Дәріс Эмоциялар және эмоциялық интеллект. Адам өміріндегі эмоциялардың рөлі. Эмоциялық интеллект когнитивті қабілет ретінде және жеке тұлғаның сипаттамасы ретінде. Эмоциялар мен сезімдер. Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар
Дәріс 4. Эмоциялар және эмоциялық интеллект. Адам өміріндегі эмоциялардың рөлі. Эмоциялық интеллект когнитивті қабілет ретінде және жеке тұлғаның сипаттамасы ретінде. Эмоциялар мен сезімдер.
Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар: 1. Эмоциялар мен сезімдер.
2. Эмоциялар және олардың түрлері.
3. Сезім және оның түрлері.
4. Эмоциялық интеллект және оның модельдері.
1. Эмоциялар мен сезімдер. Адамға мінездеме беру кезінде біз оның эмоционалдылығына, эмоционалды әсер етушілігіне жиі назар аударамыз. Ақыр аяғында, сол оқиғалар кейбір адамдарды бей-жай қалдырады, кейбір адамдарды аздап абыржытады, үшіншілеріне үлкен күйзеліс тудырады (бұл қандай жеке-тұлғалық ерекшеліктермен байланысты?).
Біздің өміріміз күйзеліссіз мүмкін емес, өйткені адам кездестіргеннің бәрі оған сол немесе басқа қатынасты, сол немесе басқа сезімдерді тудырады. Сезім әлемі бай, әрі алуан түрлі. Бір құбылыс бізді қуантады, екіншісі жиіркенуді оятады; біз кейбір адамдарды жақсы көреміз, басқаларын жек көреміз, үшіншілеріне немқұрайлылық танытамыз. Бір нәрсе бізді қорқытуы мүмкін, бірақ бір нәрсе ренжітуі мүмкін; біз кейбір қадамдарды мақтан тұтамыз, ал кейбіреуін тезірек ұмытқымыз келеді, өйткені олардан ұяламыз. Адамның кәсіби қызметі де күйзеліссіз мүмкін емес және белгілі бір эмоционалды бояуға ие. Адам жұмыс істей отырып, жұмысқа және оның жағдайларына қатынасын сезім мен эмоция түрінде білдіреді.
Сезімдер мен эмоциялар синоним ретінде жиі қолданылады, бірақ мәні бойынша бұл ұғымдар бір-бірінен ерекшеленеді. Сезімдер мен эмоциялардың маңызды айырмашылығы - сезімдердің салыстырмалы тұрақтылығы, ал эмоциялар белгілі бір жағдайда туындайды. Эмоциялар - бұл сезімнің тікелей, уақытша күйзелісі, мысалы, спортқа деген сүйіспеншілік сезімі. Бұл жағдайда жағымды эмоциялар жоғары дәрежелі, спортшылардың қызықты ойынын тамашалап, жанкүйерлер бастан өткерген таңданыс рахат күйімен бейнеленетін болады. Сол сезім (спортқа деген сүйіспеншілік сезімі) жағымсыз эмоциялар түрінде болуы мүмкін - жаман ойынға ашулану немесе әділетсіз төрелік ету.
