Дәріс Этномәдени үдерістер аумақта ежелгі Қазақстан
Бұл тайпалардың көпшілігі туралы біз ештеңе білмейміз және тек болжамды түрде айта аламыз
жүктеу/скачать 326,94 Kb.
|
Этногенез Лекция 7
| Бұл тайпалардың көпшілігі туралы біз ештеңе білмейміз және тек болжамды түрде айта аламыз.
Қорытындылай келе, біздің дәуірімізге дейінгі І мыңжылдықтағы көшпенділіктің генезисі Еуразия дала зонасының алып белдеуінде өте мобильді және қозғалмалы популяциялардың көп болуына алып келгенін атап өту маңызды. Бұл әртүрлі айырмашылықтаркөшпенділердің тілдік және этносаралық топтары көшпенділердің мәдениетімен белсенді араласа бастады.Еуразия құрлығының ішінде барлық бағыттар бойынша жүзу. Бастапқы серпін ірі қара малға азық-түлік ресурстарын іздеу арқылы белгіленді, бірақ соңында олар оңтүстік периферия бойынша қалаларға, оазистерге және өзен аңғарларына қоныстанды және әртүрлі әскери операцияларға қатысты.іс-қимылдар жасады, рейдтер жүргізді, бекіністер мен елді мекендерді басып алдырулар, ыдырап, орасан зор империялар мен мемлекеттерге біріктібіз жатып, қайтадан біріктік. Олар континенттің ең шалғай аймақтарына еніп, үш мыңжылдыққа жуық уақыт бойы жергілікті және жиі оқшауланған отырықшы-егіншілік әлемінің "тоқырау сулары" мәңгілік мобильді құрылғы ретінде оянды. Көшпелі даланың қозғалмалы тұрғындары даланың өсуіне өз үлестерін қостыәлемнің түкпір-түкпіріндегі мәдени элементтердің каниясына олар жаңа тілдерді, әдет-ғұрыптарды, әдет-ғұрыптарды әкелді, кез келген бөлімдер мен шарттарды "бұзды".сервативтік дәстүрлер. Олар кірген ортаға тез және оңай бейімделді. Бірақ олар бұл ортаны өзгертті. Бұл "варваларры" әрқашан үстем әскери-саяси позицияны иеленді, сондықтан олардың әдет-ғұрыптары мен нормаларын кеңінен енгізді. Олар но түзілуінің алып "тектоникалық" процестерін қозғалысқа келтірдімәдени кешендердің, жаңа этнолингвистикалық процестердің, жаңа саяси шындықтардың және т.б. Осы күрделі мәселелерді толық көлемде бақылау және талдау.әртүрлі және әртүрлі процестер мүмкін емес дерлік. Бұл мүмкін емес, өйткені бүкіл ескі дүниені дүрліктірген көшпенділерде жоқжазбалар бар ма, сондықтан олар туралы ақпаратты қарап отырып қалдырдық оларға бас тарту мен бас тарту призмасы арқылы қарайтын отырықшы-егіншілік әлемінің өкілдері. Сонымен бірге көшпенділіктің өзі материалдық инфрақұрылыммен ауыртпалықсыз болғаны соншалық, ол бойыншақұрмет ешқандай мәдени ескерткіштер мен олардың іс-әрекеттері туралы заттай айғақтар қалдырған жоқ. Осының салдарынан іргетасы жоқпсихикалық дереккөздік базамен (жазбаша дереккөздермен де, археологиялық деректермен де) біз бұл туралы толық мәлімет бере алмаймыз.олардың тарихы мен мәдениетін қадағалаңыз. Әдебиет
Ақышев Қ.А. Есік қорғаны. Б., 1978. Алексеев В.П., Гохман И.И. КСРО-ның азиялық бөлігінің антропологиясы. М., 1984. Бернштам А.Н. Қырғыздар мен қырғыздардың археологиясы мен тарихы бойынша таңдамалы еңбектергызстана. Т. 1. Бішкек, 1997. Бичурин Н.Я. Ежелгі дәуірде Орта Азияны мекендеген халықтар туралы мәліметтер жинағы. Т. 1-2. М.; Л., 1950. Боровкова Л.А. II ғасырдағы Орталық Азияның "батысы". б.з.д. — VII ғ. б.з.д.: (ежелгі қытай деректері бойынша тарихи-географиялық шолу). М., 1989. Ежелгі және ерте орта ғасырлардағы Шығыс Түркістан: Тарих очерктері. М., 1988. Ежелгі және ерте орта ғасырлардағы Шығыс Түркістан. Этнос. Тілдер. Қайталигии. М., 1992. Гамкрелидзе Т.В., Иванов Вяч. Күн. Үндіеуропалық тіл және үндіеуропалықтар. Ата-баба тілі мен мәдениетін қайта құру және тарихи-типологиялық талдау. Т. 1-2. Тбилиси, '1984. Ғафуров Б.Ғ. Тәжіктер. Ең көне, көне және ортағасырлық тарих. М, 1972. Гинсбург В.В., Трофимова Т.А. Орта Азияның палеоантропологиясы. М., 1972. Лас М. 77. Аржан: ерте скиф дәуіріндегі патша қорғаны. Л., 1980. Лерфер Г. Ғұндар тілі туралы // Шетелдік түркітану. Том. 1. Ежелгі түріктертілдер мен әдебиеттер. М., 1986. Зданович Г.Б. Орал-Ертіс өзенаралығының қола дәуірі. Челябинск, 1984. Зуев ТО. А. Үйсіндердің этникалық тарихы туралы // Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық тарихы бойынша жаңа материалдар. Алматы, 1960. Қазақ КСР- СС ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейінгі тарихы: 5 томдық 1. Алматы, 1977. Кисилев С.В. Оңтүстік Сібірдің ежелгі тарихы. М., 1951. Кляшторный С.Г. Шығыстағы ғұн мемлекеті (III б.з.б. — б.з. IV ғ.) '/ Ежелгі дүние тарихы. Ежелгі қоғамдардың құлдырауы. М, 1982. Кляшторный С.Г., Сұлтанов Т.И. Қазақстан: Мыңжылдықтар шежіресі. Алматы, 1992. Литвинский Б.А. Ежелгі көшпенділер "Әлем шатыры". М., 1972. Марғұлан Ә.Х., Ақышев Қ.Ә., Қадырбаев М.Қ., Оразбаев А.М. Ежелгі көлОрталық Қазақстанның туры. Алматы, 1966. Қытайдағы көшпелі халықтардың тарихы бойынша материалдар III—V ғғ. Том. 1. Сиңну. VI, 1989. Сиңну тарихына арналған материалдар (қытай деректері бойынша). Т. 1. М., 1968; Т. 2. М" 1973. Иран тіл білімінің негіздері. Ежелгі Иран тілдері. М., 1979. Пуллейблэнк Э.Дж. Хүннү тілі// Шетелдік түркітану. 1. Ежелгі түркі тілдері мен әдебиеттері. М., 1986. Толстое С.П. Ежелгі Хорезм. М., 1948. Кушан дәуіріндегі Орталық Азия. Т. 1. М., 1974. Т. 2. М., 1975. Черников С.С. Қола дәуіріндегі Шығыс Қазақстан. М.; Л., 1960. Ежелгі дәуірдегі Орталық Азия тарихының этникалық мәселелері (б.з. II мыңжылдығы). М., 1981. жүктеу/скачать 326,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|