Үзулер кез келген басқару жүйесiнiң жұмысындағы ең маңызды рөлдердi оның қозғаушы күшi бола тұра ойнайды. Шындығында, БЖдың әсерлерiнiң көбiнесесi әр түрлi түрдiң үзулерiмен басталады. Мысалы, қосымшаларданғы жүйелiк шақырулары тiптi үзудi IBM-шi Intel немесе мэйнфреймдердегi SVCтың процессорларындағы intтiң нұсқауының ядроның тиiстi процедураларының орындауына өткел шамданған арнайы нұсқауға көмегiменнiң көп аппаратты платформаларына орындалады.
Жылдам регистрдiң түрiнде қажеттi жиi жүзеге асырылатын жүйелiк таймер. Таймердiң регистрiне ол үшiндер содан соң автоматты нақтылы жиiлiкпен бiрлiк бойынша шегерген шартты өлшемдердегi тиiстi интервалдың мәнiн программалық жүктеледi. Таймердiң тартуларын жиiлiк, әдеттегiдей, процессордың такты генераторының жиiлiгiмен тығыз байланған. (таймер ескертпе дабылды iстеп шығаратын такты генератормен шатыстырмауы керек бол, компьютердегi синхронизацияланған барлық операциялары, уақыт және календарлық датасының тәуелсiз есептеулерiн апаратын электрондық схемаға батареялылар жүйелiк сағаттармен .) Таймер есептеуiштiң нөлдiк мәндерi табыста басқару жүйесiнiң процедурасымен қаралудан өтетiн үзудi бастайды. Жүйелiк таймерденгi үзулерi жеке процесстер процессордың уақыттарын тұтынатын аңдуға арналған ең алдымен БЖдарды қолданылады. Мысалы, егер уақыт квантының ол ерекшеленген процессi мәлiметiн бiтсе, процесстердiң жоспарлауышының таймерiнен кезектi үзудi өңдеудiң жанында уақытты бөлулердi жүйесiнде басқа процесске басқару ықтиярсыз тапсыра алады.
Программалық кодтың мүмкiндiгiнiң тексеруiн аппаратты деңгейдегi жадтың облыстарының қорғау құралдары мұндай оқу, жазу немесе (басқару тапсыруларында ) орындау операциялар жадтың нақтылы облысының мәлiметтерiмен жүзеге асыруға қамтамасыз етедi. Егер компьютердiң аппаратурасы мекенжайларды хабар жүргiзудiң тетiгiн қолдаса, онда жадтың облыстарының қорғау құралы тетiк бұлар икемделедi. Жадты қорғау бойынша аппаратураның функциялары процессордың ағымдағы коды және үндеу өндiрiп алатын жадтың сегментiнiң артықшылықтарының деңгейлерiнiң салыстыруларында әдетте тұрады.
Бақылау сұрақтары: Келесі терминдерге анықтамалар беріңіз: бағдарлама, процедура, процесс, процессор.
Процесстің төрт негізгі қалыптары туралы айтып беріңіз.
Үзілулердің негізгі типтерін белгілеңіз және әр типке мәселе көрсетіңіз.
ОЖ яросының анықтамасы және негізгі фкнкциялары туралы айтып беріңіз.