Дыбыстық жаттыгулар арқылы дыбыстарды дұрыс айту- ды үйренсе, тақпақ, жұмбақтарды қайталай отырып, тілдері жаттығады
жүктеу/скачать 340,11 Kb.
|
| Түсініктеме
Бүгінгі таңда қогам өміріндегі өзгерістерге орай білім беру жүйесіндегі өзгерістер мен жаңалықтарға байланысты мектепке дейінгі оқу-тәрбие мазмүнын жаңарту қажеттілігі туындауда. Мектепке дейінгі кіші жастағы (3 жастан 5 жасқа дейін) бала- ларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Зерек бала» бағдарламасы негізінде осы әдістемелік қүрал жазылды. Бағдарлама бойынша қазақ тіліне 18 сагат бөлінген. Әдістемелік қүрал баланың қазақ тілін үйренуге деген қызығушылығын оятуға; қазақ тіліне тән дыбыстарды дүрыс, анық айтып, сөз ішіндегі дыбысты ажырата алуга жаттықтыруга; тілдерін жаттықтыруга; сөздік қорларын молайтуга; сұрақты түсініп, саналы түрде толық жауап беруге дағдыландыруға бағыт- талған. Сол секілді балалардың ақыл-ойының, қабілеттерінің да- муын ескеріп, олардың зейінін, есте сақтау, ойлау қабілеттерін да- мыта отырып оқыту көзделген. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекеті барысында сөздік қорды да- мыту жүмыстары негізінен мынадай әдіс-тәсілдер арқылы жүзеге асады. Олар: сүрақ-жауап, ойын, сөйлесу, әңгімелесу, әңгіме, көрнекілік және қосымша дәптермен жұмыс. Әр оқу іс-әрекетінің тақырыбына сай көрнекі қүралдар ретінде демонстрациялық мате- риалдар, үлестірмелі суреттер үсынылып отыр. Бүл әдістемеліктің бір жаңалығы балалардың оқу іс-әрекеті кезінде жеке-жеке жүмыс істеуі үшін және сөздерді бекіту үшін қосымша дәптер үсынылып отыр. Дәптердегі тапсырмаларды орындай отырып жаңа сөздерді пысықтайды және сөздерді тек естіп, қайталап қана қоймай сурет салу, бояу арқылы саналы түрде естеріне сақтайды. Ал сөздің мағынасын дүрыс түсініп, оны өз сөзінде дұрыс қолдану - сөздік қорды дамытуға бағытталған әдістердің жалпы міндеті. Дыбыстық жаттыгулар арқылы дыбыстарды дұрыс айту- ды үйренсе, тақпақ, жұмбақтарды қайталай отырып, тілдері жаттығады. Заман өзгерген сайын әдіс-тәсілдер көбейіп, жаңарып, толығып отыр. Әртүрлі жаңа технологиялар пайда болды. Жаңа техно- логияны, дәстүрлі әдіс-тәсілдерді тиімді қолдану білім сапасын көтеріп, баланың білуге деген қызығушылығын арттыра түсері анық. Заманауи техникалық қүралдарды қолдану заман тала-бы болғандықтан, балалардың жасы кіші болса да, кейбір оқу іс- әрекетінде интерактивті тақта арқылы компьютерлік ойындар ұсынылып отыр. Бұл әдістемелік құралдың тағы бір жаңалығы - ұйымдастырыл- ған оқу іс-эрекетінің технологиялық карта түрінде жазылуы. Технологиялық картада оқытушының, баланың іс-әрекеті ашы- лып жазылуы жас маманның жүмыс бастауына жеңілдік туғызып, келешекте шығармашылықпен жүмыс істеуіне түрткі болады деп ойлаймын. Әрине, мектепке дейінгі балаларға өзге тілді үйретудің бас- ты шарттары - топта жағымды психологиялық климат, мейірімді орта, қазақ тілінде тілдесудің қуаныш тудыруы сияқты фактор- лар өз себін тигізеді. Сонымен бірге багдарлама талабына, жаңа технологияға сай, талғаммен жабдықталған кабинет балалардың мемлекеттік тілді үйренуге ынталарын арттырады. Оқу іс-әрекетінен тыс кезде балалардың қазақ тілінде сөздік қорларын толықтырып, оларды күнделікті өмірде қолдана білу жэне тіл мәдениетін жетілдіру үшін сөйлесу тәжірибесін ұдайы үйымдастыру балалардың қазақ тіліне деген сүйіспеншілігін арттырады және мемлекеттік тілдің мәртебесін үғынып, тілінің жетілуіне пайдасы тиеді.
Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Балабақша. Мақсаты: өткен жылғы сөздерді еске түсірту, жаңа сөздер үйрету; қазақ тіліне тэн дыбыстарды (і, ө) дұрыс айтуға жаттықтыру; тіл үйренуге деген қызығушылықтарын ояту. Қолданылатын көрнекілік қүралдар: балабақша суреті (1-кес- те), үлестірмелі суреттер (есік, терезе, кілем, төсек, үстел, орындық). Қажетті қүрал-жабдықтар: интерактивті тақта, түрлі түсті қарындаш. Сөздік жүмыс: есік, терезе, кілем, төсек.
Күтілетін нәтиже: төсек, кілем, есік, терезе сөздерін білу; қазақ тіліне тэн дыбыстарды, сөздерді дүрыс айтуды игеру; сөздерді түсініп, саналы түрде есте сақтау дағдысын меңгеру керек. Түсінік хат Еліміз егеменді мемлекет болып танылғаннан бері мектепке дейінгі мекемелерде қазақ тілін оқытып, үйрету ісін жаңа талаптарға сай жетілдіру қарқынды жүріп жатыр. Орыс тілді мектепке дейінгі оқыту-ағарту мекемелерінде қазақ тілін оқыту үшін алдыға қойылған негізгі мақсат: балалардың қазақ тілінде өз ойларын дұрыс жеткізе алу дағдыларын жаңа технологиялар арқылы үйрету. Қазақ тілін үйретуде педагогтің алдына қоятын негізгі мақсаты: балалардың сөздік қорларын молайту, меңгерген жаңа сөздерін күнделікті өмірде қолдана білуіне бағыт беру, қазақ тіліне тән дыбыс- тарды дүрыс айтуга жаттықтырып, ауызекі сөйлеу тілдерін дамы- ту. Осы мақсат орындалған жағдайда балалардың қазақ тіліне деген сүйіспеншілігі артады, мемлекеттік тілдің мәртебесін ұғынады. Ал осы мақсатқа жету үшін балалардың ауызекі сөйлеу тілін жетілдіру міндеті басты назарда болу қажет. Ол үшін үйымдастырылған оқу іс- әрекеттерінде алдымен артикуляциялық дыбыс жаттығулары кешенді түрде жүзеге асырылады. Дыбыстардың ерекшелігін жете меңгертіп, дүрыс айтуға жаттықтырганнан соң, балаларға қазақ тілінде тақпақтар, жұмбақ-жаңылтпаштарды үйретудің маңызы зор. Бұл олардың сөздік қорларын толықтырады. Ұйымдастырылған «Қазақ тілі» оқу іс-әрекетінде жоғарыда аталған жүмыстарды дамыту мақсатында сұрақ-жауап, сөйлесу, әңгімелесу, әңгіме, көрнекілік сияқты әдіс- тәсілдер қолданылады. Сондай-ақ әр оқу іс-әрекеті сайын баланың жас ерекшелігіне жэне берілген тақырыпқа сай көрнекі құралдарды қолданып, заманауи талабына сай техника құралдарын пайдаланып отырса, сонымен қатар түрлі дидактикалық ойындар ойнатылса, балалардың қазақ тілін үйренуге деген ынта-жігерлері артады. «Зерек бала» бағдарламасының негізінде балаға түсінікті, тілдеріне жеңіл, және тілімізді құрметтеуге, достыққа тәрбиелеуге бағыт- бағдар беретін үлестірмелі материалдар құрастырылды. Балалардың сөздік қорын молайтуға II сәбилер тобында қосымша қима суретті сөздіктерден бастап, орта топта қосымша көрнекі суреттермен жалғасады. Бағдарлама көлемінде меңгерілетін материал мазмұны балалардың жас ерекшелігіне сай берілді. Оқу іс-әрекеті ұйымдастырылған ойынтүрінде, ал дидактикалық ойындарды өткізуде баланы шаршатпау, денсаулығын сақтау, күн тәртібіне сәйкес