Джером Сеймур Брунер (р. 01.10.1915, Нью-Йорк) - Американдық психолог, когнитивтік психологияның жетекші өкілдерінің бірі. Гарвард (1952-1972) және Оксфорд (1972-1980) университеттерінің, Нью-Йорктегі әлеуметтік зерттеулердің жаңа мектебінің (1980 жылдан) профессоры. Гарвард университетінің когнитивтік процестерді зерттеу орталығының директоры (1961-1972). Брунер еңбектері танымдық белсенділікті, атап айтқанда қабылдау мен ойлауды, психикалық даму мәселелерін, оқытудың психологиялық негіздерін дамытуға арналған. Брунер эксперименталды түрде адамның қабылдауы оның құндылықтар жүйесіне байланысты екенін көрсетті, ол оларға сәйкес деректерді таңдауды анықтайды (әлеуметтік қабылдау теориясы).
Жас балалардың психологиясын зерттеді; Л.С.Выготскийдің ықпалымен когнитивті процестерді әлеуметтік контексте қарастырды. Ж.Пиаже концепциясына сүйене отырып, ол психикалық дамуды кезеңдердің иерархиясы ретінде зерттеді, алайда ол оларды белгілі бір жастың атрибуты деп санамай, ойлауды дамытудағы оқытудың жетекші рөлін мойындады. Әртүрлі әлеуметтік-этникалық топтардың өкілдері арасындағы танымдық процестерді зерттеуде ол психикалық әрекетті қалыптастыруға педагогикалық әсер етудің нақты мүмкіндіктерін көрсетті. Брунердің ойынша, оқытуды ұйымдастырудың ең бастысы – баланың танымдық даму кезеңін анықтау.
Ол сөйлеудің дамуын адамдар практикалық мәселелерді шешу үшін тілді пайдаланады деген гипотеза негізінде зерттеді. Ол тілді үйрену оның грамматикалық құрылымын меңгеруден емес, өз қалауын анық білдіруге және сөздің көмегімен практикалық мақсатқа жетуге ұмтылудан тұрады деп есептеді.
Брунер АҚШ-та білім беру жүйесін реформалауды дайындауға белсене қатысты. АҚШ Ұлттық ғылым академиясының ғылыми-зерттеу тобының жетекшісі ретінде жаратылыстану және нақты ғылымдарды оқыту әдістемесін жетілдірумен айналысты. Брунердің осы жұмысқа арналған «Білім беру процесі» (1960) кітабы көптеген елдердің білім беру жүйесіне үлкен әсер етті және 19 тілге, соның ішінде орыс тіліне (1962) аударылды. Онда, атап айтқанда, Брунер: «Оқытудың дұрыс формасы табылса, кез келген жаста кез келген адамға кез келген ғылымның негіздерін үйретуге болады» дейді.
Ол оқытудағы білім құрылымының рөлін зерттеді (оқыту тек фактілерді игеріп қана қоймай, пән құрылымындағы негізгі қатынастарды түсінуді қажет етеді), баланың оқуға дайындығын мақсатты түрде қалыптастыруға бейім деп санады. және баланы мәдениетке белсенді түрде енгізу ретінде спиральды (бірте-бірте күрделенетін) оқыту бағдарламасы идеясын әзірледі. Брунердің пікірінше, оқыту – бұл баланың әлеуметтік сипаттағы және белгілі бір мәдени-тарихи контекстпен шартталған өзінің «мәдени тәжірибесін» жасау процесі. Брунердің бірқатар педагогикалық идеялары оның жетекшілігімен әзірленген «Адам» пәнаралық мектеп курсында жүзеге асады.