Дәріс мәтіндері Қазақстан тарихы курсына кіріспе


Қазақ АКСР – нің қҧрылуының тарихи маңызы



Pdf көрінісі
бет40/75
Дата19.10.2022
өлшемі1,46 Mb.
#153773
түріЛекция
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   75
Байланысты:
Қазақстан тарихы Лекция22 (1) (1)

Қазақ АКСР – нің қҧрылуының тарихи маңызы:
1) Қазақ халқының ғасырлық арманы орындалуының кӛрінісі. 
2) Отаршылдыққа қарсы күрес нәтижесі. 
3) Ұлттық қайта ӛрлеу жолындағы алғашқы қадам. 
Кеңес ҿкіметі ҿзінің билігін Ресейдің империялық езгісін тартқан Орталық Азия 
мемлекеттеріне де орната бастайды. Ол кезде Орталық Азия мемлекеттері аумағының 
басым бҿлігі Түркістан генерал-губернаторлығына бағынышты болатын. 


Жалпы Түркістан АССР-і 1918-1924 жж. аралығында ҿмір сүргені барша қауымға 
мҽлім. Сондықтан да осы аралықтағы Түркістан республикасының конституциялық 
дамуын шартты түрде үш кезеңге бҿлуге болады. 
Бірінші кезең 1918 жылдың 30 сҽуірінен 1918 жылдың 15 қазанына дейінгі 
аралықты қамтиды. Яғни, Түркістан республикасының ресми түрде құрылуынан бастап 
алғашқы конституция қабылданғанға дейінгі кезең. Бұл аралықта конституцияның рҿлін 
1918 жылы 30 сҽуірде қабылданған Түркістан республикасын құру туралы Ереже 
атқарады. 
Екінші кезең 1918 жылдың 15 қазанынан 1920 жылдың 24 қыркүйегіне дейінгі 
аралықты қамтиды. Яғни, Түркістан республикасының алғашқы негізгі заңының ҽрекет 
ету аралығы. Бұл конституция Кеңес ҿкіметінің қалыптасу кезеңін кҿрсетеді. Асығыс 
қабылданған конституция ҿтпелі кезеңнің бет-бейнесін кҿрсетеді. 
Үшінші кезең 1920 жылдың 24 қыркүйегінен 1924 жылдың желтоқсан айына 
дейінгі аралықты ҿамтиды. Яғни, Түркістан рсепубликасының екінші ресми 
конституциясының ҽрекет ету аралығы. 1924 жылғы желтоқсандағы Түркістан АССР-ін 
тарату туралы шешім қабылданғанға дейінгі аралықта ҽрекет етті. 
Әдебиеттер: 
1. Қазақстан тарихы. 5 томдық. 1-5-томдар. –Алматы., 1996, 1997, 2000, 2010. 
2. Қазақстан (Қазақ елі) тарихы. – 4 кітаптан тұратын оқулық. Тҽуелсіз Қазақстан: 
алғышарттары жҽне қалыптасуы. 4 кітап/ Т.Омарбеков, Б.С.Сайлан, А.Ш.Алтаев жҽне 
т.б.. – Алматы, Қазақ университеті, 2016. – 264 с.
3. Ұлы Дала тарихы: учебное пособие /Кан Г.В., Тугжанов Е.Л. – Астана: Zhasyl Orda, 
2015. – 328 стр.
4. Аяған Б.Ғ., Ҽбжанов Х.М., Махат Д.А. Қазіргі Қазақстан тарихы. – Алматы, 2010. 
5. Артыкбаев Ж.О.; Раздыков С.З. История Казахастана: Учебник. – Астана: Фолиант, 
2007. – 344 с. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   75




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет