тiршiлiк қажеттiлiктердiң орындалмауынан қанағаттанбау кейпiне түсiретiн жағымсыз сезiмдер
Орындалып жатқан адам қажеттiлiктерiнiң деңгейiне орай сезiмдер
қарапайым
күрделі
қарапайым
ашу
уайым
қызғаныш
күрделі
моральдік
Эстетикалық
отан
сүйгіштік
Жоғары деңгейдегі сезімдер
Жоғары деңгейдегі сезімдер тек адамға ғана тән:
Ақыл-ой сезiмi адамның таным əрекетiмен байланысты. Сезiмнiң бұл түрi -балалардың оқып бiлiм алуға, ересектердiң өз қызметiне, шығармашылық пен өнерге деген көңiл-күй қатынасы. Адамның шындықты тануға деген ақыл-ой сезiмi ең алдыментаңданудан басталады.
Эстетикалық сезiм - объектив шындықты бейнелеп, оның əсемдiгi мен сұлулығын, жарасымдылығы мен сенiм-дiлiгiн қабылдап, оған əсерленудегi көңiл-күй. Əсемдiктiқабылдап, оған сүйсiну, лəззаттанып, рухани күшiн арттыру сезiмi - адамның өмiр тiршiлiгiнде бiртiндеп қалыптасатын жағдай. Əсемдiктi қабылдау туа пайда болмайды.
Адамгершiлiк-моральдық сезiмдер қоғам талабына орай адамның өз мiнезiнiң
лайық не лайық еместiгiн сезiнген көңiл-күйiн бiлдiредi. Адамгершiлiк сезiмi моральдық
сезiм деп те айтылады. "Мораль" - "морале" деген француз сөзi. Мағынасы -
адамгершiлiк. Адамгершiлiк сезiм қоғамның тарихи дамуына байланысты.