Емтихан өткізудің мақсаты мен міндеттері
жүктеу/скачать 0,85 Mb.
|
ҚР Президентінің Жолдауы және жаһандану жағдайындағы Қазақстанның халықаралық стратегиясы. Қазақстанның халықаралық экономикалық және қаржылық ұйымдар жұмысына араласа бастауы. Қазақстан экономикасына шетелдік инвестицияның тартылуы. Қазақстан және аумақтық және халықаралық қауіпсіздік. «ҚР Президентінің Қазақстан халқына жолдауы және Қазақстанның жаһандану жағдайындағы халықаралық стратегиясы», «Мәңгілік Ел» Концепциясы,«Қазақстандық пен бірлікті нығайту және дамыту тұжырымдамасы».ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ Негізгі: Қазақстан тарихы ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейін. Бес томдық. 3-5 т – Алматы, 1996,1997. 2000,2010. Қазіргі заманғы Қазақстан тарихының хрестоматиясы (1917-1939 жж.) т.1 (ред.бақарған Қ.С. Қаражан). - Алматы, 2007. Қазақстанның жаңа және қазірі заман тарихы. 2 Кітап. Лекциялар курсы. –Алматы, 2005 Қосымша: Назарбаев Н.Ә. Сындарлы он жыл. - Алматы, 2003. Қазақстан тарихы. Лекциялар курсы. (ред. Басқарған Қ.С. Қаражан), - Алматы, 2005. Назарбаев Н.Ә. Ғасырлар тоғысында. Алматы, 2003. ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы. – Алматы, 2006. Назарбаев Н.Ә. Қазақстанның әлеуметтік модернизациясы: жалпыға бірдей еңбек қоғамына қарай 20 қадам //Егемен Қазақстан. 10 шілде 2012 жыл. Қазақстан тарихы ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейін (Қазақ ССР тарихы ежелгі дүниеден). 1943 жылғы басылымның қайта басылуы. - Алматы. 2011. Омарбеков Т.О. Қазақстан тарихының XX ғасырдағы өзекті мәселелері. – Алматы. 2003. Садвокасова З.Т. Духовная экспансия царизма в Казахстане в области образования и религи (II половина XIX – начало XX веков) – Алматы, 2005. Присоединение Казахстана и Средней Азии к России (XVIII – XX вв.) Документы. Автор-составитель Н.Е.Бекмаханова. –Москва, 2008. 10. Васильев Д.В. Россия и Казахская степь: административная политика и статус окраины. XVIII – первая половина XIX века. М.: Российская политическая энциклопедия, 2014.- 471 с. 11. Васильев Д.В. Форпост империи. Административная политика России в Центральной Азии. Середина XIX века.-М.: Издательство ИБП, 2015.- 303 стр.12.Қазіргі Қазақстан тарихы: хрестоматия / құраст. Т.С.Қаленова, А.Т.Серубаева, Ж.С.Абдраманов; Б.Ғ.Аяғанның ред.- Алматы: Раритет, 2010 .- 560б.13. Қазіргі Қазақстан тарихы (2010-2011 жж.). Т.2: хрестоматия / құраст. Б.Ғ.Аяған, А.Н.Қашқымбаев, А.Т.Серубаева. - Алматы: Раритет, 2011.- 480б. ҚАЗАҚСТАН ТАРИХНАМАСЫ ЖӘНЕ ДЕРЕКТАНУЫ Қазақстан тарихының тарихнамасы және деректану мәні, мақсаты және міндеттері. Теориялық және методологиялық негіздері, ғылымда алатын орны. Деректану пәнінің мақсаты - деректің табиғатын белгілі бір уақыттағы әлеуметтік жағдайда пайда болған, сол жағдайды бейнелейтін және өзі жасаған субъект туралы мәлімет беретін тарихи таным құралы ретінде зерттеу. Пәннің мідеттері: деректерді іздеп табу, таңдау және сыни талдай білу қабілетін қалыптастыру; тарихи зерттеудің өкілетті тарихи-ақпараттық негізін жасау; деректерді талдау барысында білім жүйесін қалыптастыру және оны іс жүзінде пайдалана білу мүмкшдігін игеру; Қазақстан тарихының деректерімен және олардың ерекшеліктерімен таныстыру. Тарихнама пәнін оқытудың мақсаты - студенттерді тарих ғылымы мен білмі саласында тарихнаманың проблемалық білімін, мәселелері мен жетістіктерін қоғамда, білім салаларында, ғылыми зерттеулерде пайдалана білуді үйрету, пәннің ғылыми әдістерін меңгеру. Курсты оқытудың міндеттері: тарихи ой өрісінің қалыптасуы және ежелдегі тарихи сипаттаудың қалыптасуын, антикалық әлем және ежелгі дәуір ортағасырлық, жаңа заман және тәуелсіз Қазақстан тарихының тарихнамасымен танысу; Қазақстан тарихнамасын негізгі кезеңдері бойынша қарастыру; баклаврдың бойында оқып-үйреніп отырған түйіткілдерге қатысты сыни көзкарас, креативті ойлау қабілетін қалыптастыру; зерттеу жұмыстарында тарихнамалық талдау әдістерін тиімді пайдалануды, зерттеп отырған мәселе бойынша өзінің жеке бағдарын айқындауға үйрету болып табылады. Тарихнаманың және деректанудың тарих пәндері жүйесінде, тарихи зерттеулер құрылымында алатын орны мен маңызы. Пәннің іргелі кәсіптендіру пән ретінде қалыптасу кезеңдері. Қазақстан тарихнамасы және деректануының теориялық және методологиялық негіздері.
Тайпалар конфедерациялары және мемлекеттік құрылымдар туралы тарихнамалық танымдар (б.з.дейінгі V ғ.-ХІ ғ). Ежелгі және ортағасырлық Қазақстан тарихындағы тарихи танымның негіздері Тарихи жазудынң тәсілдері мен түрлері - күнделікті мифтік білім, діни көзқарас - провиденциализм. Қазақстан тарихы бойынша ежелгі тарихнама. Ерте көшпелілер дәуірі туралы антикалық және парсы шығармалары. Қытай тарихнамасы Қазақстан халықтары туралы (б.зд. II ғ. - б.з. VІІІ ғ.). Қазіргі Қазақстан ғылымы үшін үндіарийлер мәселелері. Үндіарийлердің шығу тегі туралы теорияларға шолу. Қазақстан тарихының түркі кезеңдегі тарихнамасы.
ХІІІ-ХVІІ ғғ. Зерттеулердің Қазақстан тарихы үшін мәні. Тарихи зерттеулердің тақырыптары. Ішкі монғолдық қатынастары мен Шыңғыс ханның Орталық Азия және Қазақстанды жаулап алу жөніндегі зерттеушілердің көзқарастары. Ортағасырлық авторлардың тарихи көқарастарының ерекшеліктері мен сипаты. Қазақстан тарихының ХІІІ-ХVІІ ғғ. тарихнамалық ерекшеліктері Монғол кезеңі туралы жазба деректер. ХІІІ-ХVІІ ғасырлардағы мемлекеттік құрылымдар жайындағы мұсылман деректері. Мұсылмандық тарихнамалық дәстүр. ХІІІ ғ. Моңғол империясы және Алтын Орда тарихы бойынша Еуропа зерттеушілері. ХV-ХVІІ ғ. Қазақстан тарихы бойынша зерттеулер. Орыс мұрағат материалдары. Саяхатшылардың жазбалары мен елшілердің есептері. Ауызша тарих айту дәстурі. ХVІІІ-ХІХ ғасырлардағы тарихи бөлім ХVІІІ ғасырдағы орыс тарихи ойының Қазақстан тарихын зерттеудегі теориялық- әдістемелік мәселелері. Провиденциализмнің рационализммен ауысуы. Саясаттың идеологиялық қалыптары - еуроцентризм, шовинизм, қазақ халқын тарихи зерттеудегі бұрмалаушылық, Қазақстанды зерттеудің отаршылдық мақсаты. Қазақстандық тақырыптың тарих ғылымының ерекше саласына айналуы, орыс шығыстануының қалыптасуы. Қазақ даласын зерттеу бойынша алғашқы ресейлік экспедициялар Г.Ф Миллердің, И.К.Кирилловтың еңбектері. В.Н.Татищев және қазақ халқының этногенез мәселесі Қазақ халқын оқып- үйренудегі П.И.Рычковтың қызметі. Қазақстанның Ресейге қосылу мәселесі. ІІ-ші Академиялық экспедицияның ғылыми-зерттеу еңбектері. XIX гғасырдағы тарихи ойдың дамуы Қазақ халқының қалыптасуы туралы орыс зерттеушілерінің еңбектері. Қазақтардың этногенезі мәселелерін зерттеу. Жер аударылған декабристердің Қазақстанды зерттеулері. Ресейдің әскери тарихшылары: С.Б. Броневский, М.И.Веньюков. Ресейдің Орталық Азияны жаулап алуы тарихының 53 ағымдары. М. Красовский, Г.Ф. Гене және басқалар. Қазақтардың өмірі туралы мәліметтердің жиналуы. А.И.Левшиннің қазақтардың тарихы бойынша еңбектері А.И.