V тарау. Химиялық кинетика.
Химиялық кинетика зерттейді:
+химиялық реакция жылдамдығын.
химиялық энергияның жылулық эффектісін.
химиялық реакциялардың өту мүмкіндігін.
химиялық реакциялардың өту механизмін.
реакция жылдамдығының түрлі факторларға тәуелділігін.
Химиялық реакция жылдамдығы үшін теңдеу w = -dC/dt жазылса, онда реакция жылдамдығы
газ тәріздес реакция өнімі қысымы бойынша.
+газ тәріздес реакция өнімі концентрациясы бойынша.
қатты реакция өнімі массасы бойынша.
катализатор массасы бойынша.
тек қана бастапқы зат концентрацияларының өзгерісі бойынша.
аА + bB + cC = mM + nN реакциясы үшін тура реакциясы реті:
1-а.
+a+b+c.
m+n.
b.
n.
2-ші ретті кинетикалық теңдеулер:
w = kCA2
w = kCACB
+w = k.
w = kCA2CB
w = kCACDCC
Реакцияның молекулярлығы бола алады
кез-келген оң мәнде.
теріс мәнде.
нөлге тең.
+тек қана 1, 2, 3.
бөлшек сан.
Келтірілген реакциялардың ішінен тримолекулярлыны таңдаңыз:
J2 = 2J.
CH3COCH3 = C2H4 + H2 + CO.
+H + H + M == H2 + M.
2NO + O2 = 2NO2.
J2 + H2 = 2HJ.
aA + bB ↔ cC + dD кері реакциясы үшін реттілік тең
a+b.
a*b.
+c+d.
c*d.
a+b+c+d.
Нөлінші ретті реакция жылдамдығы анықталатын теңдеу:
w=kC.
+w=k.
w=kC2.
w=kC3.
w=kC-2.
СО + Cl2 = COCl2 реакциясы:
Мономолекулярлы реакция.
Екінші ретті реакция.
Бимолекулярлы реакция.
Бірінші ретті реакция.
Тримолекулярлы реакция.
Жалпы кинетикалық теңдеуінде бірнеше жылдамдық константасы көрсетілген реакциялар:
Қарапайым.
Қайтымды.
+Күрделі.
ферментативті.
Биохимиялық.
Бірдей зататрдың бір уақытта әрекеттесіп, бірақ түрлі өнімдер түзетін реакциялар аталады:
Тізбекті.
+Параллельді.
Қайтымды.
Қосарланған.
Кезектескен.
Бірінен соң бірі кезектесіп жүретін реакциялар аталады:
Тізбекті.
Параллельді.
Қайтымды.
Қосарланған.
+Кезектескен.
Бастапқы реакция өздігінен жүріп, екінші реакция бірінші реакцияның есебінен жүретін реакцияларды қалай атайды:
Тізбекті.
Параллельді.
Қайтымды.
+Қосарланған.
Кезектескен.
Бір уақытта қарама-қарсы екі бағытта жүретін реакциялардың аталуы:
Тізбекті.
Параллель.
+Қайтымды.
Қосарланған.
Кезекті.
«Температураны әрбір 10 градусқа көтерген сайын химиялық орташа 2-4 есе артады» Вант-Гофф ережесі қолданылмайтын реакция:
+Ферментативті.
Бірінші ретті.
Екінші ретті.
Үшінші ретті.
Фотохимиялық.
Өз бетінше катализатор емес, бірақ катализаторға қосқанда оның активтілігін арттыратын зат аталады:
+Промотор.
Каталитикалық у.
Акцептор.
Индуктор.
Актор.
Реакция жылдамдығы азаяды:
температураны арттырғанда.
+каталитикалық удың әсерінен.
промотор әсерінен.
ингибитор әсерінен.
реагент концентрациясын ұлғайтқанда.
Субстрат:
ферменттің бастапқы затпен аралық комплексі.
ферментативті реакцияның өнімі.
ферментативті реакцияның катализаторы.
+берілген ферменттің әсер беретін қосылысы.
ферментативті реакцияны тежейтін зат.
Бастапқы А затының уақыт бірлігінде концентрациясының өзгерісіне сәйкес келетін кинетикалық қисықты таңдаңыз (А + В→ Д +Е)
С c c c c
t t t t t
1 2 3 4 5
1
2
3
4
5
A реакция өнімінің концентрациямының уақыт бірлігінде концентрациясының өзгерісіне сәйкес келетін кинетикалық қисықты таңдаңыз (А+B→Д+Е)
C c c c c
T t t t t
1 2 3 4 5
1
2
3
4
5
о ретті химиялық реакция жылдамдығының әрекеттесуші заттар концентрациясына тәуелділігін сипаттайтын графикті табыңыз
V v v v v
1 c 2 c 3 c 4 c 5 c
1
2
3
4
5
1 ретті химиялық реакция жылдамдығының әрекеттесуші заттар концентрациясына тәуелділігін сипаттайтын графикті табыңыз
V v v v v
1 c 2 c 3 c 4 c 5 c
1
2
3
4
5
2 ретті химиялық реакция жылдамдығының әрекеттесуші заттар концентрациясына тәуелділігін сипаттайтын графикті табыңыз
V v v v v
1 c 2 c 3 c 4 c 5 c
1
2
3
4
5
А< -- > Bтипті қайтымды реакция үшін әрекеттесуші заттар және реакция өнімдерінің уақыт бірлігінде өзгерісін сипаттайтын графикалық тәуелділікті көрсетіңіз
С Св Ca Св Са Са
Са Св Са Св Св
T t t t t
1
2
3
4
5
АB типті қайтымды реакция үшін әрекеттесуші заттар және реакция өнімдерінің уақыт бірлігінде өзгерісін сипаттайтын графикалық тәуелділікті көрсетіңіз
С Св Ca Св Са Са
Са Св Са Св Св
T t t t t
1
2
3
4
5
Қандай график ферментативті реакция жылдамдығының температураға тәуелділігін көрсетеді?
w w w w w
1 T1k 2 T1k 3 T1k 4 T1k 5 T1k
1
2
3
4
5
CD CB CA CD CD
CB CD CB CB CB
CA CA CD CA CA
1 t 2 t 3 t 4 t 5 t
B
A-------
D
Типті параллель реакция үшін заттар концентрациясының өзгерісін сипаттайтын кинетикалық қисықтар бейнеленген суретті көрсетіңіз:
1.
2.
3.
4.
5.
Реакцияның молекулярлығы дегеніміз:
+ Реакцияның стехиометриялық коэффициенттерінің қосындысы.
Берілген химиялық реакцияға қатысатын молекулалар саны .
Реакцияның ретіне тең шама, егер реакция реті бүтін сан болса.
Қарапайым бір актісіне қатысатын молекула саны.
Анықтамалардың ешқайсысы сәйкес келмейді.
Бірнеше қатар кезекті стадиядан тұратын кез-келген күрделі химиялық реакцияның жылдамдығы анықталады:
Барлық стадиялардың орташа жылдамдығымен.
Ең жылдам стадияның жылдамдығымен.
+ Ең баяу стадияның жылдамдығымен.
Бірінші стадияның жылдамдығымен.
Соңғы стадияның жылдамдығымен.
W B D E
C
Михаэлис – Ментен теңдеуіне сәйкес W=Wmax*Cs/(Km+Cs) субстраттың аз концентрацияларында (Cs) АВ ауданында:
Нөлінші ретті.
+ Бірінші ретті.
Екінші ретті.
Үшінші ретті.
Бөлшек ретті.
Химиялық реакцияның молекулярлығы бола алады:
Тек бөлшек сан.
+ Тек 1,2,3.
Теріс мәнде.
Кез-келген (бөлшек сан, бүтін сан,оң және теріс мәндерде).
1,2,3,4.
Бимолекулярлы реакцияны көрсетіңіз (Көрсетілген теңдеу элементарлы стадия ретінде санаңыз):
J2→2J.
H2→2H.
NH4Cl→NH3 +HCl.
+H2 + J2→ 2HJ.
