Ежелгі Грециядағы дене мәдениеті

Антикалық  дене  мәдениетінің  көздері  сонау  терең  өткенге 

кетеді,  олар  дәстүрлі  рулық  немесе  тайпалық  мейрамдармен 

байланысты. Бұл  уақытта жарысқа қатысушылар тек жауынгер  – 

аристократтар  ғана  болды.  «Одиссеямен»  тұжырымда  «атлет» 

сөзі  ол  уақытта  мына  түсінікпен  байланысты  болды  «Бекзат 

батыр» «халыққа жаққан адам», бұл түсінікке аристократия қарсы 

болды.  Гомердің  поэмасында  тайпаның  қатардағы  мүшелері 

жауынгер  –  аристократтардың  ойындарында  қатыспайды,  олар 

тек көрермен болып саналады. 

Б.э.д.  8  ғасыр  аяғында  дене  тәрбиесінің  әлімдік  немесе 

антикалық гимнастика жүйесі құрылды: 

1. Қолғалмалы ойындар (балалар 1-7 жас). 

2. Пастрина (палестра б.э.д. 8ғ. Күресуге арналған зал) оның 

негізіне  пентатлон  –  жүгіру  192  м,  альтермен  ұзындыққа  секіру, 

найза лақтыру, дискі лақтыру және күрес. 

3.  Орхестрина – ритаулдық,  салттық  және ұрыстық (боевой) 

билер, 

дамытатын 

жаттығулар, 

пластиктер 

(аэробатикалық жаттығулар, доппен ойын ойнау). 

Б.э.д.  8-6ғ.  Жерорта  және  Қара  теңіздер  жағалауында  грек 

колониялары  пайда  бола  бастады.  Бірінші  мемлекеттік  білім 

пайда  болды  –  қала  мен  мемлекеттің  құлиеленуші  типі  қаланды 

(полис).  Мемлекеттің  әр-түрлі  қалаларында  тәрбиенің  арнайы 

жүйесі  құрылды,  бұл  жүйелердің  негізі  болып  дене  тәрбиесі 

саналды.  Көп  сипатты  жүйе  болып  Спарта  мен  Афинада  пайда 

болған жүйе саналды.