⇐ Предыдущая16171819202122232425Следующая ⇒ R Тайпаның аты Керлин (Керулен) өзенінің бойында қоныстанғандықтан, керілер (керілендіктер) деп аталған.
ХІ-ХІІ ғасырлардаОрхон,Керулен, Селенгі, Аргун өзендірінің бойын мекендеген тайпа: Керейіттер.
v Шығысында – татарлар, солтүстігінде – меркіттер, оңтүстігінде – танғұттар.
Керейіт мемлекетінің орталығы: Битөбе жері.
Керейіт мемлекетінің орталығы болған Битөбе орналасқан: Хантәңірі тауының шығысында.
Керейіт ханы Торының (Тоғырыл хан) жайлауы орналасты: Ұлан Батор маңында.
ХІ ғасырдың екінші жартысында Керейіттер хандығының құрамына кірген аймақ саны: 8 (сегіз).
v Керей, жиркиы, қоңқай, сақай, тутау, албат, тунхай, қыркун.
Ø Саяси жағдайы ХІ ғасырдың аяғы – ХІІ ғасыр басында Керейіттер хандығы мен Монғол хандығы арасында жақсы қарым-қатынас болғандығын баяндайтын тарихи шығарма: «Монғолдың құпия шежіресі».
Керейіттермен бейбіт қатынаста болды: Монғол, ұйғыр.
Керейіт мемлекетінің шарықтау шегі: Маркус пен Құршақұз хандар кезі.
& Билігінің алғашқы кезіндеҚұршақұз хан татарлардан жеңіліп, баласы Торы мен анасы Илма ханым тұтқынға түседі. Осы кезде Құршақұз ханның күйеу баласы Сарық хандықты қолына алып, билік жүргізді. Сарық керейіттердің шет аймақта отырған ханы Хажар ханнан көмек сұрап, татарларды жеңіп, тұтқындарды босатып алды.
Құршақұз хан тұсында Керейіт хандығы бөлінді: Оң, сол, орта бөліктерге.
Құршақұз хан қаза болғаннан кейін құрылтайда бас хан сайланған:Торы.
Торы ханның жастығын пайдаланып билікті өз қолына алуды көздеген өгей әкесі: Елжыйдой.
Торы ханның ордасында болашақ билеушілер мен көсемдер саяси және елшілік істерге тәрбиеленген (Темучин, Жамұқа).
Керейіт мемлекетінің екіге бөлінген уақыты:ХІІ ғасырдың аяғында.
Шыңғысхан керейіттерді бағындырды: 1202 жылы.
v Торы хан найман қолбасшысы Көксу Сәуіріктің қолынан қаза тапты.
? «Монғол жеріндегі ІХ-ХІІІ ғасырларда өмір сүрген керейлер – күшті дамыған ел... Олар тек Шыңғысхан... әсерінен әлсіреді. Олардың мәдениеті өте жоғары болып, көне түрік жазуларын пайдаланған» - деп айтқан тарихшы Рашид ад-Дин.
Керейіттердің пайдаланған жазуы: көне түрік жазуы.
v Монғол мемлекеті құрылғанда хатшылары керейіттерден болған.
