Кодтар әріптік, сандық және әріптік-сандық болуы мүмкін:
сандық код-ыңғайлы, икемді, тілмен байланысты емес, яғни халықаралық код болуы мүмкін; кемшілігі-объектінің атауымен байланысты емес • Кодтың ұзындығы айнымалы болуы мүмкін және сирек объектілер үшін кодтар ұзын - сандар көп, ал жиі кездесетін объектілер үшін кодтар қысқа - бір саннан тұрады. Мысалы: ПК-1 құдығы және акведук-342.
әріптік код-ол сынып немесе нақты объект түсінігімен мнемоникалық байланысты. Мысалы: Г-гидрография, Р-рельеф, КОЛ-құдық, өзен-өзен және т. б.
Ыңғайлылығы Иерархиялық жіктеудің артықшылықтары: қарапайымдылық, көрнекілік, жылдам қол жеткізу және қажетті ақпаратты іздеу, кодтаудың ыңғайлылығы, кодтарды есте сақтау және қолдану жеңілдігі.
Кемшіліктері: – бір нақты жіктеменің, нақты пайдаланушы-жіктеме құрастырушының бір ұсынысының қатаң бекітілуі. Мысалы, картографияда мұндай жіктеу офсеттік машинада карталарды басып шығару жүйесін жиі көрсетеді және картадағы объектілердің қолданылатын түстерімен байланысты. Бұдан басқа, объект логика бойынша әртүрлі класстарға жатқызылуы тиіс даулы жағдайлар болуы мүмкін.
Иерархиялық жіктеу
Цифрлық (геоақпараттық) картографиялаудағы алғашқы жіктеуіштер иерархиялық сыныптама негізінде құрылды: ұғымдар "бірден көп нәрсеге" принципі бойынша орналасқан, әрі жоғары бір байланысқа жол беріледі, төменге-көп байланыстар, мысалы:
Кестелік жіктеу
Кестелік жіктеу идеясы кітапханалық-библиографиялық қызметте қолданылатын фасеттік жіктеу принциптеріне негізделеді.
Бұл тәсілдеменің ерекшелігі дайын кодтардың болмауы және объектілердің, сипаттамалардың, сипаттамалардың мәндерінің ұғымдары жиналатын жекелеген кестелерді пайдалана отырып фасеттік формула бойынша кодтық өрнектерді құру болып табылады. Мысалы, топографиялық ақпараттың отандық жіктеуішінде барлық ұғымдар 3 негізгі кестеде бөлінген:
1-кесте-объект (бірінші 3 әріп – код), функционалдық және табиғи қасиеттері( 1/Ф коды), конструкцияның немесе құрылыстың ерекшеліктері( 2/К коды), мақсаты (3/Н коды));
2-кесте-объектілердің сипатталатын қасиеттері мен қасиеттері;
3-кесте-объектілердің сандық қасиеттері.
Қаралған кестелер объектілер кодтарынан, қасиеттер фасеттерінің кодтарынан, қасиеттер мәндерінің кодтарынан және арнайы символдардан формаланған конструкция түрінде объект туралы семантикалық ақпараттың барлық жиынтығын сипаттау үшін пайдаланылады, мысалы:
• БАК / Ф, 1; К,3; Н,2; С,9; Г,Р-3,70 /
(арынды бак; бағандарда; жанғыш; қолданыстағы; диаметрі 3,70 метр);
• ЗАБ / К,2; м. 4; Г, В-2,0 /
(торлы қоршау; бетон; биіктігі 2,0 метр)
• 186 / 1,1; 2,4; 4,9; 7,1 – 50 / - ЭСТ;
(көтергіш кран; козл; әрекеттегі; жүк көтергіштігі 50 тонна, эстакада);
• 145 / 1,3; 2,3; 4,4; 5,53,61,66,70; 6,7 - 0,30 / - БОЛ
(аралас орман; төмен өскен; ластанған; қайың, шырша, үйеңкі, балқарағайы; діңінің қалыңдығы 30 см; батпақта)
Достарыңызбен бөлісу: |