жүргізілуі ескерілді. Үйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінің негізгі мақсаты мен міндеттері: үйренген сөздерді пайдаланып, сурет мазмұнын түсініп айтуға үйрету; өлең, тақпақ, жұмбақты оқып, тыңдап, қысқа жаттап айтуға үйрету; өз ойыншықтары (доп, машина, қуыршақ), отбасы (әке, ана, ұл, қыз), киімдері (көйлек, жейде, шалбар), ыдыс-аяқ (кесе, тәрелке), азық-түлік (нан, май, сүт), үй жануарлары (ит, мысық), аңдар (қоян, түлкі, аю), үй құстары (тауық, әтеш, балапан) жэне жыл мезгілдеріне (қыс, көктем, жаз, күз) байланысты сөздерді меңгерту; байланысты- рып сөйлеу үшін «Мынау кім?», «Мынау не?» деген сұрақтар арқылы сөздерді байланыстыру; сөз тіркестері мен сөйлемдерді құрастыра білу дагдыларын тәжірибелік ойын-жаттығулар, тапсырмалар орын- дату арқылы меңгерту және сөздік қорларын толықтыру. Мысалы: Мынау - доп. Бұл доп үлкен. Әрбір ұйымдастырылған оқу, іс-әрекетінде жаңа технология- лар қолданылды. Үйренген сөздерін күнделікті өмірде қолдана білу үшін, оларды меңгерту ойын түрінде беріліп отыр. Көрнекі мате- риалдар да естиярлар тобымен байланыстырылған. Үлестірмелі материалдар өтілген тақырыптарды пысықтау, есте сақтау, бала- лардың шығармашылығын шыңдау мақсатында беріліп отыр. Үйымдастырылган оқу іс-әрекетінде өтілген тақырыптар қайталау түрінде жүзеге асырылады. Тақырыпқа сәйкес «Сұрақ-жауап», «Танысу», «Тыңда, көрсет, қайтала», «Суреттер сөйлейді», «Қимылды ойыншықтар», «Есіңе сақта», «Ғажайып қоржын», «Қолшатыр», «Суреттерді жина», «Сенде не бар?», «Не көріп тұрсың?», «Мұрын, мұрын, мұрын...», «Мен бас- таймын, сен қошта», «Даусынан таны»,«Ит пен мысық», «Бұл қандай аң?», «Жанды ойыншық», «Ерте, ерте, ертеде...», «Аудармасын айт», «Қайталамақ», «Дэмді ойын», «Бұл қай мезгіл?», «Үшты, ұшты...», «Кемпірқосақ түстері», «Көңіл күй», «Суреттерді құрастыру», «Сан сөз - Әтеш», «Жыл мезгілдері» БӨШҚД (ТРИЗ), «Жақсы-жаман», «ТРИЗ өрнегі» т.б ойындар қолданылды. Оқу іс-әрекетінің барысында үлестірмелі материалдар мен демонстрациялық материалдарды тиімді қолдана білу балалардың шыгармашылық түрде жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Сонымен қатар балалардың қазақ тілін үйренуге деген қызығушылықтарын арттырады.
II сәбилер тобының балаларына арналған ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің үлгі технологиялық карталары № 1 технологиялық карта Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Сәлем - сөздің анасы. Мынау кім? Мынау не? Мақсаты: Балаларды қазақша амандасып, қарапайым сұраққа жауап беру- ге үйрету. Жаңа сөздермен танысып, қазақ тіліне тэн дыбыстарды дұрыс айту. Достыққа тәрбиелеу. Қолданылатын көрнекі қүралдар: ұлттық киімдегі қуыршақ, суретті сөздіктер. Қажетті қүрал-жабдықтар: үлестірмелі материалдар. Сөздік жүмысы: Билингвальді компонент: Сэлеметсіз бе! Сәлеметсіздер ме! - Здравствуйте! ¥л - мальчик, қыз - девочка, Мынау кім? - Кто это? Мынау не? - Что это?
