детезаврация, жинақ ақшаны айналысқа шығару
Орысша
детезаврация
Ағылшынша
dehoarding
Түрікше
detezavrasia (детезаврасиа)
Қытайша
扣除,流通
储蓄 (kòuchú), (liútōng chúxù)
Термин
детектив фильм (өнер) (1971-1981)
Анықтамасы
шығармаларында қылмыстық әрекеттер мен олардың
тергелуін көрсететін кинематограф жанры
Қолданыстағы
баламалары
детектив фильм, детективті фильм
Орысша
детективный фильм
Ағылшынша
detective film
Түрікше
dedektif film (дедектив филм)
Қытайша
侦探片(zhēntàn piàn)
Термин
дефиниция (лингв.) (1971-1981)
Анықтамасы
белгілі бір атаумен белгіленген нысандардың немесе
құбылыстардың маңызды және ерекше белгілерін сипаттау
арқылы атаудың мазмұнын (мағынасын) ашу
Қолданыстағы
баламалары
дефиниция, анықтама
Орысша
дефиниция
Ағылшынша
definition
Түрікше
tanımı (танымы)
373
Қытайша
定义 (dìngyì)
Термин
дефис, сызықша (лингв.) (1971-1981)
Анықтамасы
орыс және көптеген басқа жазбалардағы әріптік емес
орфографиялық таңба
Қолданыстағы
баламалары
дефис, сызықша
Орысша
дефис
Ағылшынша
hyphen
Түрікше
kısa çizgi (кыса чизги)
Қытайша
连字符(liánzìfú), 短划(duǎnhuà)
Термин
дефицит, тапшылық (экон.) (1971-1981)
Анықтамасы
бір нәрсенің жетіспеушілігін, жетімсіздікті білдіретін
термин
Қолданыстағы
баламалары
дефицит, тапшылық
Орысша
дефицит
Ағылшынша
deficiency
Түрікше
açığı (ачыыы)
Қытайша
亏空(kuīkong), 赤字(chìzì)
Термин
дефляция (экон.) (2006, 2015)
Анықтамасы
тауарлар мен қызмет көрсетулерге бағалардың жалпы
деңгейінің төмендеуі, инфляцияға кері үдеріс
Қолданыстағы
баламалары
дефляция
Орысша
дефляция
Ағылшынша
deflation
Түрікше
deflasyon (дефласйон)
Қытайша
通
货紧缩 (tōnghuò jǐnsuō)
Термин
диалог (лингв.) (1971-1981)
Анықтамасы
екі немесе одан да көп адамдар арасында ауызша немесе
жазбаша қатынас алмасудың (ескертулер, сұрақтар мен
жауаптар) түрі
Қолданыстағы
баламалары
диалог, сұхбат, сөйлесу
Орысша
диалог
Ағылшынша
dialogue
Түрікше
diyalog (диалог)
Қытайша
对话 (duìhuà)
Термин
диалогия (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
трилогия, тетралогия және т.б. бойынша өзара сюжет,
қатысушылар ортақтығымен байланысты екі прозалық
немесе драмалық шығармалардың қосылуы
Қолданыстағы
диалогия
374
баламалары
Орысша
диалогия
Ағылшынша
dialogy
Түрікше
diyalogya(диалогиа)
Қытайша
对话 (duìhuà)
Термин
диверсия (саяс.) (2016)
Анықтамасы
мемлекеттің экономикалық және қорғаныс қауіпсіздігіне
қарсы қылмыс
Қолданыстағы
баламалары
диверсия, қаскүнемдік
Орысша
диверсия
Ағылшынша
sabotage
Түрікше
sabotaj (саботаж)
Қытайша
破坏 (pòhuài)
Термин
дидактикалық әдебиет (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
