Дәріс 25. Ғылыми рационалдылықтың даму динамикасы мен тенденциялары Мақсаты: классикалық парадигманың ғылыми рационалдығының негізгі белгілерін құрып, оның мәнін анықтап, ғылымдағы неоклассикалық әдістің ерекшеліктерін анықтау. Ғылыми рационалдықтың негізгі үрдістерін белгілеу.
Жоспар:
1. Классикалық парадигманың ғылыми рационалдығын қалыптастыру. Эмпиризм және рационализм. Сезімдік және рационалдық таным бірлігі.
2. Ғылым таным құралы ретінде. Ғылымның позитивистік идеалы. Ғылыми таным әдістері. Ақиқат проблемалары.
3. Неоклассикалық парадигманың ғылыми рационалдығына өту. Неокантшылдықтағы «табиғат туралы ғылым» және «мәдениет туралы ғылым», К.Поппердің сыни рационализмі, Э.Гуссерльдің феноменологиялық әдісі, Х.Г.Гадамердің герменевтикалық әдісі.
Гносеологияға кіріспе Дүниені танып-білу мүмкіндігі мәселесі. Танымның түрлері. Танымның субъектісі және объектісі. Танымдағы сезімдік пен рационалдық. Сезімдік танымның формалары. Танымның логикалық формалары. Таным және білім. Ғылыми таным және оның ерекшеліктері. Философияның категориялары – танымның сатылары және формалары. Ақиқат және оның өлшемдері. Объективті, абсолютті және салыстырмалы ақиқат.
18ғ. Классикалық ғылым парадигмасының рационалдығының құрылуы. Рационализм және эмпиризм. Классикалық ғылым парадигмасының негізінде позитивизмнің пайда болып, индустриалды қоғамның идеологиясымен үндесуі. Неопозитивизм. Постпозитивизм. Имперсоналдылық. Абсолютизм. Субстанционалдылық. Ғылыми плюрализм.
