Иондық байланыс – электртерісітік шамаларында үлкен айырмашылығы бар атомдардың арасында түзілетін байланыс. Бұл байланыс типті металл және типті бейметалл арасында түзіледі.
Мысалы, литий фторидінде:
Li0 1s22s1 –e Li+ 1s22s0 F0 1s22s22p5 + e F- 1s22s22p6
Li+ + F- LiF
Иондық байланыстың қасиеттері:
Коваленттік байланысқа қарағанда, иондық байланыстың бағыты жоқ және қанықпаған. Кеңістікте иондар өрісінің күші барлық жаққа бағытталған, сондықтан иондық байланыстың бағыты жоқ, демек әрбір ион кез келген бағытта қарама-қарсы иондарды өзіне тартады. Иондардың өзара әсерлесуі олардың өрістерінің күштерін өзара толық жоймайды. Сондықтан басқа иондармен әрекеттесу мүмкіндігі сақталады.
Металдық байланыс дегеніміз металдардағы химиялық байланыс. Иондық және коваленттік қосылыстардан айырмашылығы – металдарда аз ғана электрон ядро орталықтарын бір мезгілде байланыстыра отырып, ал өздері металда орнын ауыстырып қозғалады. Сонымен металдарда байланыс бекітілмеген. Қарапайым түрде металды бір-бірімен байланысқан ортақ электроннан және тығыз құрылымды катиондардан тұрады деп қарастыруға болады. Құрылымына байланысты металдар басқа заттардан жоғары электр, жылу өткізгіштігі, металдық жылтырымен ерекшеленеді.
Сутектік байланыс - өз бетінше бөлек тип болып табылады. Бұл байланыс құрамында сутегі және электртерістілігі жоғары элемент атомы бар молекулаларда кездеседі. Мұндай молеклаларда электрондық бұлт электртерістігі жоғары атом жағына өте ауыңқы болғандықтан сутегі жағында оң заряд пайда болады. Осы оң заряд көрші молекуланың электрондық орбиталінің байланыс түзбеген электрон жұбына тартылып байланысады. Бұл жағынан алғанда, сутектік байланыс коваленттік байланыстың донорлық-акцепторлық механизміне ұқсас.
Сутектік байланыстың екі түрі бар: молекулааралық және молекулаішіндік.
Мысалы, фторсутегінің молекулаларының арасында сутектік молекулараралық байланыс болады:
…H-F…H-F…H-F…,
молекулаішіндік байланыс белок молекуласында болады:
Н ….N
Сутектік байланыс байланыс типтерінің ішіндегі ең әлсіз байланыс болып саналады.
Достарыңызбен бөлісу: |