ғылыми, философиялық, моральдық, діни идеяларды және
уағыз, ғибрат ойларды білдіретін шығармалар
Қолданыстағы
баламалары
дидактикалық әдебиет
Орысша
дидактическая литература
Ағылшынша
didactic literature
Түрікше
didaktik edebiyat (дидактик едебииат)
Қытайша
教学文献 (jiàoxué wénxiàn)
Термин
дидактикалық поэзия (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
үгіт-насихаттық, өсиет сарын - сипатында түзілген,
поэзиялық жанрда жазылған шығармалар
Қолданыстағы
баламалары
дидактикалық поэзия
Орысша
дидактическая поэзия
Ағылшынша
didactic poetry
Түрікше
didaktik şiir (дидактик шиир)
Қытайша
教
诲诗 (jiàohuì shī)
Термин
дизайнер (өнер) (2014)
Анықтамасы
әртүрлі
салаларда
көркем-техникалық
қызметпен
айналысатын адам
Қолданыстағы
баламалары
дизайнер, дизайншы
Орысша
дизайнер
Ағылшынша
designer
Түрікше
tasarımcı (тасарымджы)
Қытайша
设计师 (shèjì shī)
Термин
диктант (пед.) (1971-1981)
Анықтамасы
білімді нығайту және тестілеу бойынша жазбаша
жұмыстардың түрі, оқушылардың тіл үйрену дағдыларын
375
қалыптастыру
Қолданыстағы
баламалары
диктант
Орысша
диктант
Ағылшынша
dictation
Түрікше
dikte etme (дикте етме)
Қытайша
听写 (tīngxiě)
Термин
диктат (саяс.) (2016)
Анықтамасы
мықты тараптың белгілі бір келісімдерді жасасу кезінде
саяси және экономикалық қатынаста неғұрлым әлсіз басқа
тарапқа өз шартын күштеп таңу саясаты
Қолданыстағы
баламалары
диктат,артықшылық,үстемдік,өктемдік
Орысша
диктат
Ағылшынша
dictate
Түрікше
dikte (дикте)
Қытайша
强制 (qiángzhì)
Термин
диктатор (саяс.) (2016)
Анықтамасы
айырықша саяси жағдайларда мемлекетті басқаруда шексіз
билікті пайдаланатын адам
Қолданыстағы
баламалары
диктатор,үстемшіл, өктем
Орысша
диктатор
Ағылшынша
dictator
Түрікше
diktatör (диктатөр)
Қытайша
独裁者 (dúcái zhě)
Термин
диктатура (саяс.) (2016)
Анықтамасы
барлық мемлекеттік толық билік басында не бір адам
(диктатор), немесе билік етуші адамдар тобы (партия, одақ,
тап және т.б.) тұрған бір ғана саяси позицияға тиесілі
мемлекеттік билікті жүзеге асыру нысаны
Қолданыстағы
баламалары
диктатура
Орысша
диктатура
Ағылшынша
dictatorship
Түрікше
diktatörlük (диктатөрлүк)
Қытайша
独裁 (dúcái)
Термин
диктор (өнер) (1971-1981)
Анықтамасы
микрофоннан ақпараттық, саяси, көркем, жарнамалық
материалдарды тікелей эфирде және магниттік жазбада
оқитын адам
Қолданыстағы
баламалары
диктор
Орысша
диктор
Ағылшынша
speaker
376
Түрікше
spiker (спикер)
Қытайша
广播员 (guǎngbò yuán), 播音员 (bòyīn yuán)
Термин
дикторлық мәтін (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
диктор оқитын мәтін.