Күтілетін нәтиже: біледі:: жаңа сөздерді және сол сөздерде кездесетін қазақ тіліне тэн дыбыстарды дұрыс айта біледі; игереді: қазақша амандасу (Сәлеметсіз бе!), қоштасу (Сау болыңыз!) түрлерін меңгереді, «Мынау кім?» сұрағына жауап беру арқылы ұл, қыз сөздерінің мағынасын біліп, оларды дұрыс айтуды игереді; меңгереді: бір-бірімен қазақша амандасып, қарапайым сұраққа жауап береді. № 2 технологиялық карта Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Ойыншықтар. Мақсаты: .Доп, қуыршақ, машина сөздерін үйрету; Дидактикалық ойындар арқылы жаңа сөздерді бекіту. Ойыншықтарын күту, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Қолданылатын көрнекі қүралдар: ойыншықтар (доп, машина, қуыршақ) суретті сөздіктер. Қажетті қүрал-жабдықтар: үлестірмелі материалдар. Сөздік жүмысы: Билингвальді компонент: ойыншық - игрушка, рақмет - спаси- бо, благодарю, доп - мяч, қуыршақ - кукла.
Күтілетін нәтиже: біледі: ойытаъщтар: доп, магиина, цуыршац сөздерінің аударма- сын біледі; игереді: үлестірмелі материалдармен жұмыс жасай отырып, тап- сырманы түсініп, дұрыс орындайды; меңгереді: ойыншықтардың қазақша атауын м № 3 технологиялық карта Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Балабақша. Мақсаты: Балаларға балабақша туралы түсінік беру. Балабацьиа, топ, үстел, орындыц сөздерін дұрыс айту, қойылған сұраққа жауап беруге үйрету. Балабақшасын мақтан ете білуге тәрбиелеу. Қолданылатын көрнекі құралдар: суретті сөздіктер, өз топтары- на арналып жасалған слайд. Қажетті құрал-жабдықтар: интерактивтік тақта, үлестірмелі ма- териалдар. Сөздік жұмысы: Билингвальді компонент: балабақша - детский сад, топ - группа,
Күтілетін нәтиже: біледі:: топтағы заттардың қазақша атауын атайды; игереді: қойылған сұраққа жауап беруге дағдыланады; меңгереді: балабақша және топтарын қазақ тілінде атайды. № 4 технологиялық карта Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Отбасы. Мақсаты: Жаңа отбасы, әке, ана сөздерін үйрету арқылы сөздік қорларын толықтыру. Қысқаша сұрақтарға жауап бергізу арқылы ауызекі сөйлеуге жаттықтыру. Отбасына деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу. Қолданылатын көрнекі қүралдар: суретті сөздіктер, отбасымен түскен суреттер, фото альбом. Қажетті қүрал-жабдықтар: үлестірмелі материалдар. Сөздік жүмысы: Билингвальді компонент: отбасы - семья, ана - мама, әке - папа.
Күтілетін нәтиже: біледі:: отбасы мүшелерінің қазақша аталуын біледі; игереді: үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсету керектігін өмірде қолдана білуді; меңгереді: сурет бойынша отбасы мүшелерін - эке, ана, баланы ажыратып, оларды атайды. № 5 технологиялық карта Білім беру саласы: Қатынас. ¥йымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Қазақ тілі. Тақырыбы: Күз. Мақсаты: Балаларға күз туралы түсінік беру. Күз, жацбыр, алма, жапырац сөздерін дұрыс айтуға үйрету. Табиғатқа деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу. Қолданылатын көрнекі қүралдар: жемістер мен көкөністер, суретті сөздіктер. Қажетті қүрал-жабдықтар: үлестірмелі материалдар. Алдын ала орындалатын жүмыстар: балалармен серуен кезінде күз мезгілінің ерекшеліктерін бақылау. Сөздік жүмысы: Билингвальді компонент: күз - осень, жаңбыр - дождь, алма -яблоко, жапырақ - лист.
Күтілетін нәтиже: біледі: күз, жаңбыр, алма, жапырац сөздерінің аудармасын біледі; игереді: ұжым болып, ұйымшылдықпен жұмыс жасауды үйренеді; меңгереді: күз мезгілінің ерекшелігін біліп, соларды 1-2 сөзбен айта біледі. Каталог: uploads -> doc -> 052d doc -> Ғарыш әлеміне саяхат doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы» doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі 052d -> Сабақтың тақырыбы: Бала тәрбиесі бесіктен. Сабақтың мақсаты жүктеу/скачать 340,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||