NH4CNS→ (NH2)2CS.
Тримолекулярлыреакцияны көрсетіңіз (Көрсетілген теңдеу элементарлы стадия ретінде санаңыз):
CO + Cl2 = COCl2.
H2→2H.
NH4Cl→NH3 +HCl.
Ca(HCO3)2 →H2O+CO2+CaO.
+2NO+O2=2NO2.
aA+bB=mM+nN тура реакциясының ретін анықтайтын теңдеуді көрсетіңіз:
n=a*b.
n=m*n.
+n=a+b.
n=a+b+m+n.
n=m+n.
Егер реакцияның кинетикалық теңдеуі w=CAaCBbCDd түрінде жазылса, онда реакцияның жалпы реті:
+берілген теңдеудегі стехиометриялық коэффициенттері дәреже түрінде берілген әрекеттесуші заттардың концентрациясының қосындысына.
берілген теңдеудегі стехиометриялық коэффициенттері дәреже түрінде берілген әрекеттесуші заттардың концентрациясының қосындысына.
1,2 немесе 3 тең.
Анықтау мүмкін емес.
К=a+b-d формуласы бойынша табылады.
Тура 4NH3+5O2→4NO+6H2O реакциясы үшін әрекеттесуші массалар заңына сәйкес келетін өрнекті көрсетіңіз:
w=k[NH3]4+[O2]5.
w=k[NH3]*[O2]5.
w=k[NH3]*[O2].
w=k[NH3]4*5[O2].
+w=k[NH3]4*[O2]5.
2NO(г)+Cl2(г)→2 NOCl(г) кері реакциясы үшін әрекеттесуші массалар заңына сәйкес келетін өрнекті көрсетіңіз:
k= [NOCl] .
[NO]2 [Cl2]
+k= [NOCl]2 .
[NO]2 [Cl2]
k= [NOCl]2 .
[NO]2 + [Cl2]
k= 2[NOCl] .
2[NO] [Cl2]
k= [NO] [Cl] .
[NOCl]2
Қысымның өзгерісі реакцияның тепе-теңдігін ығыстырмайды:
C(к)+CO2(г)=2CO(г)+Q.
2NO(г)+Cl2(г)→2NOCl(г)+Q.
2SO2(г)+O2(г)→2SO 3(г)+Q.
+N2(г)+O2→2NO(г)+Q.
2NO2(г)→N2O4(ж)+Q.
Егер жүйедегі қысымды 5 есе ұлғайса, N2(г)+O2↔2NO(г) тура реакция жылдамдығы:
5 есе артады.
5 есе кемиді.
Өзгермейді.
+25 есе артады.
25 есе кемиді
Реакцияның температуралық коэффициенті γ=3. Егер температураны 25˚С-тен 55˚С-ке өзгертсе, реакция жылдамдығы:
27 есе кемиді.
+27 есе артады.
9 есе артады.
9 есе кемиді.
Өзгермейді.
Реакцияның температуралық коэффициенті γ=2. Егер температураны 373К-нен 323К-ге дейін өзгертсе, реакция жылдамдығы:
10 есе артады.
10 есе кемиді.
32 есе артады.
+32 есе кемиді.
Өзгермейді.
3 ретті реакцияның кинетикалық теңдеуін көрсетіңіз:
w=k.
+w=kCACB2.
w=kCA.
w=k CB2.
w=k CACB.
1 ретті реакция үшін жартылай ыдырау уақытын анықтауға болатын өрнекті табыңыз:
t1/2=C.
2k
t1/2=ln2.
k
+t1/2=0.69.
k
t1/2=1 .
kCn
t1/2=1 3 .
k 2Cn2
Химиялық реакция жылдамдығының өлшем бірліктері:
молек. *см-3*с-1.
+моль*л-1*с-1.
молек.*см3*с-1.
моль/л.
моль*л-1*с1.
Ферментативті процестер жылдамдығын сипаттайтын теңдеу:
Смолуховский.
+Михаэлис-Ментен.
Аррениус.
Вант-Гофф.
Гибб.
Достарыңызбен бөлісу: |