1-тарау Қазақстан территориясындағы ортағасырлық мемлекеттер



бет2/27
Дата11.05.2022
өлшемі343,53 Kb.
#142169
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Байланысты:
кесте орта ғасырлар Қаз тарихы 6-сынып-3

Қарлұқ мемлекеті

756- 940
жылдары

Жетісу

Суяб, Тараз

Білге Күл Қадырхан

Елтебер, жабғу, қаған(840 жылдан кейін)

Үшжігіл, үшбескіл, бұлақ,көкеркін,тухси, лазана, фаракия т.б.

Ішкі талас- тартыс,билік үшін күрес.

Қарахандықтар мемлекеті

942-1210
жылдары

Жетісу, Шығыс Түркістан

Батыс хандықта Бұхара, Шығыс хандықта Баласағұн

Сатұқ, Боғыра хан

Хан

Яғма,шығыл,қарлұқ, оғыз,қаңлы,үйсін т.б.

Наймандар шапқыншылығы, Хорезмдердің шапқыншылығы

Оғыз мемлекеті

IX
ғасырдың соңы мен

Жетісу мен Қашқардан Ферғанаға дейін

Янгикент (Жаңа Гузия)

Әлихан, Шах Мәлік

Жабғу

Халаж, жағыра, жарұқ, қарлұқ, имур, баяндұр, қай т.б.

Селжұқтармен көп жылғы соғыс.

XI
ғасырдың басы

және Сырдың орта ағысына дейін

Ішкі талас- тартыс.
Қыпшақтар соққысы.

Қимақ қағанаты

IX
ғасырдың соңы мен XI
ғасырдың басы

Солтүстік,Орталық, Шығыс Қазақстан

Имақия

Жабғу,қаған

Эймур, имақ, ажлар, құман, ланиказ, татар, қыпшақ, баяндұр т.б.

Қыпшақтардың күшеюі.Орта Азиядағы көшпелі тайпалар арасындағы қақтығыс

Қарақытай мемлекеті

1128-1213
жылдары

Жетісу

Баласағұн

Елұй Дашы

Горхан

Қидандар

Найман ханы Күшліктің қысымы

Наймандар мемлекеті

X-XIII
ғасырлар

Орхон мен Ертіс өзені аралығы, XIII ғасырдың басында Жетісуға келді

Балықты

Наркеш Дайын, Күшілік

Хан

Найман, керей, меркіт және сегіз тайпа

1218 жылы монғолдардан жеңіліс тапты

Керейлер мемлекеті

X-XIII
ғасырлар

Шығыс Монғолия

Солтүстік астанасы- Қатынбалық, оңтүстік астанасы- Хуанхе өзенінің иірімі

Тұғырыл

Хан

Керей, жырқиы, қоңқай, сақау, тұтау, албат, тұңхай, қыркун т.б.

Монғолдардан жеңілді

Қыпшақ хандығы

XI
ғасырдан 1219
жылға дейін

Дешті- Қыпшақ (Ертіс пен Днестр аралығы)

Оң қанат- Сарайшық, сол қанаты- Сығанақ

Табыр хан, Қадыр Бөке, Алып Дерек, Отырар әміршісі, Қайыр

Хан

Елбөрілі, тоқсоба, иетиоба, дурут, қарлұқ, қимақ, оғыз, құман, башқұрт, жікіл т.б.

Ішкі алауыздық. Хорезмдермен қақтығыс.
Монғол шапқыншылығы

Түрік қағанаты (552-603 ж.)


542 ж.- түрік этнонимі қытай жылнамаларында кездеседі
545 ж.-түрік елі мен қытай арасында бейбіт қарым-қатынас орнады
552 ж.-Бумын жужандарды жеңіп, «елхан» деген атақ алады.
552 ж.- Бүмын қаза болады
570-580 ж. -түріктер шығыста күшті болған
555 ж. - түріктер Арал теңізіне дейін жеткен
581 ж.-қағанаттың өз ішінде соғыстар басталды
603 ж.-Батыс және шығыс Қағанат болып екіге бөлінді
Түрік қағанатының билеушілері Халқы – теле (тирек) тайпалары, «теле»- «түрік» ,30 астам тайпа бол
болған
Шаруашылығы - көшпелі,жартылай көшпелі мал шаруашылығы Баспанасы - киіз үй
Діни-нанымы - отқа табыну
Бумын – жужандарды жеңді,Түрік
Қара-Еске –орхонның жағындағы Букрат тауларында аварларды екінші рет жеңеді
Мұқан қаған (552-554 ж.) –жужандарды бас көтерместей жеңеді,түріктер Ұлы Даланың шығыстағы қожасына айналады,солтүстігінде Саян тайына дейінгй
,ал шығыста Сары өзенге дейінгі қай,қидан,оғыз-татар т.б. тайпаларды бағындырды.қытайлардың бір жағы жылына
Тобо қаған-қытайдың екі жағымен де жақсы
Иштеми – 10 түмен қолмен ху елін (соғдылықтарды) жаулап алуға


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет