Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
| Акпараттык факторлар
Павлов «рефлекс кайталанып отыратын ШТ - Ш-сыз Т байланысы аркылы автоматты турде юке асады, ал мундай байланыстын болмауы ШЖ тежейд1 деп есептедг Алайда адамдарда рефлекс б1р гана ШТ - Ш-сыз Т байланысынан кешн орын алатын кездер де болады. ШТ мен Ш-сыз Т-нын унем1 б1рге болмауы ШЖ-ны жоймауы мумкш. Жо- йылу тек контекске байланысты (Bouton, Nelson, & Rosas, 1999). Жауаптар белгш б1р жагдайда тежелгешмен, жагдай езгерген кезде ШЖ кайта пайда болуы мумкш. Баска ешкандай да еш фактордын арасында рефлекс болуы мумкш емес. Рефлекс ii- ■пркенд1рпш пен жауаптын й р ш ш к иесше тэн реакциямен сэйкес келуше байланыс- ты (Hollis, 1997). Бул нэтижелер Павловтын рефлекске берген сипаттамасына кумэн келйредг Павловтан кешн жасалган зерттеулер рефлекстщ ШТ - Ш-сыз Т жубынан герц Ш-сыз Т-нын орын алу ьщтималдыгы жайлы ШТ келш тускен акпаратка байланысты екенш керсетш отыр (Rescorla, 1972, 1976). Айталык, б1р ттркенд1рпш унем1 Ш-сыз Т-мен б1рге орын алса, ешншюшде кейде гана Ш-сыз Т болады деп керелй. Б1ршш1 ттркенд1рпш рефлекске алып келедц ейткен ол Ш-сыз Т болатыны женшде хабар- дар етедг Бул кезде ШТ мен Ш-сыз Т б1р1гу1 де мумкш. Олардын байланысты болуы- нын ез1 адамдарда рефлекс туындатады (Brewer, 1974). Сол сиякты, жойылу орын алуы ушш ШТ - Ш-сыз Т-нын кайта-кайта б1рге келу1 шарт емес. Адамдарга жай гана байланыс жок деп жауап беру ШЖ-ны азайтуы немесе жоюы мумкш. 105 3 -Т А Р А У Бул нэтижеш адамдарда Ш-сыз Т кер ш с 6epyi мумкш деген сезгм пайда болу ыктималдыгымен байланыстырып тYсiндipyгe болады (Rescorla, 1987). Кез келген тъ тipкeндipгiш ШТ-га айналуы ушш ол адамга Ш-сыз Т-ныц пайда болу уакыты, орны, саны, сапасы туралы аппарат жeткiзyi керек. Tim i тiтipкeндipгiштщ болатынын бол- жап бшгеннщ eзiндe, одан жаксырак тiтipкeндipгiш бар жагдайда ол рефлекске айна- ла алмайды. Ондай жагдайда рефлекс автоматты тYPдe iскe аспайды, оган танымдык процестер эсер eтeдi. Адамдар ШТ - Ш-сыз Т байланысы барын тYсiн6eсe, рефлекс iскe аспайды. ШТ - Ш-сыз Т байланысы болмаган кYннщ eзiндe, адамдар оныц бар екенше сенсе, рефлекс iскe асады. Алайда рефлекске катысты бул кезкарас шындыкка жанаспауы да мYмкiн (Papini & Bitterman, 1990). Бул рефлекст Павловтан баскаша тYсiндipгeнiмeн, оныц кYPдeлi eкeнiн мойындайды. жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|