Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев
жүктеу/скачать 11,21 Mb. Pdf көрінісі
|
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb
| ТӘРТІП ПЕН ТӘРТІПТІЛІК
– адамдардың белгілі бір қауымдас- тығындағы, тіршілік қарекеті сала- сындагы реттілікпен, жөн-жосықты- лықтың ұйымшылдықпен жинақ- талуының сапалық сипаттамасы; адамдар мінез-құлқының қалыптас- қан құқық, мораль нормаларына, жарғылық талаптарына сәйкестілі- гін бейнелейтін атау. Тәртіп – адам мәдениетінің ең маңызды өлшем- дерінің бірі ретінде оның әртүрлі салаларындағы қоғамдық мінез- құлқын сипаттайды. Т.-дік – адам- ның адамгершілік бағыттылығын, өз тәртібін ойша жобалау қабілетін жә- не өзіндік күнделікті әрекетін қам- титын тәртіпке, ұйымшылдыққа әдеттену. Т. – адамдардың қоғамдық ортада белгілі бір тәртіп жүйесін сақтауын және оларды итеруге мін- детті нормаларды (құқықтық, мораль- дық, саяси-этностық) берік сақтауын талап ететін жүйе. Осы жүйені орын- дау арқылы адамның қоғамдағы қарым-қатынасы, еңбекке қатысы айқындалады. Т. нормалары әдет- ғұрып, дәстүр, қоғамдық дағдылар ТӘРБ ТӘРТ 519 арқылы көрініс табады. Ол қоғамдық орындар мен жеке топтарда, отбасы бірлестіктерінде іске асырылады. Тәртіпсіз ешбір қоғамның нәтиже- лерге қол жеткізуі мүмкін емес. Тәр- тіпті сақтау саналы түрде іске асы- рылғанда ғана іс нәтижелі, жемісті болады. Зорлау, күштеу арқылы орна- тылған тәртіп іштей ыза, кек туғы- зып, жұмыста тиісті нәтиже бермей- ді. Ол өнімнің сапасына да кері әсер етуі мүмкін. Т.-лік тұлғаның ұстам- дылығын, іштей ұйымдасқандығын, жауапкершілігін, өз мақсаттарына бағыну (өзіндік тәртіп) мен қоғамдық нұсқауларға (заңдар, нормалар, принциптер) бағынуға әзірлігі мен дағдысын қамтиды. Қоғамдық Т. адамдардың мінез-құлқы мен жүріс- тұрысына үйлесімді, жөн-жосықты сипат береді, ұжымдық іс-әрекеттің өнімді болуының, әлеуметтік инс- титуттар мен ұйымдардың қалыпты қызмет атқаруының, тұлғааралық қарым-қатынастардың дұрыс бо- луының алғышарты болып табыла- ды. Тәртіптілік – адамның адамгер- шілік бағыттылығын, өз тәртібін ой- ша жобалау қабілетін және өзіндік күнделікті әрекетін қамтитын тәртіп- ке, ұйымшылдыққа әдеттенуі. Т. – адамдардың қоғамдық ортада белгілі бір тәртіп жүйесін сақтауын және олардың игеруге міндетті нор- маларды (құқықтық, моральдық, сая- си-этностық) берік сақтауын талап ететін жүйе. Осы жүйені орындау арқылы адамның қоғамдағы қарым- қатынасы, еңбекке қатысы айқын- далады. Т. нормалары әдет-ғұрып, дәстүр, қоғамдық дағдылар арқылы көрініс табады. Ол қоғамдық орын- дар мен жеке топтарда, отбасы бір- лестіктерінде іске асырылады. Тәр- тіпсіз ешбір қоғамның нәтижелерге қол жеткізуі мүмкін емес. Тәртіпті сақтау саналы түрде іске асырылған- да ғана іс нәтижелі, жемісті болады. Зорлау, күштеу арқылы орнатылған тәртіп іштей ыза, кек туғызып, жұ- мыста тиісті нәтиже бермейді. Ол өнімнің сапасына да кері әсер етуі мүмкін. жүктеу/скачать 11,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|