Қолданыстағы
баламалары
дикторлық мәтін, диктор мәтіні, дикторлық текст,
диктор тексті
Орысша
дикторский текст
Ағылшынша
text of announcer
Түрікше
Seslendirmemetini (сеслендирме метини)
Қытайша
记叙文 (jìxùwén)
Термин
дикция (өнер.) (1971-1981)
Анықтамасы
айқын, ерекше сөйлеу
Қолданыстағы
баламалары
дикция, мақам
Орысша
дикция
Ағылшынша
diction
Түрікше
diksiyon (диксион)
Қытайша
口音 (kǒuyīn), 语音 (yǔyín), 发音 (fāyīn)
Термин
дилемма (*) (2016)
Анықтамасы
бір-бірінен ерекешеленетін, үшінші нәрсенің болуына
рұқсат етілмейтін, екі қарама-қарсы ережелері бар
пікірталас тудыратын дәлел
Қолданыстағы
баламалары
дилемма
Орысша
дилемма
Ағылшынша
dilemma
Түрікше
ikilem (икилем)
Қытайша
进退两难 (jìntuìliǎngnán)
Термин
дилер (экон.) (2016)
Анықтамасы
өзінің атынан және өз қаражаты есебінен бағалы
қағаздармен операция жасауды жүзеге асыратын бағалы
қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы
Қолданыстағы
баламалары
дилер
Орысша
дилер
Ағылшынша
dealer
Түрікше
satıcı (сатыджы)
Қытайша
零售商 (língshòu shāng)
Термин
дилерлік кредит (экон.) (2006)
Анықтамасы
банк дилердің өзінің клиентіне комиссия немесе
консигнация шарттары негізінде берген несиесін
дисконтымен қоса сатып алатын қаржы келісімі
Қолданыстағы
дилерлік кредит, дилерлік несие
377
баламалары
Орысша
дилерский кредит
Ағылшынша
dealer credit
Түрікше
bayi kredi (байикреди)
Қытайша
经销商贷款 (jīngxiāo shāng dàikuǎn)
Термин
дилетантизм (пед.) (1971-1981)
Анықтамасы
белгілі бір өнермен, ғылыммен, қолөнермен және т.б.
олардың пайдалылығы мен маңызды мақсаттары үшін
емес, бос уақытында әуесқой ретінде ғана айналысу
Қолданыстағы
баламалары
дилетантизм
Орысша
дилетантизм
Ағылшынша
dilettantism
Түрікше
amatörlük (аматөрлүк)
Қытайша
不求甚解的态度 (bùqiú shèn jiě-de tàidu), 不认真钻研的态度
(bù rènzhēn zuānyán-de tàidu)
Термин
дилогия (әдеб.) (1971-1981)
Анықтамасы
бір автордың ниетімен сюжетінің бірлігімен байланысқан
екі туындысы
Қолданыстағы
баламалары
дилогия
Орысша
дилогия
Ағылшынша
dilogy
Түрікше
film serisi (филм сериси)
Қытайша
二部曲 (er bù qǔ)
Термин
диплом (ісқағаз.) (1971-1981)
Анықтамасы
бастапқы кәсіптік (арнайы), орта кәсіптік немесе жоғары
оқу орнын аяқтағандығы және тиісті біліктілікті беру
туралы ресми құжат
Қолданыстағы
баламалары
диплом
Орысша
диплом
Ағылшынша
diploma
Түрікше
diploma (диплома)
Қытайша
毕业]证书 (bìyè]zhèngshū)
Термин
дипломант (ісқағаз.) (1971-1981)
Анықтамасы
І, ІІ, ІІІ дәрежедегі дипломмен марапатталған конкурстың,
фестивальдің, көрменің қатысушысы немесе байқауға
ұсынылған жұмыстың жоғары сапасы мен табысты
жұмысы үшін айықша үлгідегі диплом алған адам
Қолданыстағы
баламалары
дипломант
Орысша
дипломант
Ағылшынша
diplomant
Түрікше
diploma sahibi (диплома )
378
Қытайша
奖状获得者 (jiǎngzhuàng huòdézhe)
Термин
дипломатия (саяс.) (2016)
Анықтамасы
мемлекет
басшысының,
үкіметтің
және
арнайы
органдардың мемлекеттің сыртқы саясатының мақсаттары
мен міндеттерін жүзеге асыру бойынша, сондай-ақ шет
елдердің мүдделерін қорғау бойынша сыртқы қарым-
қатынастардағы қызметі
Қолданыстағы
баламалары
дипломатия
Орысша
дипломатия
Ағылшынша
diplomacy
Түрікше
diplomasi (дипломаси)
Қытайша
外交 (wàijiāo)
Термин
дипломатия тілі (лингв.) (2016)
Анықтамасы
қызметтік және халықаралық саясат тілі
Қолданыстағы
баламалары
дипломатия тілі, дипломатиялық сөз
Орысша
дипломатический язык
Ағылшынша
diplomatic language
Түрікше
diplomatik dil (дипломатик дил)
Қытайша
外交
语言 (wàijiāo yǔyán)
Термин
дипломатиялық актілер (ісқағаз.) (2016)
Анықтамасы
дипломатиялық актілер, дипломатиялық кесімдер
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық
қызмет
барысында
қолданылатын
құжаттардың ортақ атауы
Орысша
дипломатические акты
Ағылшынша
diplomatic acts
Түрікше
diplomatik eylemler (дипломатик ейлемлер)
Қытайша
外交行为 (wàijiāo xíngwéi)
Термин
дипломатиялық амалдар (саяс.) (2016)
Анықтамасы
дипломатиялық қызметтерді ұсынуға арналған құралдар
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық амалдар
Орысша
дипломатические средства
Ағылшынша
diplomatic means
Түрікше
diplomatik araçlar (дипломатик арачлар)
Қытайша
外交手段 (wàijiāo shǒuduàn)
Термин
дипломатиялық арналар (ісқағаз.) (2016)
Анықтамасы
сыртқы істер мекемелерімен ұсынылған бір мемлекеттің
(елшілік, миссия) тұрақты дипломатиялық өкілдіктері
арқылы іске асатын келіссөздер
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық арналар, дипломатия арналары
Орысша
дипломатические каналы
379
Ағылшынша
diplomatic channels
Түрікше
diplomatik kanallar (дипломатик каналлар)
Қытайша
外交渠道 (wàijiāo qúdào)
Термин
дипломатиялық аудиенция (саяс.) (2016)
Анықтамасы
монарх, президент, Рим папасы сияқты жоғары
шенділердің жеке қабылдауы
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық аудиенция, дипломатия аудиенциясы,
дипломатиялық ерекше қабылдау
Орысша
дипломатическая аудиенция
Ағылшынша
diplomatic audience
Түрікше
diplomatik izleyici (дипломатик излейиджи)
Қытайша
外交
观众 (wàijiāo guānzhòng)
Термин
дипломатиялық байланыс (саяс.) (2016)
Анықтамасы
елдегі саясат пен оқиғалар туралы объективті және толық
ақпарат алуға және өз әріптестеріне қызығушылық
тудыратын тақырыптар туралы дұрыс хабардар ету
мақсатында жергілікті саяси және қоғамдық топтардың
өкілдерімен іскери қарым-қатынасы
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық байланыс, дипломатиялық контакт
Орысша
дипломатический контакт
Ағылшынша
diplomatic contact
Түрікше
diplomatik iletişim (дипломатик илетишим)
Қытайша
外交接触 (wàijiāo jiēchù)
Термин
дипломатиялық белсенділік (саяс.) (2016)
Анықтамасы
елдер арасындағы сауда-экономикалық қатынастарды
дамытуға, мәселелерді бейбіт жолмен шешуге, келіссөздер
жүргізуге бағытталған дипломатиялық институттардың
белсенді әрекеттері
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық белсенділік
Орысша
дипломатическая активность
Ағылшынша
diplomatic activity
Түрікше
diplomatik faaliyet (дипломатик фаалиет)
Қытайша
外交活
动 (wàijiāo huódòng)
Термин
дипломатиялық вализа (ісқағаз.) (2016)
Анықтамасы
консулдық курьердің пошта қапшығы, дорбасы, пакеті,
конверті
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық вализа, дипломатия вализасы
Орысша
дипломатическая вализа
Ағылшынша
diplomatic valise
Түрікше
diplomatik çanta (дипломатик чанта)
Қытайша
外交
邮袋 (wàijiāo yóudài)
380
Термин
дипломатиялық виза (ісқағаз.) (2016)
Анықтамасы
шетелдік дипломатиялық өкілдіктердің дипломатиялық
агенттеріне, шетелдік консулдық мекемелердің консулдық
лауазымды адамдарына, ҚР жұмыс істеу үшін жіберілетін
ҚР аккредиттелген халықаралық ұйымдардың немесе
олардың өкілдіктерінің қызметкерлеріне берілетін құжат
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық виза, дипломатиялық рұқсатнама
Орысша
дипломатическая виза
Ағылшынша
