Алаңдық сүзгілер. Төменгі жиіліктік сүзгілер (ТЖС) мен жоғары жиіліктік сүзгілерді (ЖЖС) каскадты қосу арқылы мен аралығында жиіліктегі сигналды өткізетін сүзгі жүйесін алуға болады. 23-суретте алаңдық сүзгінің Т- және П-тәрізді сұлбалары көрсетілген. Суреттен параллель контурдың сұлбаның көлденең тармағына орналасатындығын көруге болады.
Өнбойлық тармақтың кедергісі: көлденең тармақтың өткізғіштігі:
Бір жиілікте болу үшін болу керек. Онда . Бұл жағдайда
. Бұл жиілікте өнбойлық тармақта кернеу резонансы ( ) , көлделең тармақта токтар резонансы ( ) болады.
Өткізу облысында
Егер А=1 болса, онда. b=+π.
Егер болса
онда
немесе мұндағы
, . Мұндағы мен - шекаралық жиіліктер.
, бұдан болғанда тең, немесе ,
болғанда тең, немесе .
24-суретте алаңдықі сүзгінің өшу коэффициенті -ның және фаза коэффициенті -нің өзгеріс сипаты бейнеленген. Сүзгінің өшу облысы 0-ден дейін және -ден аралығында жатады. Сипаттамалық кедергісі өткізу облысында активті , ал өшу облысы реактивті сипатта болады.
Алаңдық сүзгіні есептеу үшін мына параметрлер беріледі:
Табамыз:
Бөгеттік сүзгілер.Олар 0- ден дейінгі және ден дейінгі жиіліктегі сигналдарды өткізеді.
25-суретте бөгеттік сүзгілердің П- және Т- тәрізді сұлбалары көрсетілген. Параллель контур өнбойлық тармаққа орналасады.
Шекаралық жиіліктерді төменде көрсетілген формулалар арқылы табуға болады:
2 6-суретте бөгеттік сүзгінің өшу коэффициенті -ның және фазалық коэффициент -нің өзгеріс сипаты бейнеленген. Сүзгінің өшу облысы мен аралығында жатады. Сипаттамалық кедергі өткізу облысында активті , ал өшу облысы реактивті сипатта болады.
Параметрлерін есептеу кажет формулары:
мұндағы
M-типті сүзгілер. Өшу сызығының тіктігін ұлғайту үшін, белгілі бір жиіліктегі өшудің берілген мәнін жету үшін және өткізу облысында сипаттамалық кедергінің жиілікке тәуелділігін аз болу үшін k-сүзгілерге каскадты түрде қосылатын M-типті сүзгілер қолданылады.
Жоғарыда қарастырылған сүзгілер k-типті сүзгілерге жатады, өткені өнбойлық тармақтың кедергісінің көлденең тармақтың өткізгіштігіне қатынасы жиілікке тәуелді емес тұрқты сан болады.
. - тұрақты сан.
Ал М-типті сүзгілер үшін бұл қатынас жиілікке тәуелді болады. Егер К-типті сүзгі берілсе (27-сурет), онда оның сұлбасына тізбектелген буын қосу арқылы (28-сурет) немесе параллель буын қосу арқылы (29-сурет) М-типті сүзгі алуға болады.
Тізбектелген буыны бар М-типті сүзгінің элементтері К-типті сүзгінің элементтерімен өзара мынадай қатынаста болады:
Параллель буыны бар сүзгі үшін:
K және М – типті сүзгілердің өзіндік резонанстық жиіліктері бірдей.Сондықтан олардың өткізу облысындағы жиіліктік сипаттамалары бірдей. Ал өшу облысында М-типті сүзгінің өшу сипаты өзгеше болады.
Егер М=1 болса, онда М-типті сүзгі К-типті сүзгіге айналады. М мәні азайған сайын өшу коэффициентінің мәні тезірек өседі, ал өшу қисығы тігірек болды және шың байқалады(30-сурет) .
М-типті төменгі жиіліктік сүзгінің сипаттамалық кедергсінің жиілікке тәуелділігі мынадай сипатта болады.
Тізбектелген буыны бар сүзгінің Zст М мәніне тәуелді емес, ал Zсп тәуелді. Параллель буыны бар сүзгінің Zст М мәніне тәуелді, ал Zсп тәуелді емес.
Зерттеулер Zс өткізу облысындағы мәні М =0,6...0,62 болғанда тұрақты деуге болады. Бұл М-типті сүзгінің жүктеменің кедергісімен келісімді болуы өте жоғары екендігін көрсетеді.
Өшу коэффициентінің тиімді мәндерін алу үшін және сипаттамалық кедергінің жиілікке тәуелділігін азайту мақсатында К-типтімен М-типті сүзгілердің каскадты қосылу сұлбасын қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: |