Әдебиеттік оқу. 4-сынып. Тақырыбы: Бата. Мақсаты



Дата28.01.2018
өлшемі55,62 Kb.
#34777
Әдебиеттік оқу . 4-сынып .

Тақырыбы: Бата.

Мақсаты:

а) білімділік:Бата туралы әңгімелеп бере отырып ,батаның түрлерін, батаның қасиетін ұғындыру.

ә) дамытушылық: ойлау,сөйлеу қабілетін шыңдау, белсенділігі мен қызығушылығын арттыру.

б) тәрбиелік: еңбекқорлыққа,батаны өмірде қолдана білуге, бата беріп үйренуге баулу,имандылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.


Түрі: аралас сабақ.
Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену, ой қозғау, топтастыру,өзін-өзі бағалау т.б.
Көрнекілігі: слайд,постер,суреттер, кестелер,бейнежазба
Пәнаралық байланыс:қазақ тілі,дүниетану,бейнелеу.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.

Қызығушылықты ояту. 1 мин

Психологиялық ахуал. Тренинг (оқу-ң көңіл күйін тексеру)
*-жақсы (қолдарын көтеріп, шапалақтайды)
*- көңіл күйлері көтеріңкі (бір-бірін құшақтайды)
*- орташа (отыра қалады)
*- тамаша «қол алысады)
*- өте жақсы (бас бармағын көрсетеді)
ІІІ. Қызығушылығын ояту.

Ұранымыз: Жаңа ғасыр ұланымыз, жақсы оқу ұранымыз!

Алтын ережені еске түсіру

Оқу шаттығы: (оқулықтың кез - келген бетіндегі мәтінді 2 минуттық ызыңдап оқу.)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1-2 мин

Бала көбелек туралы мультфильм сценарии құрастырып жазу немесе сурет топтамасын сал.

-Бала Көбелек бейнесі арқылы жазушы қандай ой айтпақ?

- «Өмір бойы аспанда қалықтап жүріп, жерге әсте түспес едім» деген сертінде тұра алды ма?

- Бала Көбелек нені аңғара алмады?

- Көбелекке қандай мақал айтар едіңдер?


ІІІ. Миға шабуыл. Жұмбақ 2 минут

Бесік Асық Тұсау кесу

Сәбиге сәнді үй

Әжеге ән мен күй. (Бесік)

Кез-келген жыл мезгілінде ойнауға болатын табиғи зат. (Асық)

Сәби қаз-қаз баса бастағанда жасалатын ғұрып. (Тұсау кесу)

Мол болсын деп тіленетін түс. (Ақ)

-«Бата»дегенді қалай түсінесіңдер?

Бата не үшін беріледі?

Батаны кімдер береді?

Бата туралы білетінімізді ортаға салып көрейік.

Махмут Қашқаридың қанатты сөзіне назар аудару.

Бата түрлерімен бірге танысайық. Мұғалім түсіндірмесі: Бата. 5 минут



  • Бата қазақ халық ауыз әдебиетінің қандай түріне жатады?

«Бата – арабтың «фатеке» деген сөзінің қазақша айтылу түрі», – дейді. Яғни, бата – фатекенің мағынасы: алғыс айту, ақ ниет, ақ тілек білдіру. Бата – ұлтымыз үшін теңдесі жоқ асыл сөз. Ал сөз – бүкіл адамзат тарихындағы құдіретті күш. Халық ақ батадан рухани қуат алады, ол жақсылыққа жол ашады деп сенеді. Сондықтан да қазақтар ежелден-ақ қадірлі қариялардан, атақты батыр, билерден, шашасына шаң жұқпайтын шешендер мен арқалы ақындардан бата алуға құштар болған.

Батаның негізі үш түрі бар:

Ақ бата;

Теріс бата;

Серттесу (Баталасу);

Ақ бата – шын жүректен шыққан ізгі тілек, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан

өсиетнама, Аллаһ Таға-ладан мейірім-шапағат сұрау, қазақтың қасиетті тұмары. Ақ батаның негізгі мақсаты – ағайынның бір-біріне деген мейірім-шапағатын, сүйіспеншілігін білдіру, бірін-бірі ынтымақ-ырысқа, береке –бірлікке шақыру, үлкен-кішінің жолын ашу, келешекте жүзеге асырылатын мақсат, мүдделерді белгілеу.

Теріс бата – қарғыстың қатты, жазаның өте ауыр түрі. Мұндай батаны әке-шешесі сенімін ақтамай, үлкен ұятқа қалдырып, әулетін, ата-тегін масқаралаған, өздеріне қолы, тілі тиген, дінін, тілін, Отанын сатқан, жауыздық, ауыр қылмыс, кешірілмес күнә жасаған баласына қолдарын теріс жайып тұрып бата берген.

Серттесу батасы (Баталасу) – құдалықта, серт пен уәдеде, елшілікте, ел арасындағы маңызды үлкен шараларда жасалатын жол. Ол – хан, ақсақалдар, билер алдында, аруақ орнында да жасалып, қол алысылып орындалатын ғұрып. Оны бұзу, яғни, «бата бұзу» – қарғыспен тең. Қазақ баталасуды – елдіктің, тектіліктің, азаматтық асиеттің белгісі деп таниды.

Іштей оқып мәтіндерді әр топ.Әр топ 3 сұрақ дайындаймыз.

Бейнежазбадан «Қыз Жібек» фильмінен үзінді, теріс батаны,ақ батаны, көрсету. 2-3 минут

ІҮ. Жаңа сабақ:


  • Ал, балалар бүгінгі сабақта қандай батамен танысатынымызды білгілерің келе ме?

Мәтінмен жұмыс. 5 минут

  1. Мәнерлеп оқимын.

  2. Түсініксіз сөздерді түртіп алу.

  3. Сөздік жұмысы.(Дәптерге жазу)

Шөптің басын сындырмау – түк істемей жату.

Пұл- табыс, ақша

Қауқар – күш,

Пенде - жан, адам

Өңі – түр-тұрпаты


  1. Мәтінді бөліктерге бөлу, ат қою. (Дәптерге)

Сергіту жаттығуын жасату. 2 минут

Ү.Оқулықпен жұмыс.

Әр топ 1 бөлігін дауыстап оқу. 2 минут
3.Ой қозғау.

Кестемен жұмыс: 3 мин






Анасына

Әкесіне

Балаға

Авторға

Оқиғадағы мәселеге байланысты сұрағым













Өлеңде ұнаған сөздер














Тапсырма: 6 минут

І топ ---Бата сөзіне ассосиация құру

ІІ топ--- Өз ойынан бата құрау

ІІІ топ-------көрініс көрсету.(дастархан басындағы бата)

Әр топты қалған 3топ бағалайды.
ҮІ. Сабақты бекіту. 3 минут

- Суға, отқа тасталған ақша мен үшінші рет отқа тасталмақшы болған ақшаның айырмашылығын бала қалай бағалады?

- Оқиға кейіпкерлерінің әрекеттеріне баға бер.

- Егер сен баланың әкесінің орнында болсаң, Мәселені қалай шешер едің?

ҮІІ. Кері байланыс (рефлексия) 1 минут

Ертегі – өлеңнің негізгі ойына сай мақал-мәтел жаз.
ҮІІ. Үйге тапсырма: 1 минут

1. Мәнерлеп, түсініп оқу, әңгімелеу.

2. Өзіңе ұнаған бата жаттау.

ҮІІІ.Қорытындылау. 1 минут

Бата тыңдау.(бейнежазба)



IX. Бағалау. 5 минут

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет