Экологиялық білім қазіргі таңда жалпы білімнің бір бөлігі



жүктеу/скачать 464,5 Kb.
бет11/32
Дата06.01.2022
өлшемі464,5 Kb.
#110124
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   32
Байланысты:
балау диплом

химия ғылымының экологиялық аспектілері арқылы химиялық-экологиялық ұғым мен көзқарасты қалыптастыру;

  • химиялық-экологиялық ұғымдарды басқа жаратылыстану ғылымдарының жүйесімен ұштастыру;

  • химиялық-экологиялық ұғымдарды қалыптастыру кезінде жергілікті өлкелік материалдарды пайдалану;

    Химиялық-экологиялық білім берудің атқаратын басты қызметі –

    ғылым мен техниканың әсерінен және табиғатта болып жатқан құбылыстардың нәтижесінде пайда болған заттардың тірі организмге тигізер зиянды әсерін оқытып үйрету, сол зиянды болдырмау жолдарын іздеу, тиіп жатқан залалдан құтылу жолдарын табу, жалпы алғанда салауатты өмір сүруге бет бұрғызу.

    Экологиялық білім беру мен тәрбиелеу бағдарлмасы бойыша оқушыларға практикалық жұмыстар өткізбей жоғары тиімділік туралы айту қиын болар еді. Ал көптеген оқушылар мен суденттердің практикакалық жұмыстар өткізуде дайындықтарының жеткіліксізекенін ескерсек сонымен қатар мектеп жүйесінде сабақ көлемінде және сабақтан тыс уақытта немесе қосымша білім беру жүйесінде болсын экологиялық практикумды қызметтің шын мәніндегі интегралдануы деуге болады.

    Оқу үрдісінде экологиялық бағытталған практикумның түрлі бағыттары таңдалуы мүмкін, оны тіпті мониторинг элементтерімен де ұштастыруға болады. Мысалы, биологиялық-экологиялық, геоэкологиялық, химиялық-экологиялық және экологиялық саяхаттар және тағы басқалары таңдалып алынған бағытқа сай экологиялық бағалаушы көрсеткіштер мен қажетті құрал-жабдықтар дайвндалады. Химиялық-экологиялық бағыииағы білім беру үрдісінде ортаның химиялық параметрлерібасымырақ қарастырылып, оқушылар тиісті физикалық-химиялық әдістер бойынша түрлі тәжірибелер жүргізіліп, қоршаған ортакүйін анықтау арқылы белгілі бір қызмет атқарған болады.

    Жалпы білім беретін мектептің 8-11 сыныптарында арналған химия пәні оқулықтарына (Г.Е.Рудзитис, Ф.Г.Фельдман, Л.А.Цветков) экологиялық тұрғыдан талдау жасап, дәріс беру кезінде қосымша қарастыруға болатын мәселелерді жүйелеп, нақьылап келтіріп отырмын.

    Күнтізбелік жоспар.




    №

    Тақырып

    Қосымша қарастырылған экологиялық мәселелер

    1.

    1. Жай және күрделі заттар

    1. Бисофера туралы түсінік. Табиғатты ластаушы заттар.

    2. Химиялық элементтердің табиғатта таралуы және айналымы.

    3. Адам организмдегі химиялық элементтің мөлшері, атқараты қызметі.


    2.

    2. Оттегі

    1. Толық және шала жанудың әсерінен қоршаған ортаның ластануы.

    2. Адам организміндегі оттегінің жетіспеушілігі

    3.

    3. Сутегі.

    1. Сутегі – болашақта экологиялық таза жвлу энергия көзі металл гидриттері – автомобильдер үшін сутекті жанғыш отын.

    4.

    Ерітінді

    1. Ауыз суды тазарту жолдары.

    2. Суды өндірістік кәсіпорындарда тұйық тізбек бойынша апайдалану жолдары.

    3. Қазақстанның теңіз, көлдерінің және өзендерінің экологиялық жайы.


    5.

    Оксидтер. Негіздер.Тұздар. Қышқылдар.


    1. Адам организміндегі қышқыл мен тұз, олардың атқаратын қызметтері.

    2. Қышқыл жауындар, олардың келтірер зияны.

    3. Табиғи судың тұздануы мен топырақьың сор болуын жою тәсілдері.


    6.

    . Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және химиялық элементтердіңі периодтық жүйесі

    1. Адам организміне зиянын тигізетін элементтер (қорғасын, кадмий, никель және т.б.) туралы түсінік.

    2. Адам және жануарлар олрганизмінде кальцийдің стронциймен алмастырылуы.

    3. Табиғи ортаның радиоактивті ластануы.


    7.

    Бейорганикалық химия курсын қорытындылау

    1. Бейорганикалық заттардың адам өміріне тигізетін зияны, оны болдырмау жолдары

    1.


    Электролиттік диссоциация
    9- сынып
    1. Судың тұздануы мен топырақтың сор болуының қоршаған ортаға әсері.

    2. Буферлік жүйелер туралы түсінік. Су қоймаларының өз бетімен тазаруы

    3. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының нәтижесінде табиғатта болатын уытты заттарды болдырмау.


    2.

    Оттегі топшасы.

    1. Қышқыл жауынның пайда болуы

    2. Өсімдік пен жануарлар организміне күкірт диоксидінің әсері.

    3. Күкірт оксиді мен күкіртсутекті өндірістік залассыздандыру жоолдары.


    3.

    Металлургия

    Қазақстанның кен орындарындағы қалдық заттар. Аз қалдықты және қалдықсыз технология.

    1.


    Кіріспе


    10 – сынып.
    1. Қоршаған ортаны ластанудар қорғау жолдары.

    2.

    Қаныққан көмірсутектер.

    1. Метанның биосферадағы рөлі.

    2. Фреонның қоршаған ортаны ластауы.

    3. Циклопарафиндер


    3.

    Қанықпаған көмірсутектер

    1. Полиэтилен мен полипропиленнің табиғатты ластауы.

    4.

    Ароматты көмірсутектер

    1. Ароматты көмірсутектердің күнделікті өмірде пайдалануы..

    2. Есірткі қолданудың проблемасы.,

    5.

    Көмірсутектің табиғи көздері.

    1. Табиғи және мұнайға серік газдар. Жанудың әсерінен қоршаған ортаның ластануы




    1. Тұмшалау эффектісі, оны болдырмау жолдары

    6.

    Күрделі эфирлер

    1. Сабын өндірісіндегі қалдық заттардан құтылу жолдары.

    2. Адамның темекі шегуінің адам организміне тигізер әсері

    7.

    Көмірсулар

    Целлюлоза – қағаз жасау өндірісі, оның қоршаған ортаны ластауы.

    8.

    Синтетикалық талшықтар.

    1. Канцерогенді заттардың адам организщміне тигізер зияны.

    2. Шектеулі рауалы концентрация туралы түсінік.

    3. Тұрмыста қажетсіз болған қатты заттарды қоршаған ортаға әсер, оларда жою жолдары.


    1.


    Химиялық реакциялар
    11- сынып
    Қоршаған ортаның сапасының өзгеруі.

    2.

    Бейметалдар

    1. Металл қосылыстарының биосфераны ластауы. Озон қабатының тесілуі, тұмшалау эффектісі.

    2. тыңайтқыштарды дұрыс қолдаубаудың салдарынан адам организміне келер зияндар.


    3.

    Металдар.

    1. Металл қосылыстарының қоршаған ортаға келтіретін зияны.

    1.1. Негнізгі топша элементтері

    а) Ni, Na,K, Rb Cs; ә)Al BT6 Mg Ca

    1.2. Қосымша элемент топтары Zn, Ni, Cr, Fe.

    2. Өндірістік өнеркәсіптің қоршаған ортамен қарым-қатынасы

    3. Автомобиль көліктерінің қоршаған ортаны ластауы, оны болдырмау жолдары.

    Жоғарғы оқу орындарында 1-2 курс бағдарламасымен оқытылатынбейорганикалық химиямен анализдік химия курсы жоғарыда көрсетілген бағдарламаның орнын толық толтыра алмайды, себебі ол онда үзік-үзік қарастырылады. Сондықтан қосымша ұсынылған мәселелерді оқытуда арнайы әдістемелер мен әдебиеттер қажет екенін байқауға болады.

    Экологияландырылған білім тікелей өмірмен, тұрмыста кездесетін зиянын тигізу мүмкін заттармен танысу арқылы олардан құтылудың немес қаупін азайтудың жолдарын біліп, үйрене жүріп, химия пәнін терең түсініп, қызығуын арттыруға әкеледі. Оның үстіне химиялық – экологиялық проблемалар әр елді мекенде, жақын аймақтарда жиі кездесетіндіктен оны нақты бүгінгі тіршілікпен байланыстыру мүмкіндігі туады. Осының бәрі жинақталаып келе мектеп шәкірттерінің санасында туғпн табиғатты қорғау, оны ластамау, барынша аялауға жол сілтейтін тәрбиенің пәрменді құралына айналатынын көрсетеді.

    Химиялық эксперимент – химияны оқытудың тірегі. Химия сабақтарында экологиялық зерттеулер мүмкіндігін де пайдалану керек. Тағам өнідеріндегі, әсіресе көкеністердің құрамындағы нитраттарды анықтау немесе судың құрамын атмосфералық ауаның құрамын анықтап, қорытынды шығарту, оқушылардың химиялық білік дағдысын, икемділігін шыңдаумен қатар, химиялың тұрмыстағы пайда-зиянын ажырата білуге баулиды.

    Химиялық экспериментті экологияландыру екі бағытта жүргізу керек: аналитикалық әдістерді пайдаланып, қоршаған ортаны зерттеу, химиялық реакциялар кезінде түзілетін қалдықтарды өңдеу (заттарды залалсыздандыру). Осы мүмкіндіктерді пайдаланып, тірі және өлі табиғаттың арасында байланыс, қоршаған ортадағы адамдардың әрекеттері тіршілік ортасын химиялық ластанудан қорғау әдістері таныстырылады.




      1. жүктеу/скачать 464,5 Kb.

        Достарыңызбен бөлісу:
    • 1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   32



    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз
        Басты бет