«Экономика және кәсіпкерлік негіздері» пәнінен дәріс жинағы
жүктеу/скачать 0,6 Mb.
|
ЭК-лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- Тікелей инвестиция
- 8 Тақырып Фирма және кәсіпкерлік теориясы. Кәсіпорынның (фирманың) шығындары мен табыстары.
| Нақты инвестиция – материалдық активтерге қаржы жұмсау;
Қаржылық инвестиция – құнды қағаздарға қаржы жұмсау. Инвестициялар мына төмендегі белгілерге байланысты бөлінеді. Құрылымы бойынша: а) Жалпы инвестициялар – жаңа (немесе ауыстыруға) негізгі капиталға жұмсалған капитал мөлшері. б) Таза инвестициялар – ауыстырылған негізгі капиталдан аммортизация құнын шегергеннен кейінгі жұмсалған капитал. Инвестициялау нышандары бойынша: а) Кәсіпорынның негізгі қорына жұмсалатын инвестициялар – ғимарат құрылыстары, ірі көлемді құрылыстар, құрал-жабдықтар үшін; б) Тұрғын үй құрлысына инвестициялар. в) Сақтық қор инвестициялары. Субьектілер бойынша – мемлекеттік жекеменшік және сыртқы кәсіпкерлік инвестициялардың екі түрі болады: а) Тікелей инвестиция – тікелей өндірістік кәсіпорындарды инвестициялау; б) Портфельдік инвестициялар – пайда табу үшін инвесторлардың кәсіпорындардан акция, облигация және басқа құнды қағаздарды сатып алу үшін жұмсалған инвестициялары. Қорытынды Осы бөлімді қорытындылай келсек, кәсіпорынның шеңберлі айналымымен толық таныстырылды, кәсіпорындағы негізгі және айналмалы қорлардың қалыптасуы қарастырылды. Дәрісте негізгі және айнымалы капитал (қор), негізгі капиталдың табиғи және моральдық құнсыздануы, амортизация, кәсіпорынның айнымалы қорлары, инвестициялар ұғымдары кеңінен ашылып қарастырылды, яғни дәріс өз мақсатына жетті. Дәріс – нақты жағдайларды талқылау №8 Тақырып Фирма және кәсіпкерлік теориясы. Кәсіпорынның (фирманың) шығындары мен табыстары. Дәріс 8. 1. Фирманың мәні. Фирманың мақсаты мен қызметтері. Фирманың жіктелуі мен оның экономикадағы рөлі. 2. Фирманың шығындарының жіктелуі және құрылымы. 3.Кәсіпкерліктің мәні. Кәсіпкерлік қызметтің түрлері. Бухгалтерлік және экономикалық шығындар Нарықтық экономиканың негізгі экономикалық буыны кәсіпорын (фирма) болып табылады. Фирма дегеніміз- бұл пайда табу мақсатымен өндіріс факторларын қолданып шаруашылықта еркіндік алған экономикалық субъект.Мемлекеттік үлеске қатысы бар кәсіпорындар белгіленді. Өмір сүре алуы үшін фирма сату көлемін көбейтіп, өсуі қажет. Ол үшін оған өндірістік қуатын көбейтіп, инвестицияны жүзеге асыруы керек. Фирманың өсуінің екі жолын бөліп көрсетеді. Өсудің бірінші жолына фирманың ішкі өсуін, капитал мен өндірісін шоғырландыруды сипаттауға болады. Фирманың ішкі өсуіне қызмет ететіндер: фирманың өз ресурстарды, бірінші кезекте табыстың бөлінбеген бөлшегі және кейбір жағдайда өтелімдік қор; банктерден және басқа да кредиттік қаржылық институттардан алынған қарыздық қаржы; бағалы қағаздарды қосымша көптен шығарудан алынған қаржы. Фирманың өсуінің екінші тәсілі өндіріс пен капиталдың қосылуы мен жұтылуының нәтижесінде орталықтандырылуына байланысты. Екі компанияның бірігуі туралы басшылықтың екі жақты келісімшарты қосылғанын білдіреді. Қосылудың әдеттегі тетіктері- біріккен корпорациялардың акцияларын жаңа акциялардың бір үлгесіне айырбастау болып табылады. Ал, жұтып қою бір фирма екіншісін сатып алғанда болады. Қосылудың (жұтылудың) бірнеше түрлері болады: Жиектік бірігу бір текті өнімдер шығаратын және кейбір технологиялық үдерістің біртекті сатысын жүзеге асыратын, фирмалардың қосылуы кезінде байқалады; Тік бірігу кейбір бір технологиялық үдерісті бір кезенде жүзеге асыратын фирмалардың қосылуы кезінде өтеді; Фирмалардың бірігу нәтижесінде конгломерат пайда болады, олардың технологиялық үдерісі бір- бірімен байланысты емес. Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің дамуы ҚР заңдарымен реттелетін кәсіпкерлікті дамытпай Қазақстанның экономикасын реформалау мүмкін емес. Қазақстан республикасындағы кәсіпкерліктің қалыптасуы мен даму негізін қалау 1992 жылдан бастап бірқатар заңдар мен актілерге енгізілген: «Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы» (1992ж.), «Шағын кәсіпкерліктің даму белсенділігін және мемлекеттің қолдауын күшейту шаралары туралы» (1997ж.) «Жеке кәсіпкерлік туралы» (1997ж.), «2001-2002ж.ж. бағытталған мемлекеттің шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамыту бағдарламасы». Бұл заңдар азаматтардың және заңды тұлғалардың кәсіпкерлікті жүзеге асырудағы кәсіпкерлік қызметінің еркіндігін қамтамасыз ететін негізгі құқықтық, экономикалық және әлеуметтік жағдай мен кепілдікті анықтайды. Ресей мен басқа да бұрынғы социалистік елдерде Қазақстандағы кәсіпкерлік қызметі сол елдердің дәстүрлі нарықтық экономикасы тәрізді эволюциялық жолмен емес, орталықтық жоспарлау жүйесін қирату арқылы экономикалық революция нәтижесінде жүзеге асады. Сондықтан ҚР-дағы кәсіпкерлік қызмет, әсіресе, алғашқы он жылдықтағы әміршіл экономикалық жүйесінің нарықтыққа қарай өзгеріске ұшырауы көптеген қиындықтар мен қарама- қайшылықтарға байланысты болды: Кәсіпкерліктің заңдық базасы тым баяу және көбінесе жүйесіз қалыптасты. Жеке автономияның қағидасы елеулі шектелді, өйткені шаруашылық қызметтеріне, келісімшарттарға және бірлестіктерге бұрынғы КСРО республикаларының экономикалық құрылымы ондаған жылдар бойы монополия ретінде құрылғандықтан, тек еркін шешіммен тоқталып тастауға болмайтын, шаруашылық ұйымдастурыдың дәстүрлі әміршілік экономикалық монополиясы қарсы тұрды. Тауарлық- ақшалай айырбас қаржылық- кредиттік қатынастарының жетілмеуінен қатты қиындатылды (қолма- қол ақшаға айналдыру, проблемасы, төленбейтін төлемдер кризисі және т.б.), сондай- ақ, инфляцияның жоғары қарқыны. Меншікті мемлекет тарапынан шығару және жекешелендіру елде кәсіпкерліктің әр түрлі мен нысандарының пайда болуына ықпал етті. ҚРның Азаматтық кодексінде толық серіктестік нысанындағы шаруашылық серіктестігі, коммандиттік серіктестік, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, акционерлік қоғам, өндірістік кооператив тәрізді кәсіпкерлік нысандары айқындалған. Республикада ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңында негізі салынған жеке кәсіпкерліктің дамуы кең тарады. Шағын бизнесті дамытуға ерекше қолдау көрсетілуде. Тауар өндірісінде өндіріс факторларын (еңбек, жер, капитал, кәсіпкерлік қабілет) сатып алуға шығатын шығындарды талдау қажеттілігі туындайды. Шығындардың құрылымы: жүктеу/скачать 0,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|