- «Адам» түсінігі барлық адамдарға тән биологиялық, психологиялық, әлеуметтік аспектілерді қамтиды. Биологиялық түр мен әлеуметтік топтың жалғыз өкілі индивид. «Индивид» -«тұлғаға» өту жолындағы алғашқы баспалдық.
- Екінші баспалдақ «индивидуалдылық», оның мазмұнына жеке адамға тән (психофизиологиялық құрылым, қоғамдағы рөлі мен орны, іс-әрекетінің бағыты, т.б.) қасиеттер кіреді.
- «Тұлға» дегенімізбелгілі-бір өмірлік мұраты, мәдени деңгейі, қоғам алдындағы өз құқығы мен міндетін білетін адам. Тұлға қоғам түсінігімен тығыз байланыста болады.
- Адам тіршілігі ең басты сапа болғандықтан, оның үш компоненті бар:
- — биологиялық компонент тәндік, анатомиялық ерекшелік, жүйке жүйесі сияқты адам мүшелері мен денсаулығының күйін анықтайды;
- — психологиялық компонент адам психикасындағы ой, ақыл, сезім, елес, түйсік, мотв, ес сияқты мінездемелерін айқындайды;
- — әлеуметтік компонент моральдық принциптерді, құндылықтар жүйесін, әлеуметтік тәжірибені, адам шеберлігі мен икемділіктерін қоғаммен байланыста қарастырады.
Адамды экзистенциалды түсіну - Экзистенциализм немесе өмір сүру философиясы-заманауи қоғамдық ойдың ең танымал және ықпалды ағымдарының бірі.
- Экзистенциализм XX ғасырдың бірінші жартысында қалыптасты және көп жағдайда сол кезеңді көрсетеді.
- Бұл экзистенциализм философиясының көптеген ережелерінің трагедиялық интонациясы мен жалпы пессимистік бояуы. Барлығы экзистенциализм жақын арада қазіргі буржуазиялық интеллигенцияның үстемдік рухани ағымына айналатынын куәландырады.
- Хайдеггердің "болмыс және уақыт" пайда болған сәтінен бастап рухани авангардистер бұл жолды жаңа гүлденуге, дәуірдің барабар дүниетанымына көрді.
- Германияда Ясперс интеллигенцияның кең тобына жаңа философияның қағидаларын хабарлауға қамқорлық жасады. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде және оны аяқтағаннан кейін экзистенциализм толығымен Батыс мәдениетінің саласын алып жүрді. Соғыс өмірге емес, Германиямен өлімге ұшыраған кезде, жетекші неміс ойшылдары- экзистенциалистер және методологиялық ізашары экзистенциализм Франция мен Америкада ұлы жаулап алды.
- Содан бері экзистенциализм философиялық дебаттар арқылы, әсіресе журналдар, романдар мен пьесалар арқылы алға жылжиды.
Достарыңызбен бөлісу: |
