Герундий
Герундий етістіктен жасалады және өзіне етістік пен зат есімнің
қасиеттерін қамтиды. Герундийдің мәнін жақсы түсіну үшін, орыс
тілінде бұл сөз табы
ән айту, сурет салу
сияқты тұлғаларға сәйкес
келетінін, яғни герундий жасалған етістіктің білдіретін іс-қимыл
Simple
Perfect
Active seeing
—
көретін
having seen
—
әлдеқашан көрген
Passive being seen
—
көрінетін
having been seen
—
әлдеқашан
көрінген
Simple
Perfect
Active falling
—
құлайтын
having fallen
—
әлдеқашан құлаған
Passive
—
—
110
He was sure of
finding
them.
The snow ceased
falling.
She hates
being laughed
at.
We learn by
doing
.
Thank you for
coming
in time.
No
smoking!
Ол оларды табатынына сенімді
болды
Қардың жауғаны тоқтады
Ол оны мазақтағанға шыдай алмайды
Біз (бірдеңе) істеу арқылы үйренеміз
Уақытында келгеніңізге рақмет
Шылым шегуге болмайды!
mind
miss
practice
recommend
risk
suggest
процесін жеткізеді. Салыстырыңыз:
a song
singing
(зат есім)
(герундий)
Герундийдің және оның тұлғаларының жасалуы
Герундий, I есімше сияқты -ing: суффиксы арқылы жасалады:
to read
—
оқу
reading
—
оқу
Есімше сияқты, герундий перфект тұлғада қолданылуы мүмкін.
Герундийдің жасалу схемасын есімше тұлғаларымен салыстырыңыз:
Герундийдің болымсыз тұлғасы
not
демеулігі арқылы жасалады, ол
герундийдің алдында тұрады:
not seeing, not being seen
және т.б.
Герундий, әсіресе оның күрделі тұлғалары, орыс тілінің нормаларына
қарай орыс тіліне әрқалай аударылады:
Герундийдің зат есімнен айырмашылығы онда артикль, сондай-ақ
көпше түр тұлғалары болмайтынына назар аударыңыз.
Герундий жиі қолданылатын етістіктерді есте сақтаңыз.
advise
appreciate
avoid
dislike
enjoy
can’t help
imagine
Simple
Perfect
Active
seeing
having seen
Passive
being seen
having been seen
111
He
stopped smoking.
He
stopped to smoke
.
He
forgot to tell
me about it.
He
forgot telling
me about it.
I
regret to tell
you, but you
have got a bad mark on
your test.
I
regret having told
you
about her visit.
Ол шылым шегуді қойды
Ол шылым шегу үшін тоқтады
Ол бұл туралы айтуды ұмытып
кетті
Ол бұл туралы айтқанын ұмытып
кетті
Саған айту ыңғайсыз, бірақ бақылау
жұмысы бойынша «екі» алдың
Оның келгенін айтқаным өкінішті
Мысалы:
He
suggested
going to see Vlad.
They
couldn’t help
laughing when they saw his surprise.
I
enjoyed
playing golf when I was in Britain.
Do you
mind
my smoking here?
To master English, you must
practice
speaking it a lot.
Nobody
risked
breaking this news to her.
If you want to leave this job, you can’t
avoid
speaking to him.
Іс-қимылдың басталуын, жалғасуын және аяқталуын білдіретін
етістіктерден кейін (
begin, continue, start, finish, stop, enable),
сондай-
ақ
hate, like, love
етістіктерінен кейін не инфинитив, не герундий
қолданылуы мүмкін. Мысалы:
He
began to play
the piano. He
began playing
the piano.
They
like to mock
at each other. They
like mocking
at each other.
Кейбір жағдайларда инфинитивті немесе герундийді таңдау
сөйлемнің мағынасына әсер ететініне назар аударыңыз:
Грамматикалық материалды қайталаңыз және бақылау
сұрақтарына жауап беріңіз:
1.
Есептік және реттік сан есімдер қалай жасалады?
2.
Сан есімдерді жазған кезде қандай белгілер қолданылады?
3.
Жай және ондық бөлшектер қалай жасалады?
4.
Нөмірлер (бет, үй және т.б.) мен күндерде есептік және реттік
сан есімдер қалай қолданылады?
112
5.
Partiсiple I және Partiсiple II қалай жасалады?
6.
Ағылшын есімшесі қандай тұлғалардан тұрады?
7.
Герундий қалай жасалады? Оның негізгі мәні қандай?
8.
Достарыңызбен бөлісу: |
