретінде құрылымдық бағдарламалау мен құрылымдық деректерді пайдалана отырып, жақсы бағдарламалау стиліне ықпал ететін шағын және тиімді тілді құруды көрсетті.