Левшиннің қазақтардың тарихы бойынша еңбектері. Орыс географиялық қоғамының қызметтік Статистикалық комитеттер. Орынбор ғылыми мұрағаттық комиссиясы. Жаратылыстану, антропология және этнография әуесқойларының Мәскеу қоғамының Түркістан бөлімі. Археология Әуесқойларының Түркістан үйірмесі. Қазақстан тарих ғылымының XIX ғ. ІІ жартысы мен XX ғ. басында дамуы. Қазақ ұлт зиялыларының кернеют екшдершщ тарихи кезкарастары. Кеңестік Қазақстан тарихнамасы Қазақ ұлт зиялыларының 1917 жылғы қазан төңкерісінің мәні мен мазмұны туралы еңбектері. Қазақстанда ғылыми-тарихи орталықтар мен мекемелердің пайда болуы. XX ғасырдың 20-30 жылдарындағы Түркістанның тарихи тағдыры туралы тарихи көзқарастары. «Қырғыз өлкесін зерттеу бойынша қоғамның» жұмысы. Тарих ғылымы үшін мамандар дайындау. Тарихи мекемелердің ұйымдастыру. Ұлт зиялыларының большевизмнің таптық бағытына көшуі. «Алаш» партиясы мен «Алашорда» үкіметінің рөлі мен қызметінің бұрмаланған еңбектердің пайда болуы. Дәстүрлі шаруашылық бойынша еңбектердің мәні. Қазақстан тарих ғылымында көшпелілерді жаппай ұжымдастыру негізінде жаппай отырықшыландыру туралы большевиктік тұжырымдаманың бекуі. Қазақстан тарих ғылымы сталинизмнің консервациясы жылдарында (1940- 1950-жылдардың ортасы). XX ғ. 50- жылдардың II - жартысы 1990 жылдардың бас кезіндегі Қазақстан тарихнамасы. Тәуелсіз Қазақстан тарихнамасы Қазақстан тарих ғылымындағы методологиялық ізденістер. Қазақстанда тарихи ойдың жанғыруы бойынша үрдісінің басталуы мен барысы. Қазақ мемлекеттілігінің тарихын жаңа бағыт тұрғысынан зерттеу. Саяси қуғын- сүргіннен зардап шеккен қазақ ұлт зиялылары өкілдері және мемлекет қайраткерлерінің еңбектері. Қазақстандағы жаппай ұжымдастыру және көшпелі, жартылай көшпелі қазақ ауылдарын отырықшыландыру тарихын қайта зерттеу. Саяси қуғындалған халықтарды Қазақстанға депортациялау тарихын зерттеудегі жетістіктер. Қазақ диаспорасының тарихын зерттеу мәселелері Қазақстанның шетелдік тарихнамасы. Қазақстанның әлеуметтік- демографиялық жағдайы туралы зерттеулер. Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихын зерттеу. «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында жарық көрген еңбектер және олардың маңызы. Отандық тарих және тарихнама ғылымының дамуы. Қазақстан тарихы бойынша қорытындылаушы еңбектер. Қазақстан тарихнамасы монографиялар мен оқу құралдары. Деректану теориясы. Деректанудың теориялық және әдістемелік мәселелері Тарихи деректер- өткенді танудың негізі. Тарихи деректердің анықтамасы. Деректер туралы жалпы түсінік. Зерттеушінің деректермен жұмысының кезңі. Деректану ғылымы және зерттеу нысаны. Деректану теориясы. Тарихи деректер бейнелеу теориясы тұрғысынан. Деректердегі объективтік және субъективтік туралы. Тарихи шындық пен деректің, дерек пен тарихшының диалектикалық байланыс механизмі. Тарихи дерек ұғымы ақпарат теориясы туралы білім тұрғысынан. Методологиялық концепциялар және жүйелер қатынастары: «тарихишындық» - «тарихи дерек» - «тарихи білім». Деректану және қосалқы тарихи пәндер. Тарихи деректердегі ақпараттың таусылмайтындығының объективті себептері. Деректің айқын (өзекті) және бүркемеленген (әлеуетті) ақпараты, мақсаты мен оны алудың әдістері. Тарих ғылымының деректік базасы. Тарихи деректердің классификациясы және жүйесі. Отандық және шет елдік деректанудағы тарихи деректердің классификациясы және жүйелеуі. Классификацияның алғашқыларының бірі. «Қалдық» және «мұра». Тарихи деректердің түрлері мен типтері. Тарихи деректерді сыныптаудьщ кажеттілігі мен жолдары. Тарихи деректерді типтерге және түрлерге бөлудің негізгі принциптері. Деректерді классификациялаудың критерийлері. Жазба деректердің негізгі типтері. Жазба деректерді түрлік классификациялау. Ерекше (қайталанбайтын) және көпшілік (қайталанатын) деректер және олардың деректік маңызы. Тарихи деректер эволюциясы. Деректердің түрлік өзгерістерге ұшырауының өзіндік ерекшеліктері. Деректердің дамуының негізгі үрдістері. Деректанулық талдаудың мақсаты және сатылары. Тарихи деректермен жұмыс жасау әдістемесі. Деректанулық талдаудың мақсаты. Деректермен жұмыс істеудің негізгі үш кезеңі: деректерді іздеу, табу, деректанулық талдау (сын), деректердегі алынған мәліметтерді ғылыми айналымға енгізу, оларды нақты зерттеулерде пайдалану тәсілдері. Деректердің пайда болуын сынау. Деректердің сақталу формалары және олардың деректанулық маңызы. Деректің пайда болған уақытын анықтау. Деректің пайда болған жерін анықтау. Дерек авторын немесе құрастырушысын анықтау. Тарихи деректің әлеуметтік функциясын анықтау. Деректанулық талдаудағы кешенді бағыт. Синтез - деректі зерттеудегі соңғы саты. Отан тарихының деректері Ежелгі дәуір және ортағасырлар тарихының деректері. Жалпы сипаттамасы және ерекшеліктері. Эпиграфиялық ескерткіштер. Осы дәуірдің өзге де тарихи деректерінің типтері (заттай, жазба, лингвистикалық, ауызша). Нарративті деректер. Қазақстанның ежелгі және орта ғасырлар тарихының деректерге жалпы шолу. Деректердің негізгі жарияланымдары. Классификациялау мәселелері. Қазақстанның жаңа заман тарихы бойынша деректер (XVIII г. бас кезі XX ғғ.). Іс қағаздық құжаттар. Мерзімді басылым материалдары тарихи дерек ретінде. Статистикалық деректер. Жеке тектік құжаттар. Деректердің эволюциясы. Деректердің негізгі кешені. Дерек түрлерінің сан жағынан өсуі, түрлерінің көбеюі, жаңа топтарының және типтерінің қалыптасуы. Іс қағаздық құжаттар. Іс қағаздық құжаттарды деректанулық сыннан өткізудің жалпы принциптері. Мерзімді басылымдар тарихи дерек көздері. Оларды классификациялау. Мерзімді басылымдарды талдаудың негізгі принциптері мен проблемалары. Статистикалық мәліметтер және олардың түрл ері. Демографиялық статистика және оның деректік маңызы. Статистикалық деректерді талдаудың жолдары. Жеке тектік құжаттар тарихи дерек ретінде. Олардың эволюциясы және классификациялау, талдау әдітері Хаттар, күнделіктер, естеліктер және заманхаттардың деректік ерекшеліктері. Кеңестік кезең тарихының деректері. Кеңестік кезең тарихының деректерінің ерекшеліктері. Кеңес өкіметінің заң шығарушы және атқарушы ұйымдарының актілері оларға деректанулық талдау жасаудың тәсілдері мен әдістері. Мемлекеттік мекемелер және қоғамдық ұйымдардың іс жүргізу құжаттары. Кеңестік іс жүргізу құжаттарының эволюциясы. Іс жүргізу құжаттарының классификациясы. Кеңес Одағы коммуниста партиясының, қоғамдық ұйымдардың бағдарламалық және директивалық құжаттары. Мерзімді басылым және баспа. Кеңестік советтік социалистік республикасындағы маңызды мерзімді басылымдардың сипаттамасы. 1980-1990- жылдардағы мерзімді басылымдар. 1980-жылдардың соңы - 1990-жылдардағы бейресми мерзімді басылымдар. Кеңестік кезеңде заманхаттардың дамуы және зерттелуі. Заманхаттардың түрлері және жанры. Олардың толықтығына, шынайылығына, репрезентативтігіне баға беру. Қазақстанның қазіргі заман тарихының деректері. Лингвистикалық, электронды деректер. Кино-фото-фоно құжаттар. Заманауи электронды деректер, олардың пайда болуы және сақталу ерекшелктері пайдаланудың тәсілдері. Интернет тарихи дерек ретінде. Интернет-сайттардың ерекшелктері. Кино, фото, фоно құжаттар және деректік ерекшелктері мен маңызы. Кино, фото, фоно деректерің дерек көзі ретінде зерттеу проблемалары. Қазіргі кезеңнің деректері және олардың түрлері. Заң актілері, Іс жүргізу құжаттары және т.б. ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ Негізгі: Атабаев Қ. Қазақстан тарихының деректанулық негіздері. - Алматы., 2002. Атабаев Қ. Деректанудың методикасы. Алматы, 2001. Мұхатова О.Х. Тарихнама ғылымы: теориялық методологиялық негіздері және зерттеу үлгілері. Алматы «Қазақ университеті», 2009. Омарбеков Т., Омарбеков Ш. Қазақстан тарихының және тарихнамасына ұлттық көзқарас. – А., 2002. Мұхатова О.Х. Қазақстан тарихнамасы пәнінің дәріс, семинар сабақтарын және өзіндік жұмыстарын өткізудің әдістемелік ұсынымдары. Алматы «Қазақ университеті», 2010. Ковальская С.И. Историография истории Казахстана.-Астана: Эверо, 2014.-260с. 7. Ежелгі, ортағасыр және жаңа кезеңдегі Қазақстан және іргелес елдер тарихындағы билік институтының эволюциясы - Алматы: Тарих және этнология институты, 2016.- 268, [2] б.: ил. Қосымша: Атабаев Қ. Қазақ баспасөзі Қазақстан тарихының дерек көзі. – Алматы., 2000. Бекмаханов Е. ХIX ғасырдың 20-30 жылдарындағы Қазақстан.- Алматы., 1992. Қазақстан тарихы. Бес томдық. 1-5 томдары. – Алматы., 1996-2010. Сызықова Р., Қойгелиев М. Қадырғали би Қосымұлы және оның жылнамалар жинағы. Алматы., 1991. Қозыбаев М. Ғұмырнама жанрын зерттеу мәселелері// Қазақ тарихы 1997. №4. Қазақстан тарихы бойынша парсы деректемелері. 5 томдық. - Алматы. 2005-2006 Қазақстан тарихы бойынша араб деректемелері. 3- томдық. - Алматы Қазақстан тарихы туралы монғол деректемелері. 1-т. Монғолдың құпия шежіресі. - Алматы, 2006. Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері. 1-т. Өтеміс қажы. Шыңғыс наме. – Алматы,2005. Құдайберіұлы Ш. Түрік, қырғыз қазақ һәм хандар шежіресі. - Алматы. 1991. ДҮНИЕ ЖҮЗІ ТАРИХЫ Ежелгі Египет тарихы Орғалықтандырылған жалпы египеттік мемлекеттің құрылуы және оның Ежелгі патшалық дәуіріндегі гүлденуі. Ерте патшалық кезеңі. Орта және жаңа патшалық дәуіріндегі Египет. Бірінші өтпелі кезең. Египеттіктердің гиксостармен күресі және олардың елден қуылуы. Жаңа патшалық соңындағы Египеттің құлдырауы және әлсіреуі. Б.з.д. I мыңж. Египет. Елдегі шетелдіктер билігі және саистік қайта өркендеу. Египетті ливиялықтардың басып алуы. Эфиоптар мен ассириялықтар қол астындағы Египет. Б.з.д. VII-VI ғғ. Египеттің экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени дамуыныңң негізгі процестері. Ежелгі Египет мәдениеті. Ежелгі Алдыңғы Азия тарихы. Ежелгі Месопотамия. Географиялық орта, халқы. Месопотамнядағы мемлекеттің қалыптасуы. Ежелгі Месопотамия тарихының кезеңдері. Ежелгі Месопотамия тарихының маңызды деректері және тарихнамасы. Аккад билігіндегі Месопотамия. Кутилердің басқыншылығы және Аккадтың құлдырауы. Б.з.д. II мыңж. Месопотамия. Вавнлонның күшеюі. Касситтік әулет тұсындағы Вавилон. Митания мемлекеті. Митания патшалығын ассириялықтардың талқандауы. Б.з.д. ІІ мыңжылдықтың 1-ші жартысындағы Ассирия қоғамы мен мемлекеті. Ассириялық және Жаңававилондық державалар. Жаңаассириялық кезеңдегі Ассирияның экономикалық және әскери-саяси өсуі III Тиглатпаласар реформалары және Ассирияның қайта өрлеуі. Вавилонда Ассирия билігінің орнығуы. Набонид және елді парсылардың жаулап алуы. Вавилония қоғамының құрылымы. Ежелгі Месопотамия халықтарының мәдениеті. Ежелгі Кіші Азия және Закавказье Кіші Азия: территориясы және халқы. Кіші Азияның ежелгі тарихы туралы деректер. Ежелгі Хетт мемлекетінің қалыптасуы. Хетт патшалығының Жаңахеттік кезеңдеп қайта өрлеуі. Жерорта теңізі шығыс жағалауы және Алдыңғы Азияда үстемдік ету үшін күрес. «Теңіз халықтарының» шабуылы және Хетт державасының құлауы. Хеттер экономикасы. Хетт мәдениеті. Урарту және Закавказье мемлекеттері Урарту мемлекеті - Ван патшалығының пайда болуы. Урартудың Ассириямен күрсеі. Урарту мемлекетінің құлдырауы және құлауы. Закавказьедегі Урартудан кейінгі кезең. Шығыс Жерорта теңізі жағалауындағы елдер Ежелдегі Сирия, Финикия. Палестина. Карфаюн. Б.з.д. I мыңж. Финикия мен Сирияның өркендеуі Палестина территорияеына ежелгі сирей тайпаларының басып кіруі. Б.з.д. ІІ-І мыңж. аралығында Израиль-Иудей патшалығының құрылуы. Оның екі патшалыққа: Израиль және Иудеяға бөлінуі. Пайғамбарлық қозғалыс. Шығыс Жерорта теңіз жағалауы Ассирия. Жаңа Вавилон. Парсы державаларының билігінде. Шығыс Жерорта теңізі жағалауы халықтарының материалдық мәдениет дамуындағы жетістіктері. Дін және мифология. Солтүстік Африкадағы Карфаген және басқа да финикиялық отарлар негізінің қалануы. Қолданбалы ғылымдар: агрономия, математика, астрономия, география, фортификаиняның ерекше дамуы. Ежелгі Иран мен Орта Азия Элам және Мидия - Иран территориясындағы ең ежелгі мемлекеттер. Иранның ежелгі тарихы жөніндегі деректер және тарихнама. Киелі кітаптар жинағы «Авеста». Б.з.д. ІІІ мыңж. ІІ-жарт. - б.з.д. ІІ мыңж. І-жарт. Элам. Мидия тайпалық одағы. Милияға Ассирияның шабуылы. Мидия қоғамы, мемлекеттік құрылымы және мәдениеті. Б.з.д. VI-IV ғғ. «әлемдік» Парсы державасы. Б.з.д. I мыңж. басындағы парсы тайпалары. І Дарийдің билікті басып алуы және Парсы державасының бүтіндігінің қалпына келтірілуі. Персияның діні мен мәдениеті. Мүсін өнері, рельеф, бояулы суреттер. Б.з.д. ІІІ-І мыңж. Орта Азия. Ежелгі Бактрия мемлекеті. Көшпелі сақтардың тайпалық одақтары. Орта Азиядағы Парсы үстемдігіне қарсы көтеріліс. Кушан державасы және Парфия. Грек-Бактрия патшалығының құрылуы. Парфия патшалығының пайда болуы: әлеуметтік-экономикалық және саяси құрылысы. Парфия мемлекетінің және оның мәдениетінің тарихи маңызы. Ертедегі Оңтүстік Азия Ерте дәуірдегі Оңтүстік Азияның территориясы, табиғаты мен халқы. Ең көне (Инд) өркениеті. Мохенджо-Даро және Хараппа. Ганг жазығындағы алғашқы мемлекеттер (б.з.д. II мыңж. соңы-І мыңж. бірінші жартысы). Арий мәселесі Арийлердің экономикасы және әлеуметтік қатынастары. Варналар жүйесі. Брахмандық дін. Саяси құрылымдар - Солтүстік Индияның монархиялары мен республикалары. Жалпы индиялық державаның пайда болуы мен ыдырауы (б.з.д. I мыңж. ІІ-ші жартысы). Үндістанға грек-македондықтардың басып кіруі және олармен күрес. Маурилер империясы және оның гүлденуі. Ашоқаның сыртқы, ішкі және діни саясаты. Буддизмнің таралуы. Грек-Бактрия патшалығымен қақтығыс. Жалпыиндиялық империяның әлсіреуі. Маурилер әулиетінің ауысуы. Ерте дәуірдің соңғы кезеңіндегі Оңтүстік Азия (б.з.д. I мыңж. І-ші жартысы). Кушандар тұсындағы Үндістан. Магадханың жаңадан көтерілуі және Гупттар әулиетінің билігі. Ғұн-эфталиттердің басып кіруі. Гупттар империясының ыдырауы. Ежелгі Қытай Ежелгі Қытайдың табиғат жағдайлары мен халқы. Қытайдағы ежелгі мемлекеттік құрылымдардың пайда болуы. Шань-Инь мен Чжоу. Инь дәуіріндегі экономика, қоғам және мемлекет. Чжоу тайпасы және оның иньдіктермен қарым-қатынастары. Б.з.д. VIII-Ш ғғ. ежелгі Қытай. Шығыс Чжоу кезеңі. Қытайдағы алғашқы орталықтандырылған мемлекет - Цинь империясы. Цинь патшалығының көтерілуі. Б.з.д. III ғ. аяғындағы әлеуметтік-саяси қайшылықтардың шиеленісуі және халық қозғалыстары. Б.з.д. III ғ.-б.з. III ғ. Хань империясы. Ежелгі Қытай мәдениеті. Б.з.д. II мыңж. Ежелгі Грекия Деректері мен тарихнамасы. Археологиялық мәліметтер: Эванстың қазбалары және Криттегі басқа да қазба жұмыстары. Мифология және көркем әдебиет ескерткіштер тарихи дерек ретінде. Публицистика және шешендік өнер шығармалары. Лисий, Исократ, Демосфен. Арнаулы әдебиет шығармалары: философиялық , ғылыми және экономикалық еңбектер. Б.з.д. II мыңж. Крит және Ахейлік Грекия. Грекия б.з.д. ХІ-ІХ ғғ. Гомер поэмалары Грекияның әлеуметтік-саяси және экономикалық тарихының дерегі ретінде. Б.з.д. VIII-VI ғғ. Архаикалық Грекия Ежелгі Грек полисі, оның пайда болуы мен мәні. Полистің пайда болуы: крит-микендік, гомерлік және архаикалық кезеңдер. Тирания және оның полис қалыптасуында алатын орны. Полис мәні. Полистік ұйымның түрлері: олигархия, аристократия, демократия. Афины мен Спарта полис турі ретінде. Б.з.д. VIII-VI ғғ. Пелопоннес. Спарта, Коринф, Аргос. Спарта аграрлық полистің үлгісі ретінде. Таптық-сословиелік жіктеліс. Спарта бастаған Пелопоннес одағының құрылуы. Аттикада полистің қалыптасуы. Афина қолөнер-аграрлық полис ретінде. Демостың ақсүйектермен күресі. Драконт заңдары. Солон заңдары. Писистрат пен оның ұлдарының тираниясы. Клисфеннің билікке келуі. Клисфен заңдары және афинылық құл иеленушілік демократияның қалыптасуы. Б.з.д. V-ІV ғғ. Классикалық Грекия Грек-парсы соғыстары және олардың Грекияның әлеуметтік- экономикалық, мәдени-саяси дамуына әсері. Афина демократиясы мен Спарта олигархиясы б.з.д. V ғғ. Саяси жүйе ретінде Пелопоннес соғысы. Парсылар жеңілісінен кейінгі Афины құл иеленушілік демократиясының дамуы. Эфиальт пен Перикл қайта құрулары. Перикл тұсындағы Афины демократиясы. Бірінші Афиналық теңіз одағы және оның Афины архэсына айналуы. Спартаның саяси құрылымы. Б.з.д. V ғ. Пелопоннес одағы Б.з.д. 460-430 жж. Пелопоннес одағы мен Афины архэсы арасындағы қатынастар. Соғыстың себептері мен сылтауы. Кезендері. Архидам соғысы. Дикелей соғысы. Афинаның әскери-саяси жағдайының нашарлауы. Грекия істеріне парсылардың араласуы. Афина архэсын қайта құру. Афинаның жеңілуі. Білім шарттары. Афина жеңілістерінің себептері.
Саяси құрылымы. Халық жиналысы мен ақсүйектер кеңесі Филипп ІІ (б.з.д. 359-336 жж.), оның ішкі және сыртқы саясаты. Македонияның Балқан түбегіндегі үстемдігі. Парсыларға қарсы жорыққа дайындық. Филиптің өлімі (болжамдар мен дәлелдер). Александр жаулап алулары. Б.з.д. IV г. Парсы империясы. Грекия мен Македонияның шығыс жорықтарына әскери-саяси дайындығы. Парсыларды жаулап алу және ұлы империяның құрылуы. Александрдың оны біріктіру мақсатында жүзеге асырған экономикалық және әлеуметтік-саяси шаралары. Оның жаулап алуларының тарихи маңызы. Александр мұрагерлері (диадохтар) арасындағы күрес және жаңа (эллиндік) мемлекеттердің құрылуы. Эллиндік мемлекеттер типтері. Эллинизмнің мәні, Б.з.д. VІІІ-ІV ғғ. ежелгі грек мәдениеті. Б.з.д. VШ-Ш ғғ. Ежелгі Рим Деректері мен тарихнамасы. Ежелгі құлиеленушілік қоғам және Италиядағы мемлекеттер (б.з.д. VШ-VІ ғғ.). Рим - Италиядағы қалыптасқан мемлекеттің орталықтарының бірі. Ежелгі Римдегі патрицийлер мен плебейлер, клиенттер мен патрондар. Римдегі патшалық билік. Римнің ішкі қарама-қайшылықтары және патша Сервий Туллидің саяси-әлеуметтік реформалары. Патшалық биліктің құлауы және Рим республикасының құрылуы. Б.з.д. VІ ғ. аяғы-ІІІ ғ. бірнші жартысындағы Рим және Италия. Плебейлердің патрицийлермен күресі. Әдет-ғұрыптық заңдарының XII кесте заңдарында заңдастырылуы. Рим қоғамының әлеуметтік құрылысының өзгеруі. Б.з.д. ІV-Ш ғғ. Римнің саяси құрылымы. Римнің Италияны жаулап алуының аяқталуы. Б.з.д. V1-III ғғ. Рим мәдениеті. Б.з.д. Ш-І ғғ. Кейінгі Республика. Рим республикасының құлауы (б. з.д. 180-30 жж.). Рим мен Карфагеннің Жерорта теңізінің батысы үшін күресі. Бірінші Пуни соғысы. Римнің Карфагенмен күресінің аяқталуы. Екінші Пуни соғысы. Ганибал жорығы. Фабий Максим диктатурасы. Римнің Африкаға жорығы. 2-ші Пуни соғысының әлеуметтік-экономикалық нәтижелері үшінші Пуни соғысы – Карфагеннің талқандалуы. Рим державасы Жерорта теңізіндегі ірі құл иеленушілік қоғамның орталығы ретінде. Рим республикасы саяси жүйесінің дағдарысы. Әлеуметтік қайшылықтардың күшеюі. Римдегі Марий төңкерісі. Цинн билігі. Сулланның Италияда және б.з.д. 83-82 жж. Азаматтық соғыстар. Сулланың жеңісі және оның диктатурасының орнауы. Спартак бастаған Ұлы құлдар көтерілісі. Б.з.д. 70 ж. - 60 ж. басындағы саяси топтардың күресі. Сервилий Руллдың заң жобалары маңайындағы күрес және Каталина бүлігі. 60-жж. Цицеронның саяси қызметі. Бірінші триумвират. Цезарь консульдігі. Цезарьдың Галлиядағы соғысы. Шығыстағы Рим саясаты. Бірінші триумвираттың құлауы. Римдегі саяси анархия. Республика мекемелерінің дағдарысы. Цезарь мен Помпей арасындағы азаматтық соғыс. Цезарь диктатурасы. Цезарь өлгеннен кейінгі азамат соғыстары. Полистік жүйенің дағдарысы және рим республикасының құлауының негізгі себептері. Б.з.д. ІІІ-V ғғ. Рим мәдениеті. Империя дәуіріндегі Рим Октавиан Августтің билік құруы. Монархиялық тәртіптің ұйымдастырылуы. Августің әлеуметтік және сыртқы саясаты, оның жаулап алушылықтары және Рим мемлекетінің шекараларын кеңейтуі. Б.з.д. І-ІІ ғғ Рим империясындағы әлеуметік-экономикалық қатынастар. Рим империясының әкімшілік құрылымы. Б з. I ғ. Рим империясы. Юлий-Клавдий және Флавий әулеттерінің билігі. Августтің мұрагерлері. Нерон билігі. Сенеканың саяси бағдарламасы және оның сәтсіздіктері. Алғашқы христиандық қауымдар. Иоанның «Апокалипсисі» және оның рим билігіне көзқарасы. Саяси дағдарыс және 68-69 жж. азамат соғысы. Флавийлер әудеті Орталық биліктің нығаюы, абсолюттік билік үрдістерінің пайда болуы. Сенаттағы оппозиция. Философтардың қозғалысы. Флавийлердің құлауы. Юлий-Клавдийдің сыртқы саясаты. Мавританияның, Британияның және Фракияның т.б. территориялардың қосылуы. Парфия және Рим. Б.з. II ғ. Рим империясы. Антониндер әулеті Рим империясының «Алтын ғасыры». Антониндердің аралық және экономикалық саясаты. Колондар жөніндегі заңдар. Құлдық мәселесі және оның шешімі. Антониндердің сыртқы саясаты. Троянды жаулап алуы. Соңғы Антониндер кезінде империяда ішкі және сыртқы жағдайдың” нашарлауы. Шекараларға варварлардың тегеуріні. Абсолюттік тенденциялардың күшеюі. Антониндердің құлауы. Б.з. І-ІІ ғғ. Рим мәдениеті. Б.з. III ғ. дағдарыс. Римдік құлиеленушілік қоғам мен мемлекеттің дағдарысы. Саяси дағдарыс және 193-197 жж. азамат соғысы, Северлер әулеті. Жауынгерлік императорлар және олардың саясаты. Б.з. III ғ. варварлық шет аймақтар. Варварлардың Рим шекараларын бұзуы, олардың Рим территориясында қоныстануы және оның салдары. ІІІ ғ. Рим экономикасының дағдарысы. Қалалар мен қалалық өмірдің құлдырауы. Құлдық жүйенің дағдарысы. Рим қоғамы құрылымының күрделенуі, өтпелі кезеңнің белгілері. Әлеуметтік-экономикалық қайшылықтардың шиеленісуіне саяси тұрақсыздыұтың ықпалы. Мәдени құндылықтардың дәстүрлі жүйесінің дағдарысы. Б.з. III ғ. соңында империяның қалпына келтірілуі. Кейінгі Рим империясы. Батыс Рим Империясының құлауы. ІV ғасырдағы Рим қоғамы және мемлекет. Доминат жүйесі Диоклетианның және Максимилианның әлеуметтік-экономикалық және саяси реформалары. Сыртқы саясаты. Диаклиетиан реформаларын Константиннің аяқтауы. Константин ұрпақтары. олардың билік үшін күресі Юлианның діни және әлеуметтік саясты. Рим империясының Батыс және Шығыс (Византия) болып бөлінуі. Әскер мен мемлекеттік аппаратың варварлануы. Шіркеу ішіндегі күрес. Халықтардың Ұлы қоныс аударуы. Ғұндар мен готтар. Вестготтардың қозғалысы. Герман тайпа бірлестіктерінің Рейнде белсенділік көрсетуі. Германдықтардың Рейндегі шекараны бұзуы және Батыс Рим империясының территориясында варварлық корольдіктердің құрылуы. Ғұндардың жаулаушылығы. Империяны тұрақтандыру үшін жасалған соңғы әрекеттер. Император Майорианның реформалары және оның сәтсіздігі. Ромул Августулдың құлатылуы және Рим империясының күйреуі.
Орта ғасырлар тарихы бойынша деректер (IV - XVII ғғ.) Ортағасырлық деректер классификациясы (табиғи-географиялық, этнографиялық, заттық, көркемсуретік-бейнелеу, жазба). Ортағасырлық жазба деректер: нарративті (баяндаушы), құжаттық, заңдық. Ерте орта ғасырлар кезеңінің маңызды құжаттары (IV ғ. соңы - XI ғ. ортасы). Варварлық заңдар жинағы. Формулалар мен картулярии, капитулярии, анналдар мен хроникалар. Феодалдық қатынастардың гулдену кезеңінің деректері (XI ғ. ортасы - XV ғ. соңы). Поместьелік описьтер. Жерге байланысты описьтер. Қарапайым құқық ескерткіштері (зерцала, кутюм, фуэрос). Қала хартиялары. Цехтык статуттар. Король заңдары. Кейінгі орта ғасырлар кезеңінің негізгі деректері (XVI - XVII ғғ.). Рим империясындағы дағдарыс (б.з. III-V ғғ.) Құл иеленушілік дағдарысы. Колонат эволюциясы. Эмфитевсис. Прекарий. Патронат және коммендация. Натуралды шаруашылық. III-V ғғ. экономикалық құлдырау. III-V ғғ. Рим империясындағы қоғамдық және мемлекеттік құрылым. Доминат дәуіріндегі қаржы реформалары. Идеологиядағы дағдарыс. Империяның христиандануы. Ересьтік қозғалыстар. Багаудтар мен агонистиктер қозғалысы. Еуропалық феодализм, кейінгі антикалық қоғамдық қатынастар мен германдық, кельттік және өзге «варварлық» рулық-тайпалық қоғамның синтезі ретінде. Халықтардың Ұлы Қоныс аудару дәуіріне дейінгі ежелгі германдықтардың қоғамдық құрылымы Герман тайпаларының қоныстану территориялары. Жазба деректер, археологиялық мәліметтер, пәнаралық зерттеулер мәліметтері бойынша германдықтардың шаруашылық өмірі. Ежелгі германдықтардағы қауым. Жер өңдеу. Мал шаруашылығы. Мүліктік жіктелістің басталуы. Соғыс пен әскери істің орны. Материалдық мәдениет. Қолөнер, сауда және айырбастың дамуы. Ежелгі германдыктардың қоғамдық-саяси құрылымы. Рухани әлемі, діні және наным-сенімі. Ежелгі германдықтар тарихының шет елдік және Қазақстандық тарихнамадағы мәселелері (ХVШ-ХХ ғғ.). Батыс Рим империясының құлауы және варварлық корольдіктердің пайда болуы Халықтардың Ұлы Қоныс аударуының себептері. Герман тайпаларының жылжуы. ІV- V ғғ. Олардың қоғамдық құрылымындағы өзгерістер. Империя территориясына германдықтардың ене бастауы. «Варварлардың» 35 қысымымен Батыс Рим империясының ыдырауы және оның себептері Қара теңіздегі гот одағы. Вестгот корольдігінің пайда болуы. Вандал-Алан жэне Бургунд корольдіктерінің қалыптасуы. Батыс Рим империясының құлауы. Италиядағы остгот корольдігі және Галлиядағы франк корольдігі. Британиядағы англосакстер. Италиядағы лангобард корольдігі. Халықтардың Ұлы Қоныс аудару дәуіріне дейінгі ғұндар IV-V ғғ. Еуропадағы ғұндардың шаруашылық өмірі. Қолөнері мен сауда байланыстары. Аттила және оның уақыты. Византия территориясына жаулап алушылық жорықтар. Негізгі ұрыс алаңдары. Ғұндардың Батыс Рим территориясына басып енуі. Галлиядағы Каталаун даласындағы ұрыс. «Халықтар ұрысы» туралы тарихи деректер. Аттиланың Италияға жорығы. Аттила және Рим папасы I Лев. Аттиланың өлімі. Ғұн билеушісінің бейнесі. Ғұн империясының ыдырауы. Ортағасырлар өркениеті мен тарихындағы ғұндардың рөлі. Франк мемлекетіндегі феодализмнің дамуы Франк мемлекетінің тарихы - феодализмнің синтездік дамуының мысалы. Солтүстік Галлияға қоныстанғанға дейінгі франктер-германдықтар.
Византия (Шығыс Рим империясы) ІV-VІІ ғ. Бірінші жартысында. Византия империясынын құрылуы, территориясы, турғындардың этникалыққұ рамы. IV-VI ғғ. Византия деревнясы және аграрлық құрылымындағы ерекшелктер. Митрокомия. Қауымдастар жағдайы. Қала, қолөнер және сауда. I Юстиниан билігі. VІІ-ІХ ғғ. империяныц сыртқы саяси жағдайы. Иконға қарсы көтерілісі. XI ғ. соңындағы Батыс Еуропадағы феодалдық құрылыстың негізгі сипаты. ІХ-ХІ ғғ. Батыс Еуропа елдерінде феодалдық құрылымның орнығуы. Шаруалар. Феодалдар. Феодалдық иерархия. Инвеститура, оммаж. Феодалдардың тұрмысы мен дәстүрі. ІХ-ХІ ғғ. Франция. VШ-Х ғғ. Италия. IX ғ. мен XI ғ. басындағы Германия. XI ғ. ортасындағы Англия. VIII - XI ғ. ортасындағы Испания. Орта ғасырлық қалалардың пайда болуы мен дамуы. Ерте орта ғасырлардағы қала өмірі. Кейінгі құл иеленушілік кезіндегі қалалар және Батыс Еуропа мен Византиядағы полистер, олардың рөлі. Сауда мен қолөнер. Орта ғасырлық қалалардың пайда болуы мен дамуы. Коммуналдық қозғалыс. Крест жорықтары. Крест жорықтары кезеңіндегі Батыс пен Шығыс. Крест жорықтарының алғышарты мен сипаты. Клермон Соборы. Петр Пустынник. Бірінші крест жорығы. Шығыстағы крестшілер мемлекеті «Иерусалим Ассиздері>. Діни-рыцарлық ордендер. Екінші крест жорығы. Триполи графының іскерін талқандау, Эдессті алу. XI - XV ғғ. Франция. Орталықтандыру процесінің басталуы. Филипп II Август және Плантагенет. Альбигой соғыстары және Лангедоктың қосылуы. ХІІ ғ. мемлекеттік басқару. IX Людовик реформалары. XIV-XV ғғ. Франция. ХІV ғ. басындағы король билігінің күшеюі. IV Филипп саясаты. Король билігі мен Папа арасындағы күрес. Бас Штаттардың пайда болуы, олардың құрамы және компетенциясы. Франциядағы сословиялық монархияның басталуы, оның ерекшелктері. Жүз жылдық соғыстың себептері мен бастамасы. Карл V Валуа және оның реформалары. Жанна Д'Арк - халық батыры. XV ғ. екінші жартысындағы Францияның саяси бірлігі. XI - XV ғғ. Англия. Норман жаулап алушылығы және оның Англиядағы феодализмнің дамуына әсері «Қорқынышты сот кітабы». Англиядағы феодалдық құрылыстың ерекшелктері II Генрих реформалары: соттық және әскери. Ирландияны жаулап алу. Шотландияны жаулап алуға деген ұмтылыс. Біртұтас ағылшын халқының қалыптасуы. Еркіндіктің Ұлы Хартиясы. III Генрих. Барондар соғысы. «Оксфордтық провизиялар», «Вестминстерлік провизиялар». XIII-XIV ғғ. ағылшын парламенті және оның құрылымы. Тюдорлар династиясы. XI - XV ғғ. Германия. «Инвеститура үшін күрес». Вормсс конкордаты және оның нәтижелері Штауфендер (Гогенштауфен) тусындағы Германия. Итальяндық саясат. Қасиетті Рим империясы (Sacrum Romaum imperium). Рудольф I Габсбург. «Таза Сеньория». «Шығысты отарлау». XIV-XV ғғ. Германия. Швейцария Одағының қалыптасуы мен дамуы. Императорлар мен территориялық князьдар. IV Карл Люксембургтің «Алтын булласы». XI - XV гг. Италия. ХІ-ХШ ғғ. Папа аймағының аграрлық, әлеуметтік, саяси дамуындағы ерекшеліктер. Рим республикасы және Арнольд Брешианский. XI ғ. Оңтүстік Италияны және Сицилияны нормандардың жаулап алуы. XII ғ. Сицилия корольдығының пайда болуы. Дольчино көтерілісі. Флоренциядағы чомпи көтерілісі. Италияндық теңіз республикалары. Генуэз республикасы. Венеция республикасы. Папа аймағы. Рим Папасын «Авиньондык тұтқындау». Батыс Еуропа елдеріндегі капиталистік қатынастардың пайда болуы. Капиталиста мануфактура. Буржуазия табының қалыптасуы. Пролетариат табының қалыптасуы. Идеологияның жаңа формалары. XVI- ғғ. абсолютизм. Ұлттың пайда болуы. Еуропадағы буржуазиялық революциялардың алғашқы актілері. Ұлы географиялық ашылулар және отарлық жүйенің пайда болуы. Американың ашылуы. Үндістанға баратын теңіз жолының ашылуы. Үндістанға баратын батыс жолынын ашылуы. Кариб бассейнш испандардын отарлауы. Отарлау және католик шіркеуі. Тынық мұхит бассейніндегі географиялық ашылулар.
Швейцариядағы реформация. Еуропадағы контрреформация. XVI ғ. Швейцария одағы. Ульрих Цвингли және оның ілімі. Цюрихтегі Цвингли реформациясы. Швейцариядағы Цвингли реформациясы қарсаңындағы әлеуметтік-саяси күрес. Цюрихтгі реформацияның аяқталуы және нәтижелері Кальвиндік реформация қарсанындағы Женева. Кальвин Женевада. Кальвиндік ілім және шіркеу. Еуропадағы контрреформация, иезуиттер ордені. XVI - XVII ғғ. бірінші жартысындағы Италия. Итальян соғыстары. Италиядағы Реформация және контрреформация. Гуманизм. Қайта Өркендеу дәуірі. Әлеуметтік-саяси ой. XVI - XVII ғғ. бірінші жартысындағы Англия. Англиядағы Реформация. Ағылшын шіркеуінің сипаты. Тюдорлардынң ішкі саясаты. XVI - XVII ғғ. бірінші жартысындағы Франция. «Шпага дворяндары». «Мантия дворяндары». Абсолютизмнің қалыптасуы. I Франциск. Галликан шіркеуі. Реформация. Реформациядағы буржуазиялық бағыт. Дворяндық бағыт. Азамат соғысының төрт кезеңі және олардың сипаты. Нант эдиктісі. IV Генрих, оньщ ішкі және сыртқы саясаты. Кардинал Ришелье - бірінші министр. XVII - XVII ғғ. бірінші жартысындағы халықаралық қатынастар. Отыз жылдық соғыс. XVI ғ. халықаралық қатынастардың сипаты. Дипломатиялық қызметтің қалыптасуы. Халықаралық қақтығыстар ошақатары. Отыз жылдық соғыстың төрт кезеңі және олардың сипаты. Вестфаль бітімі. Батыс елдерінің жаңа заман тарихы (XVI-ХІХ ғғ.). Әлеуметтік-саяси жүйенің трансформациясы. Еуропалық мемлекеттіктің эволюциясы. Еуропалық Батыстың саяси синкретизмі. Саяси орталықтанудың дамуы мен оның жекелеген мемлекеттердгі ерекшелктері Абсолютизм феодализмнен капитализмге өту жағдайындағы қалыптасқан әлеуметтік күштердің арақатынасын сипаттаған әлеуметтік-саяси жүйе ретінде. Абсолютизмнің әлеуметтік тірегі. Мемлекеттік институттардың жалпы ұлттық құрылымының қалыптасуы. Н. Макиавелли, Ж. Боден, епископ Боссюэнің саяси идеологиясы - абсолютизмнің қалыптасу мәселесінің жалпы еуропалық контексть Абсолютизмнің типологиясы. «Әлсіз абсолютизм» мен капиталистік қарым-қатынастардың жедел дамыған елдердегі сословиелік- қауымдық топтары арасалмағының бұзылуы. Ерте буржуазиялық революциялардың объективті алғышарттары. Ерте отарлаудың мақсаттары, сипаты мен әдістері. Отарлаудың әлеуметтік негізі. Отарлық экспансияның еуропалық мемлекеттердің экономикалық дамуына ықпалы. Отарлық империялар. Шығыстың құлдырауы мен әлемдік үстемдіктің Батысқа өтуі XIX ғ. аяғы - XX ғ. бас. экономикалық өсу мен техникалық прогресс. Мемлекеттік-құқықтық құрылымның эволюциясы. Азия мен Африка елдерінің жаңа заман тарихы (XVI ғ. орт. - XIX ғғ.). Шығыс жағрафиялық, тарихи-мәдени, әлеуметтік-саяси, экономикалық, өркениеттік түсінік ретінде. Шығыстың негізгі аймақтары, олардың типологиясы мен сипаттамасы. Шығыс тарихының маңыздылығы. Батыс пен Шығысқа қатысты өркениеттік ұстанымның ерекшелігі. «Азиялық өндіріс тәсілі» мен «шығыс феодализмі мәселесі Голландияның Шығыстан Испания мен Португалияны шеттетуі. Ағылшын-голландиялық пен ағылшын-француз бәсекелестігі. Шығыстағы ағылшын басымдылығының орнауы. Сауда - Шығысқа отарлық енудің алғашқы кезеңінің негізгі белгісі ретінде. Азиялық мемлекеттердің сыртқы саяси балансы. Факториялар. Ост- үнділік компаниялар: құрылуы, құрылымы, тиімділі. Еуропадағы өнеркәсіпік төңкеріліс пен Батыс пен Шығыстың сауда балансының өзгеруі өндіріс нарықтары мен шикізат көздерін іздеу. Отарлауға дейінгі және отарлаудың бастапқы кезеңіндегі Оңтүстік-шығыс Азия. Осаман империясы құрамындағы араб елдері. Африка елдері. ХVI-ХVII ғғ. американ құрлығы. Жаңа заман кезеңі басындағы американ құрлығы. Солтүстік Американың ірі тайпалық одақтары. Үндістердің тұрмысы мен сенімі. Еуропалытардың енуінің басталуы. Солтүстік-шығыс Америкаға нормандықтардың жүзіп келуі. Солтүстік Америкадағы ағылшын қоныстары. Американ ұлтының қалыптасуы. Американдық қоғам мен еуропалық ағарту. Б. Франклин, Д. Уинтроптың ағарту бағыты. Пуризм. Отарлар мен метрополиялар арасындағы қарым- қатынастар. Жоғарғы билік мәселесі. Азаттық қозғалыстың артуы. «Бостандык улдары». Корреспонденттік комитеттер. С.Адамс. Саяси күштердің орналасуы. Патриоттар, лойялисттер. Қарулы күрестің басталуы. Ағылшын отарларындағы әлеуметтік пен экономикалық өмір. Отарларға құлдардың әкелінуі. Сервенттер ақ құлдар. Жер аристократиясының иеліктері. Фермерлік шаруашылықтар. Отарларды басқару. Отарлық ассамблеялар. Отарлардағы діни өмір. Солтүстік Америкадағы француз отарлары. Солтүстік Америкадағы голланд отарлары. Батыс елдерінің жаңа заман тарихы (1815-1918 жж.). Наполеонның сыртқы саясаты. Наполеон соғыстарының мақсаттары мен сипаты. 1815-1849 жж. Батыс Еуропа елдері 1848-1849 жж. еуропалық революция. XIX ғ. 50-60 жж. Викториандық Англия. Франциядағы екінші империя. Германияның бірігуі. Италияның бірігуі.. 1848-1867 жж. Австрия империясы. Австро- Венгрияның құрылуы. 1815-1870 жж. халықаралық қатынастар. 1870-1871 жж. француз-герман соғысы. 1870-1914 жж. Англия. 1871-1914 жж. Герман империясы. 1871-1941 жж. Франциядағы үшінші республика. 1867-1914 жж. Австро-Венгрия. XIX г. соңғы ширегі. - XX г. бас. Италия. 1914-1918 жж. Бірінші дүниежүзілік соғыс. Азия мен Африка елдерінің жаңа заман тарихы (ХІХ ғ. орт.- XX ғ. басы). XVII і. - XX і. бас. кезеңіндегі Шығыстағы еуропалық державалардың отарлық экспансиясының кезеңдері. Батыс отаршылдығы ықпалымен дәстурлі экономикалық, әлеуметтік және саяси құрылымдардың трансформациясы. Империалистікм мемлекеттердің Азия мен Африканы отарлық бөлісуі. Үшінші кезең (XIX ғ. екінші жартысы - XX ғ. басы). Шығыстың модернизациясы. Шығыстағы ұлт-азаматтық қозғалыс. XIX ғ. екінші жартысы - XX ғ. бас. араб елдері. Солтүстік Америкадағы ағылшын отарларының тәуелсіздік үшін соғысы мен АҚШ-тың құрылуы. XVII ғ. ағылшын революциясы кезеңіндегі Солтүстік Америкадағы отарлар. «Жаңа Англияның біріккен отарлары» конфедерациясының құрылуы. XVII ғ. ағылшын отарлық езгісіне қарсы ереудер. Ағылшын Реставрациясы мен Әулетті революция кезеңіндегі Солтүстк Америка. Азаматтық қозғалыстың көтерілуі. «Тәуелсіздік Декларациясы». Жаңа билктің қалыптасуы. Құрлықтық конгресстер. Экономикалық пен әлеуметптік қайта құрулар. 1775-1778 жж. және 1778-1781 жж. қарулы әрекеттердің барысы. Д.Вашингтон. Штаттардың Конституциясы. «Конфедерация баптары». Отарлардың халықаралы жағдайы. «Қарулы бейтараптылық» жүйесі Версаль келісім-шарты. Тәуелсіздік үшін соғыстың нәтижелері Әлеуметтік-экономикалық пен саяси қарама-қайшылықтар. Құрлықтық Конвент. 1787 ж. Конституция. Федералисттер мен антифедералисттер. Конституцияны бекіту. Құқықтар туралы билль. Бірінші президенттер кездесуі. АҚШ. Екіпартиялық жүйе. Әлеуметтік-экономикалық дамуы. Сыртқы саясат. «Тәуелсіздік үшін соғыс». Аумақтық экспансия. Тәуелсіздік үшін соғыс пен Латын Америкасындағы тіуелсіз мемлекеттердің құрылуы. Тәуелсіздік үшін соғыстың алғышарттары, сипаты мен қозғаушы күштері. Азаттық қозғалыстың негізгі кезеңдері мен аймақтары. Тәуелсіздік үшін соғыстың алғашқы кезеңі. Деятельность Ф. Миранданың қызметі. Каракастағы көтеріліс. Ла-Платадағы мамыр революциясы. М.Идальго мен Мексикадағы «Ұлт Манифесті». Х.М.Морелос жетекшілік еткен азаттық үшін күрестің жалғасуы. Хунталардың пайда болуы. Революциялық үкіметтердің ішкі саясаты. Латын Америкасындағы жергілікті католиктік Дінбасылар мен Рим-католиктік шіркеудің қатынастары. Тәуелсіздік үшін соғыс. С.Боливар жетекшілік еткен қарулы күрес. Революциялық армиялардың құрылуы. Ангостур конгресі. Патриоттардың саяси көзқарастары. Венесуэла, Жаңа Гранада мен Эквадорды азат етудің аяқталуы. Ла-Платадағы соғыстың ерекшеліктері мен барысы. Сан-Мартин мен Анд жорығы. Боливар мен Сан-Мартин армиясының Чили мен Перуді азат етуі. Бразиялиядағы рефолюцияның аристократиялық-монархиялық сипаты. Тәуелсіздік үшін соғыстың нәтижелері мен маңызы. Соғыстан кейінгі әлеуметтік-экономикалық пен саяси қайта құрулардың сипаты. Латын Америкасындағы жаңа саяси карта. Батыс елдері мен АҚШ-тың қазіргі заман тарихы (1918-1945 жж.). Соғыстан кейінгі қалпына келу мен тұрақтану кезеңіндегі Батыс Еуропа елдері мен АҚШ (1918-1929 жж.). 1929-1933 жж. Батыс Еуропа елдері мен АҚШ. 20-30 жж. Шығыс Еуропа мен Оңтүстік-шығыс Еуропа елдері. Фашистік қозғалыстар мен тәртіптер (1918-1945 жж.). Версаль-Вашингтон жүйесі. Оның тұрақсыздығының себептері «Антанта» ішіндегі қарама- қайшылықтардың шиеленісуі. Дауэс пен Юнг жоспарлары. Пацифистік үрдістер: Бриан-Келлог пактісі. «Улы депресиияның» халықаралық қатынастарға әсері. Фашистік мемлекеттердің блогының құрылуы («Берлин- Рим» Берлин-Рим-Токио үшбұрышы). Антикоминтердік пакт. XV-XVII ғғ. американ құрлығы. Жаңа заман кезеңі басындағы американ құрлығы. Солтүстік Американың ірі тайпалық одақтары. Үндістердің тұрмысы мен сенімі. Еуропалықтардың енуінің басталуы. Солтүстік-шығыс Америкаға нормандықтардың жүзіп келуі. Солтүстік Америкадағы ағылшын қоныстары. Американ ұлтының қалыптасуы. Американдық қоғам мен еуропалық ағарту. Б. Франклин, Д. Уинтроптың ағарту бағыты. Пуризм. Отарлар мен метрополиялар арасындағы қарым- қатынастар. Жоғарғы билік мәселесі. Азаттық қозғалыстың артуы. «Бостандық ұлдары». Корреспондентік комитеттер. С.Адамс. Саяси күштердің орналасуы. Патриоттар, лойялисттер. Қарулы күрестің басталуы. Ағылшын отарларындағы әлеуметтік пен экономикалық өмір. Отарларға құлдардың әкелінуі. Сервенттер ақ құлдар. Жер аристократиясының иеліктері. Фермерлік шаруашылықтар. Отарларды басқару. Отарлық ассамблеялар. Отарлардағы діни өмір. Солтүстік Америкадағы француз отарлары. Солтүстік Америкадағы голланд отарлары. Батыс елдерінің жаңа заман тарихы (1815-1918 жж.). Наполеонның сыртқы саясаты. Наполеон соғыстарының мақсаттары мен сипаты. 1815-1849 жж. Батыс Еуропа елдері 1848-1849 жж. еуропалық революция. XIX ғ. 50-60 жж. Викториандық Англия. Франциядағы екінші империя. Германияның бірігуі. Италияның бірігуі. 1848-1867 жж. Австрия империясы. Австро- Венгрияның құрылуы. 1815-1870 жж. халықаралық қатынастар. 1870-1871 жж. француз-герман соғысы. 1870-1914 жж. Англия. 1871-1914 жж. Герман империясы. 1871-1941 жж. Франциядағы үшінші республика. 1867-1914 жж. Австро-Венгрия. XIX г. соңғы ширегі. - XX г. бас. Италия. 1914-1918 жж. бірінші дүниежүзілік соғыс. Азия мен Африка елдерінің жаңа заман тарихы (ХІХ ғ. орт.- XX ғ. басы). XVII ғ. - XX ғ. бас. кезеніндегі Шығыстағы еуропалық державалардың отарлық экспансиясының кезеңдері. Батыс отаршылдығы ықпалымен дәтүрлі экономикалық, әлеуметтік және саяси құрылымдардың трансформациясы. Империалиста мемлекеттердің Азия мен Африканы отарлық бөлісуі. Үшінші кезең (XIX ғ. екінші) жартысы - XX ғ. басы). Шығыстың модернизациясы. Шығыстағы ұлт-азаматтық қозғалыс. XIX ғ. екінші жартысы - XX ғ. бас. араб елдері. Солтүстік Америкадағы ағылшын отарларының тәуелсіздік үшін соғысы мен АҚШ-тың құрылуы. XVII ғ. ағылшын революциясы кезеңіндегі Солтүстік Америкадағы отарлар. «Жаңа Англияның біріккен отарлары» конфедерациясының құрылуы. XVII ғ. ағылшын отарлық өзгеше қарсы ереуілдер. Ағылшын Реставрациясы мен Әулетті революция кезеңіндегі Солтүстік Америка. Азаматтық қозғалыстың көтерілуі. «Тәуелсіздік Декларациясы». Жаңа билктің қалыптасуы. Құрлықтық конгресстер. Экономикалық пен әлеуметтік қайта құрулар. 1775-1778 жж. және 1778-1781 жж. қарулы әрекеттердің барысы. Д.Вашингтон. Штаттардың Конституциясы. «Конфедерация баптары». Отарлардың халықаралық жағдайы. «Қарулы бейтараптылық» жүйесі Версаль келісім-шарты. Тәуелсіздік үшін соғыстың нәтижелері. Әлеуметтік-экономикалық пен саяси қарама-қайшылықтар. Құрлықтық Конвент. 1787 ж. Конституция. Федералисттер мен антифедералисттер. Конституцияны бекіту. Құқықтар туралы билль. Бірінші президенттер кезіндегі АҚШ. Екіпартиялық жүйе. Әлеуметтік-экономикалық дамуы. Сыртқы саясат. «Тәуелсіздік үшін соғыс». Аумақтық экспансия. Тәуелсіздік үшін соғыс пен Латын Америкасындағы тәуелсіз мемлекеттердің құрылуы. Тәуелсіздік үшін соғыстың алғышарттары, сипаты мен қозғаушы күштері. Азаттық қозғалыстың негізгі кезеңдері мен аймақтары. Тәуелсіздік үшін соғыстың алғашқы кезеңі. Деятельность Ф. Миранданың қызметі. Каракастағы көтеріліс. Ла-Платадағы мамыр революциясы. М.Идальго мен Мексикадағы «Ұлт Манифесті». Х.М.Морелос жетекшілік еткен азаттық үшін күрестің жалғасуы. Хунталардың пайда болуы. Революциялық үкіметтердің ішкі саясаты. Латын Америкасындағы жергілікті католиктік дінбасылар мен Рим-католиктік шіркеудің қатынастары. Тәуелсіздік үшін соғыс. С.Боливар жетекшілік еткен қарулы күрес. Революциялық армиялардың құрылуы. Ангостур конгресі. Патриоттардың саяси көзқарастары. Венесуэла, Жаңа Гранада мен Эквадорды азат етудің аяқталуы. Ла-Платадағы соғыстың ерекшелктері мен барысы. Сан-Мартин мен Анд жорығы. Боливар мен Сан-Мартин армиясының Чили мен Перуді азат етуі. Бразиялиядағы рефолюцияның аристократиялық-монархиялық сипаты. Тәуелсіздік үшін соғыстың нәтижелері мен маңызы. Соғыстан кейінгі әлеуметтік-экономикалық пен саяси қайта құрулардың сипаты. Латын Америкасындағы жаңа саяси карта. Батыс елдері мен АҚШ-тың қазіргі заман тарихы (1918-1945 жж.). Соғыстан кейінгі қалпына келу мен тұрақтану кезеңіндегі Батыс Еуропа елдері мен АҚШ (1918-1929 жж.). 1929-1933 жж. Батыс Еуропа елдері мен АҚШ. 20-30 жж. Шығыс Еуропа мен Оңтүстік-шығыс Еуропа елдері Фашистік қозғалыстар мен тәртіптер (1918-1945 жж.). Версаль-Вашингтон жүйесі. Оның тұрақсыздығының себептері «Антанта» ішіндегі қарама- қайшылықтардың шиеленісуі Дауэс пен Юнг жоспарлары. Пацифистік үрдістер: Бриан-Келлог пактісі. «Ұлы депресиияның» халықаралық қатынастарға әсері. Фашистік мемлекеттердің блогының құрылуы («Берлин-Рим» белдеуі; Берлин-Рим-Токио үшбұрышы). Антикоминтерндік пакт. Соңысаралық кезендегі халықаралық коммуниста пен жұмысшы қозғалысы. Халықаралық қатынастар (1918-1939 жж.). Екінші дүниежүзілік соғыс. Жаңа әлемдгі тәртіптің құрылуы. Азия мен Африка елдерінің қазіргі заман тарихы (1918-1945 жж.). Метрополия елдерінің отарлық пен бағынышты мемлекеттерге соғыстан кейінгі қарым-қатынасы. Батыс социал-демократиясы мен ұлттық-азаттық мәселесі Ұлттар Лигасы мен мандаттық жүйе. Ұжымдық отаршылдық тәжірибесінің орнатылуы. Ағылшын-француздық Камерун мен ағылшын- француздық Того. АҚШ пен афро-азиялық қоғамдастықтар. Версаль-Вашингтон конференциясы шешімдерінің афро-азиялық отарлар мен жартылай отарлардың тағдырына әсері. Соғысаралық кезеңдегі Азия мен Африка елдеріндегі ұлт-азаттық қозғалыстардағы ұлттық идеологиялардың типологиясы мен оның сипаты. Панисламизм идеялары. Үндістандағы халифаттық қозғалыс. Египеттегі саяси ислам фундаментализмнің пайда болуы, «Мұсылман бауырлар ұйымының» құрылуы. Кимбангизм мен матсуанизм. Азаттық қозғалыстағы араб бірлігі мәселесі. Араб мемлекеттері. Лигасының құрылуы. Панафрикандық қозғалыстың дамуы. Мәдени ұлтшылдық рухани деколонизация үдерісі ретінде. Екінші дүниежүзілік соғыс қарсаңындағы Шығыс елдері. Алып мемлекеттердің Азия мен Африка елдеріне қатысты «Берлин-Рим-Токио белдеуі> саясаты. Екінші дүниежүзілік соғысқа афро-азиялық мемлекеттердің қатысуы. Соғыс жылдарындағы ұлт-азаттық қозғалыс. Екінші дүниежүзілік соғыстың афро-азиялық қоғамдар үшін салдарлары. Батыс елдерінің қазіргі заман тарихы (1945-2012 жж.). Соғыстан кейінгі әлемдегі өзгерістер (1945-1991 жж.). 1945-2012 жж. АҚШ-тың саяси мен әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі үрдістері 1945-2012 жж. Ұлыбританияның саяси мен әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі үрдістері 1945-2012 жж. ГФР-дың саяси мен әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі үрдістері 1945-2012 жж. Францияның саяси мен әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі үрдістері 1945-2012 жж. Италияның саяси мен әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі үрдістері Соц. лагерь елдері (1945-1991 жж.). Кепполярлық әлемдегі халықаралық қатынастар (1991-2012 жж.). Еуропалық интеграция: ЕҰҚЫО-дан ЕО-қа дейін. Жаһандану: экономикалық, әлеуметтік-мәдени мен саяси аспектілері. Азия мен Африка елдерінің қазіргі заман тарихы (1945-2012 жж.). Екінші дүниежүзілік соғыстың геосаяси нәтижелері. XX ғасырдың екінші жартысындағы Азия мен Африка елдері. «Қырғи-қабақ соғыстың» афро- азиялық мемлекеттердің дамуына ықпалы. Шығыс Азиядағы қарама-қайшылықтардың түсінігі. 50 жж. аймақтағы күштердің арасалмағы. Кореядағы халықаралық қақтығыс. Әскери-саяси блоктардың қалыптасуы. Ұлт-азаттық қозғалыстың артуы мен отарлық жүйенің дағдарысы. 60-70 жж. отарлық империялардың құлдырау динамикасы. Оңтүстік-шығыс Азия: азаттық қозғалыстан әлеуметтік тұрақтылыққа дейін. Индонезия мен Үндіқытайдағы отарлық соғыстар. Американ-вьетнам соғысы. Соғысаралық кезеңдегі Палестина мәселесі мен араб-израил қақтығыстары. XX ғасырдың екінші жартысындағы халықаралық қақтығыстар. Араб революциялары мен алып мемлекеттердің бақталастығы. XX ғасырдың соңғы ширегіндегі исламизмнің күшеюі. Лаңкестік. XXI ғасырдың басындағы Оңтүустік Азия. ғ. орт. - XXI ғ. бас Латын Америкасы. XX - XXI ғ. бас.елдердің қоғамдық дамуының ерекшелктері. Экономикалық артта қалушылықты жеңу мәселелері. Ұлттық реформизм мен револциялық үдерістер. Диктаторлық тәртіптер мен олардың құрлық мемлекеттерінің дамуындағы рөлі. Демократияға өту. АҚШ пен Латын Америкасы. Қазіргі аймақтың жетекші мемлекеттерінің жағдайы (Бразилия, Аргентина, Мексика). XXI ғасырдың басындағы элем. КСРО мен социализмнің әлемдік жүйесіні құлауы. Келешек әлемі: болжам жасау талпыныстары. Қазіргі кезеңдегі әлем - болжам жасау талпыныстары. Бірлестік әлем - келешегі мен қауіптері. Қазіргі әлемнің қарама-қайшылықтары - шешу жолдары. ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ Негізгі: Жұмағұлов Қ.Т., Қартабаева Е.Т. Таяу Шығыстың ежелгі мемлекеттері. Оқу құралы. –Алматы, 2007. История древней Греции/ Под ред. Кузишина.-М.,2001. Исория древного Востока/Под ред. Кузишина.-М.,2007. История древного Рима/Под ред.В.И.Кузишина.-М.,2010. С. М. Мәшімбаев.Еуропа жән е Америка елдерінің қазіргі заман тарихы –Алматы, 2011-266б. Қосымша: Вигасин А.А. Восток в древности. М.,2007. Жумагулов К.Т. Завоевание Аттилой Северной Италии// Вестник КазГУ.- Серия историческая. – Вып.16.- Алматы,2000.-С.3-14. Жумагулов К.Т. Очерк этногенеза, материальной и духовной культуры германцев на современном этапе исследование. Учебное пособие (2-издание). Павлодар-Кереку, 2011. Жұмағұлов Қ.Т., Қартабаева Е.Т. Таяу Шығыстың ежелгі мемлекеттері. Электронды оқу құралы. –Алматы, 2012. История Востока. Т.1.Восток в древности.-М.,1999. Строгецкий В.М. Полис и империя в классический Греции.- Нижний Новгород,2001. Шишова И.А. Раннее законодательство и становление рабства в античной Греции.-Л. 2000. жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|