Әлиxан Бөкейxанов Шарипов Алжан 1866-1937


Әлекеңнің данышпандығы сол - саяси қайраткер өзінің маңына топтасқан адамдар үшін жауап береді. Әлекең Алаш идеясының жолында құрбан болған, жапа шеккен азаматтардың бәріне де шамасы келгенше көмектес



бет4/5
Дата08.10.2024
өлшемі5,02 Mb.
#205889
1   2   3   4   5

Әлекеңнің данышпандығы сол - саяси қайраткер өзінің маңына топтасқан адамдар үшін жауап береді. Әлекең Алаш идеясының жолында құрбан болған, жапа шеккен азаматтардың бәріне де шамасы келгенше көмектескен.

  • Әлекеңнің данышпандығы сол - саяси қайраткер өзінің маңына топтасқан адамдар үшін жауап береді. Әлекең Алаш идеясының жолында құрбан болған, жапа шеккен азаматтардың бәріне де шамасы келгенше көмектескен.
  • 1909-ншы жылы Петербордан Абайдың тұңғыш кітабын шығарған Бөкейханов болатын және «Қазақ» газетін шығару идеясы да Әлекеңдікі. Әрине, Ахмет Байтұрсыновтың еңбегі орасан зор.

Бөкейханов ешуақытта ұлттық идеядан табан аударып, кеткен емес. Бір ғана мысал келтірейін. 1932-нші жылы екінші толқын Алаш зиялыларының үстінен сот болған. Сол тұста сот Алматыдағы Голощекинге телеграмма салады: «Біз мыналарды «Бутыркада» ұстап отырмыз. Бұларға қоятын айып жоқ. Қайтарамыз», дегенде Голощекин: «Ешуақытта қайтаруға болмайды. Егер сендер Алаштықтарды «Бутыркадан» босатып жіберсеңдер, қазақтың алдында қарабет боламыз», дейді. Сөйтіп, оларды соттап, Воронежге бес жылға жер аударған

  • Бөкейханов ешуақытта ұлттық идеядан табан аударып, кеткен емес. Бір ғана мысал келтірейін. 1932-нші жылы екінші толқын Алаш зиялыларының үстінен сот болған. Сол тұста сот Алматыдағы Голощекинге телеграмма салады: «Біз мыналарды «Бутыркада» ұстап отырмыз. Бұларға қоятын айып жоқ. Қайтарамыз», дегенде Голощекин: «Ешуақытта қайтаруға болмайды. Егер сендер Алаштықтарды «Бутыркадан» босатып жіберсеңдер, қазақтың алдында қарабет боламыз», дейді. Сөйтіп, оларды соттап, Воронежге бес жылға жер аударған

Бізде көп жағдайда қазақты момақан халық деп қабылдайды. Ал, шын мәнінде, ХХ-ншы ғасырды алсақ, патшалық және советтік билік кезеңінде қазақ халқы оның саяси басқарушы һәм шығармашылық тобы, элитасы ылғи тотаритарлық жүйеге қарсы шығып отырған. Бірде ашық, бірде жабық бірақ үзіліссіз қарсылық танытқан. Соның ішіне интеллектуалдық қарсылық бізде өте күшті болған. 1917-нші жылдан бастап, 1991нші жылы Тәуелсіздік алғанға дейін өктем жүйеге интеллектуалды қарсылық бір сәтке де тоқтамаған. Оны басқарушы саяси элита көрсетіп отырған. Ал, ол әлсіреген уақытта күрестің жолын халықтың өзі нұсқап, қарулы көтерілістер жасаған. Өкінішке қарай, халықтың осындай қарсылығы біздің тарихымызда көрсетілмей келе жатыр.

  • Бізде көп жағдайда қазақты момақан халық деп қабылдайды. Ал, шын мәнінде, ХХ-ншы ғасырды алсақ, патшалық және советтік билік кезеңінде қазақ халқы оның саяси басқарушы һәм шығармашылық тобы, элитасы ылғи тотаритарлық жүйеге қарсы шығып отырған. Бірде ашық, бірде жабық бірақ үзіліссіз қарсылық танытқан. Соның ішіне интеллектуалдық қарсылық бізде өте күшті болған. 1917-нші жылдан бастап, 1991нші жылы Тәуелсіздік алғанға дейін өктем жүйеге интеллектуалды қарсылық бір сәтке де тоқтамаған. Оны басқарушы саяси элита көрсетіп отырған. Ал, ол әлсіреген уақытта күрестің жолын халықтың өзі нұсқап, қарулы көтерілістер жасаған. Өкінішке қарай, халықтың осындай қарсылығы біздің тарихымызда көрсетілмей келе жатыр.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет