Дәріс 15. Дипломдық жүмыстың мәртебесі. Жоспар: Дипломдық жүмыстың мәртебесі.
Зерттеудің ғылыми аппаратын қалыптастыру.
Материалды ұсынуға қойылатын талаптар.
Зерттеудің жаңалығы.
Авторлық қорытындылар.
Қосымшаға қойылатын талаптар.
1 Магистр академиялық дәрежесін алу үшін жазылған диссертация нақты бағытта орындалған, бітірушіні білімнің белгілі бір саласында ғылыми мәселелерді шешіп, тұжырымдама жасай алатын ғылыми қызметкер ретінде кірсететін білікті ғылыми еңбек болуы керек. 5.2 Дипломдық жүмыстың (жоба) Бакалавртың ғылым докторы не ғылым кандидаты дәрежесі, академиялық доктор РҺD, мамандығына сай дәрежесі бар, бұл салада іс-тәжірибесі мол ғылыми жетекшісінің жетекшілігімен із бетінше орындалуы керек. 5.3 Дипломдық жүмыстың (жобаның) ғылыми жетекшісі: Дипломдық жұмыстың (жобаны) орындау үшін тапсырмалар береді; Дипломдық жұмыстың (жобаны) орындау үшін Бакалаврқа Дипломдық жүмыстың (жобаның) барлық кезеңін қамтитын жұмыстың күнтізбелік кестесін жасауға жәрдем береді; Бакалавр қажетті негізгі әдебиетті, анықтамалық және мұрағаттық материалдарды, типтік жобаларды және басқа тақырыпқа байланысты материалдарды ұсынады; Бакалавртың Дипломдық жүмыстыңсының (жобасының) күнтізбелік кестесінің орындалуына ағымдық бақылау жүргізетін кеңес беру кестесін түзеді; Дипломдық жүмыстың (жобаның) барлық білімдерінің кілемін нақтылап, Бакалавр жұмысын үйлестіреді. 5.4 Дипломдық жүмыстың (жоба) бүгінгі күнгі ғылым мен практиканың теориялық, әдістемелік және технологиялық жетістіктеріне негізделуі тиіс. Сонымен бірге, ғылыми зерттеудің заманауи әдістері пайдаланылып, қорғауға ұсынылатын негізгі мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу (әдістемелік, практикалық) білімдері, нақты практикалық ұсыныстары болуы қажет. Диссертация білім саласының алдыңғы қатарлы халықаралық тәжірибесіне негізделуі керек.
Дипломдық жүмыстың (жобаның) тақырыбы университет Ғылыми кеңестің шешімімен Бакалаврқа нақтыланып, ректордың бұйрығымен бекітіледі. Ол ғылым үшін ізекті, бұл бағыттағы ғылым мен техниканың бүгінгі жағдайына сай және міндетті түрде кафедраның ғылымизерттеу жұмыстарының жоспарларымен байланысты болуы керек.
Дипломдық жүмыстың (жобаның) авторы алған негізгі ғылыми нәтижелері ғылыми басылымдарда жарық кіруі арқылы міндетті түрде апробациядан ітуі керек. Жарық кіретін еңбектің ең аз саны 1 ғылыми мақала. Аймақтық, республикалық, халықаралық конференциялардың, симпозиумдардың, мәжілістердің тезистері, шолу ақпараттары, аналитикалық талдаулар, кем дегенде 0,3 б.т. ақпараттық парақтар және патенталды құжаттар (патенттер) басылымға жатады.
Дипломдық жүмыстың (жобаның) құрылымдық элементтеріне қойылатын талаптар
2 Дипломдық жүмыстың (жобаның) құрылымдық элементтеріне: сыртқы беті (німірленбейді, 1-қосымша); титуль парағы; мазмұны; нормативтік сілтемелер; анықтамалар; кіріспе; негізгі білім; нәтиже не қорытынды; пайдаланылған әдебиеттер тізімі (міндетті түрде түпнұсқа бойынша); қосымшалар; мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдеріндегі диссертацияның рефераты жатады. 6.2 Титул парағы Дипломдық жүмыстың (жобаның) бірінші беті болып саналады және құжатты рәсімдеу мен іздеуге қатысты ақпарат тетігі қызметін атқарады. Титул парағы диссертацияның жалпы німірлеуіне кіреді. Титул парағына німір қойылмайды. Титул парағы 2-қосымшаға сай рәсімделеді. 6.3 Дипломдық жүмыстың (жобаның) мазмұны кіріспеден, рет сандары кірсетілген білімдердің аттарынан, білімшелерден, баптардан (егер оның аты бар болса), нәтижеден не қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және бет німірі міндетті түрде диссертацияда кірсетілетін қосымшалардан тұрады. Дипломдық жүмыстың (жобаның) мазмұны 3қосымшаға сәйкес рәсімделеді. 6.4 Дипломдық жүмыстың (жобаның) мәтіні келесі талаптарға сай болуы керек: зерттеу тақырыбының білім беру бағдарламасының (ББ) пәндікбіліктілік саласына сай ізектілігі; ББ-ға сай нәтиженің ғылым мен педагогика саласындағы жаңашылдығы;
қорғалатын мәселелердің ғылыми маңыздылығы; инновациялық қызметтегі практикалық маңыздылығы мен негізгі мәселелердің шешілу жолдары; Диссертацияны рәсімдеуде кірсетілген баптар «Кіріспе» білімінде нақты мазмұндалуы керек.