diplomatic visa
Түрікше
diplomatik vize (дипломатик визе)
Қытайша
外交
签证 (wàijiāo qiānzhèng)
Термин
дипломатиялық дәреже (заң) (2013)
Анықтамасы
сыртқы істер ведомствосы мен шетелдегі дипломатиялық
өкілдіктердің қызметкерлер құрамына берілетін ерекше
қызметтік дәреже
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық дәреже
Орысша
дипломатический ранг
Ағылшынша
diplomatic rank
Түрікше
diplomatik rütbe (дипломатик рүтбе)
Қытайша
外交
级 (wàijiāo jí)
Термин
дипломатиялық дәстүр (саяс.) (2016)
Анықтамасы
халықаралық
дауларды
бейбіт
жолмен
шешу,
дипломатиялық
этикет
талаптарына
сәйкес
дипломатиялық құжаттарды ресімдеу, дипломатиялық
тактика
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық дәстүр
Орысша
дипломатическая традиция
Ағылшынша
diplomatic tradition
Түрікше
diplomatik gelenek (дипломатик геленек)
Қытайша
外交
传统 (wàijiāo chuántǒng)
Термин
дипломатиялық дереккөз (саяс.) (2016)
Анықтамасы
белгілі бір ақпаратты растайтын немесе жоққа шығаратын
дипломатиялық дереккөз
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық дереккөз
Орысша
дипломатический источник
Ағылшынша
diplomatic source
Түрікше
diplomatik kaynak (дипломатик кайнак)
Қытайша
外交来源 (wàijiāo láiyuán)
Термин
дипломатиялық дерекнама (саяс.) (2016)
Анықтамасы
белгілі бір тұлғаға қатысты дипломатиялық істі қарауға
қажетті құжаттар жинағы
381
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық дерекнама
Орысша
дипломатическое досье
Ағылшынша
diplomatic dossier
Түрікше
diplomatik belge (дипломатик белге)
Қытайша
外交档案 (wàijiāo dǎng'àn)
Термин
дипломатиялық иммунитет (саяс.) (2016)
Анықтамасы
шетелдік дипломатиялық өкілдіктерге, басшыларына және
қызметкерлеріне олардың келген еліндегі берілетін ерекше
құқықтар мен жеңілдіктер
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық иммунитет
Орысша
дипломатический иммунитет
Ағылшынша
diplomatic immunity
Түрікше
diplomatik dokunulmazlık (дипломатик докунулмазлык)
Қытайша
外交豁免
权 (wàijiāo huòmiǎn quán)
Термин
дипломатиялық корпус (саяс.) (2016)
Анықтамасы
1)
берілген мемлекетте аккредиттелген
шетел
дипломатиялық өкілдіктері басшыларының жиынтығы; 2)
дипломатиялық өкілдіктердің барлық дипломатиялық
қызметкерлері және олардың отбасыларының мүшелері
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық корпус
Орысша
дипломатический корпус
Ағылшынша
diplomatic corps
Түрікше
diplomatik birlik (дипломатик бирлик)
Қытайша
外交使
团 (wàijiāo shǐ tuán)
Термин
дипломатиялық курьер (ісқағаз.) (1971-1981)
Анықтамасы
сыртқы істер министрлігінің дипломатиялық поштаны
жеткізетін қызметкері
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық курьер, дипломатиялық шабарман
Орысша
дипломатический курьер
Ағылшынша
diplomatic courier
Түрікше
diplomatik kurye (дипломатик )
Қытайша
外交信使 (wàijiāo xìnshǐ)
Термин
дипломатиялық күш-жігер (саяс.) (2016)
Анықтамасы
дипломаттың қажетті мақсатқа жету үшін жүзеге асыратын
физикалық, ақыл-ой және т.б. қызметі
Қолданыстағы
баламалары
дипломатиялық күш-жігер
Орысша
дипломатические усилия
Ағылшынша
diplomatic efforts
Түрікше
diplomatik çabaları (дипломатик чабалары)
382
Қытайша
外交努力 (wàijiāo nǔlì)
Термин
дипломатиялық қабылдау (саяс.) (2016)
Анықтамасы
үкімет, сыртқы істер департаменттері,
дипломатиялық өкілдер мен дипломаттардың сыртқы
саяси қызметінің формасы
Қолданыстағы
баламалары
Достарыңызбен бөлісу: |