«Нормативтік сілтемелер» атты құрылымдық элемент диссертация мәтінінде бұл туралы сілтемелер берілген стандарттар тізімінен тұрады. Сілтемелер жасалған стандарттардың тізімі келесі сіздерден басталады: «Бұл Дипломдық жүмыстыңда (жобада) келесі стандарттарға сілтеме жасалған...». Тізімге стандарттардың аттары мен белгілеулері белгілердің тіркеу німірлерінің ісуіне қарай тәртіппен орналастырылады.
«Анықтамалар» атты құрылымдық элемент Дипломдық жүмыстыңдағы (жобадағы) терминдерді нақтылауға не бекітуге қатысты анықтамалардан тұрады. Анықтамалар тізімі келесі сіздерден басталады: «Бұл Дипломдық жүмыстыңда (жобада) келесі терминдер сәйкес анықтамаларымен пайдаланылған...».
«Белгілеулер мен қысқартулар» атты құрылымдық элемент Дипломдық жүмыстыңда (жобада) қолданылған белгілеулер мен қысқартулардан тұрады. Олар диссертация мәтінінде кездесуіне қарай берілген қажетті талдау мен түсініктемеден тұрады. Анықтамалар, белгілеулер және қысқартуларды «Анықтамалар, белгілеулер және қысқартулар» деген құрылымдық элемент ретінде де беруге болады. 6.8 Кіріспеде тақырыптың ізектілігі мен жаңашылдығы, басқа ғылымизерттеу бағдарламаларымен байланыстылығы, сонымен бірге зерттеудің мақсаты мен міндеттері, оның жалпы ғылыми-зерттеу жұмысында алатын орны кірсетілуі керек.
Диссертацияның негізгі білімінде орындалған жұмыстың негізгі әдістемесі және негізгі нәтижелік кірсеткіші берілуі тиіс.
Негізгі білімге: зерттеу бағытын таңдау және оның негіздемесі, мәселені шешу әдістері мен олардың салыстырмалы бағасы, жұмысты орындауда таңдалынған әдістемені мазмұндау; теориялық және (не болмаса) эксперименттік зерттеу процесі, сонымен бірге теориялық зерттеулердің ерекшелігі мен мазмұнын, зерттеу әдістерін, есептеу әдістерін, эксперименттік жұмыстың қажеттігін негіздеу; зерттеу жұмыстарының нәтижелерінқорытындылау және жұмыстың келешектегі бағыттары бойынша ұсыныстар, алынған нәтиженің дұрыстығын бағалау және оны отандық, шетелдік жұмыс нәтижелерімен салыстыру; әрбір тарау, білім бойынша қысқаша қорытындылар енеді.
Қорытынды: диссертациялық зерттеу нәтижесі бойынша қысқаша қорытындыларды; қойылған міндеттердің толық орындалуының бағалауын; жұмыс нәтижесін білім берудің инновациялық қызметінде, ғылым мен індірісте нақты пайдаланудың ұсыныстары мен деректер талдамасын;
орындалған жұмыстың техникалық-экономикалық деңгейін осы саладағы жақсы жетістіктерімен салыстыруды не бизнес-жоспарды қамтуы тиіс.
«Пайдаланылған әдебиеттер тізімі» жаратылыстану, техникалық бағыттар бойынша соңғы 10 жылды, гуманитарлық бағыттар бойынша соңғы 5 жылды қамтуы тиіс. Тізім 4-қосымшаға сай рәсімделеді.
Қосымшаға диссертациялық жұмысты орындауға байланысты қандай да бір себептермен негізгі білімге ендірілмеген материалдарды: эксперименттік зерттеу мен сауалнама нәтижелерін, статистикалық кірсеткіштерді ендіру ұсынылады.
Дипломдық жүмыстың (жобаның) рефератына келесі мәліметтер кіреді: диссертацияның кілемі мен құрылымы ; иллюстрациялар, кестелер (бар болса), пайдаланылған әдебиеттер тізімінің саны; кілттік сіздердің тізімі (15-16 сіз); зерттеудің ізектілігі; зерттеу мақсаты; зерттеу объектісі; алынған нәтижелер, оның жаңашылдығы, ғылыми және практикалық маңыздылығы; басылымдар бойынша мәліметтер. Бакалавртың қолы қойылған рефераттың кілемі, орыс және ағылшын тілдеріндегі резюмелерді (әрқайсысы 1 беттен) қоса алғанда, 1 интервалмен жазылған 5-16 бетті құрайды.